دموکراتها و معمای ایران قدرتمند
رئیسجمهوری منتخب ایالات متحده آمریکا طی روزهای اخیر، مواضع صریحتری درخصوص ایران و برجام مطرح میکند! این در حالی است که بایدن در طول مبارزات انتخاباتی، صرفا «خروج ترامپ از برجام» را مورد انتقاد قرار داده و بر کلیت بازگشت واشنگتن به توافق هستهای تاکید میکرد. موضع بایدن در برهه زمانی فعلی، «بازگشت مشروط به برجام» است! در ماههای منتهی به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بسیاری از مشاوران مشترک باراک اوباما و جو بایدن مانند ویلیام برنز، جک سولیوان و چند فرد دیگر، درباره نحوه بازگشت دولت دموکرات واشنگتن به برجام یکسری ملاحظات و نکاتی را مطرح کرده بودند. مخرج مشترک صحبتهای مشاوران مشترک اوباما و بایدن این است که واشنگتن باید با لحاظ کردن یکسری پیششرطهای جدید یا کسب امتیازات جدید به توافق هستهای با ایران برگردد که «برجام پلاس» نام میگیرد. در این طرح، بایدن و همراهانش بهدنبال مهار همهجانبه ایران قدرتمند هستند. برخی مشاوران بایدن به او توصیه کردند که در گام اول بدون در نظر گرفتن پیششرط به صورت ظاهری صرفا اعلام کند که واشنگتن جزئی از برجام است و به برجام بازگشته است، اما در گام عملیاتی همان اقدامی را انجام دهد که سال ۲۰۱۷ شاهد بودیم، یعنی در سال اول ریاستجمهوری ترامپ که آمریکا در وضعیتی بین ماندن و خروج از برجام قرار داشت! در واقع، بایدن درصدد است اهرمی مانند مکانیسم ماشه را علیه ایران با عضویت اسمی خود در برجام فعال کند و عین حال از طریق ممانعت از عملیاتیشدن تعلیق تحریمها، امتیازاتی را از تهران بگیرد!
با این حال، برخی مشاوران بایدن به او توصیه کردهاند که از ابتدا برای بازگشت ایالات متحده به توافق هستهای پیششرط بگذارد! بایدن در تازهترین سخنان خود، اعلام کرده است که در صورت بازگشت کامل ایران به برجام و آمادگی ایران برای مذاکرات موشکی و منطقهای، به توافق هستهای باز خواهد گشت! این موضوع در حالی از سوی بایدن مطرح میشود که ایالات متحده، بهصورت یکجانبه از برجام خارج شده و حق ندارد جهت بازگشت به این توافق، پیششرطی تعیین کند! در این میان، جو بایدن نسبت به اوباما (دوران ریاستجمهوری اوباما)، بازی پیچیدهتری را در قبال ایران و برجام طراحی کرده است. دولت بایدن مانند دولت اوباما مذاکرات را مرحله به مرحله تعریف نکرده است، یعنی اینگونه نیست که مذاکرات هستهای را پیشدرآمدی برای مذاکرات موشکی و مذاکرات موشکی را پیشدرآمدی برای مذاکرات منطقهای قرار دهد. در واقع مشاوران بایدن قصد دارند بهصورت همزمان در حوزههای مختلف مذاکراتی را طبق نقشهای که دارند با ایران انجام دهند و سپس خروجی هر یک از این مذاکرات را به هم وصل کرده و توافق جامع با ایران را شکل دهند.
در این میان، دولت بایدن سعی دارد از فاکتورها و مؤلفههای ناامنکننده منطقهای مانند بحرانسازی در عراق، سوریه و افغاستان (با تقویت موقعیت داعش و گروههای تروریستی -تکفیری) استفاده کند. نباید فراموش کرد که جو بایدن وضعکننده و مبدع نظریه خطرناک «تجزیه عراق» میباشد. بنابراین، نباید فریب ژست ظاهری بایدن و دمکراتها را درخصوص حمایت از برجام خورد! بازی دمکراتها در قبال ایران و توافق هستهای، حتی نسبت به جمهوریخواهان نیز پیچیدهتر خواهد بود. چنین مسالهای در دوران ریاستجمهوری اوباما نیز قابل مشاهده بود، اما به نظر میرسد در دوران ریاستجمهوری بایدن بهمراتب (نسبت به قبل نیز) پیچیدهتر خواهد بود. در چنین شرایطی خلق دوگانه «دمکرات-جمهوریخواه» یا «بایدن ـ ترامپ» از سوی برخی جریانهای طرفدار مذاکره دوباره بر سر برجام، یک آدرس و نشانی نادرست در حوزه سیاست خارجی کشورمان محسوب میشود. دو حزب سنتی آمریکا، از زمان جیمی کارتر (رئیسجمهوری اسبق آمریکا) تا ترامپ، از هیچگونه اقدامی در راستای عداوت و دشمنی با کشورمان فروگذار نکردهاند. این روند قطعا در دوران ریاستجمهوری جو بایدن و بهعناوین مختلف ادامه خواهد داشت.