اگر دوباره به نقشه ایران نگاهی بیندازید و رد نگاهتان را تا گوشه جنوب غربی‌‌اش بکشانید، خوزستان را می‌بینید و همسایه شرقی‌اش، کهگیلویه و بویراحمد را که دیوار به دیوار یکدیگر تکیه داده‌اند و از این همسایگی سود برابری می‌برند.
یکی از مزایای مهم همسایگی برای این دو استان زیبا و پرظرفیت، رود مارون است که از رشته‌کوه زاگرس در کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسافتی در خوزستان سرانجام با نام رود جراحی به تالاب شادگان و در فصل‌های پرآبی به خلیج فارس می‌رسد. ظرفیت این رود باعث شد حدود 20 سال پیش و در دهه 70 سدی روی آن در شهرستان بهبهان استان خوزستان جان بگیرد و آب مزارع کشاورزی این شهرستان و همجوار آن را تامین کند. چندی بعد طرح سد مارون 2 در استان کهگیلویه و بویراحمد و به درخواست نمایندگان این استان روی کاغذ نشست و مسیری را برای اجرایی‌شدن پی گرفت؛ مسیری که هنوز به سرمنزل نرسیده زیرا همواره معترضان بسیاری چه در استان خوزستان و چه در بین فعالان محیط‌زیست در سراسر کشور داشته است؛ معترضانی که نگرانی‌شان گره می‌خورد به کاهش آورد رود مارون اولا برای سد ما‌رون 2 و کشاورزی مناطق اطراف آن و ثانیا کاهش آب ورودی تالاب شادگان که همین حالا هم نیمه جان است و بیم نابودی کامل آن در صورت احداث مارون 2 می‌رود.این نگرانی، این روزها دوباره ولوله‌ای در استان خوزستان برپا و دل بسیاری از کشاورزان و طبیعت‌دوستان را خالی کرده است؛ دلیل آن هم اظهارات حجت‌الاسلام سیدمحمد موحد، نماینده استان کهگیلویه و بویراحمد در مجلس است که 18 فروردین از صدور مصوبه 100 میلیارد تومان برای تسریع در روند اجرایی سد مارون 2 ( آبریز) در نشست مشترک مسوولان کشوری و استانی خبر داد و گفت: اگرچه برای دریافت این میزان اعتبار باید مجوز ماده ۲۳ سد آبریز یا مارون ۲ از سوی سازمان مدیریت پیگیر و صادر شود، اما با پیگیری‌های انجام‌شده و طی جلسات متعدد با حضور مسوولان وزارت نیرو این طرح در سال ۱۴۰۱ در لایحه بودجه قرار گرفت. موحد در عین حال گفت که مجوز زیست‌محیطی طرح سد مارون ۲ نیز با حضور استاندار از سوی مسوولان محیط زیست صادر شده و برای اجرا هیچ گونه مشکلی ندارد.
ذکر همین یک جمله درخصوص صدور مجوز زیست‌محیطی طرح همان جرقه‌ای بود که بر خاکستر این طرح زده شد و آن را شعله‌ور کرد.
مسوولان استان کهگیلویه و بویراحمد می‌گویند اجرای این سد به توسعه بخش کشاورزی و آبیاری 30 هزار هکتار اراضی شهرستان‌های کهگیلویه، چرام و لنده و همچنین توسعه صنعت گردشگری در استان‌شان کمک می‌کند.
تخصیص بودجه به یک طرح غیرقانونی؟!
ظاهرا نظر نمایندگان کهگیلویه و بویراحمد طرفداران زیادی ندارد، دست‌کم در بین شهروندان همسایه غربی‌شان خوزستان. نشان به نشان سخنانی که مجید ناصری، نماینده مردم شادگان چند روز پیش در تذکری شفاهی در مجلس بیان و تاکید کرد احداث سد مارون ۲ موجب نابودی کل منطقه شرق خوزستان می‌شود و پس از این نطق هم خواستار توقف هرچه سریع‌تر این طرح شد. ناصری، اجرای این طرح را یک لابی غیرقانونی عنوان کرد و گفت: پروژه‌ای بدون اخذ مجوزهای زیست‌محیطی و ماده 23 متاسفانه در ردیف بودجه‌ای برای منابع در نظر گرفته شده و این خلاف قانون و عجیب است. به گفته وی، اگر سد مارون ۲ ساخته شود، تالاب شادگان، نخلستان‌های شادگان، ماهشهر، رامشیر، رامهرمز، هندیجان و بهبهان از بین خواهند رفت و ساکنان آنها مجبور به مهاجرت خواهند شد.
امام جمعه شادگان، یکی دیگر از مخالفان اجرای این طرح هم جمعه گذشته در خطبه‌های نماز جمعه به مخالفت با آن پرداخت و از استاندار خوزستان خواست این مورد را به طور ویژه و سریع پیگیری کنند زیرا قرار نیست به نفع یک شهرستان، شهرستان‌های دیگر آسیب ببینند و ضربه بخورند.
کاهش شدید  آورد  رود و سد مارون در خوزستان
اعتراض به ساخت مارون 2 کم و بیش در سال گذشته هم برقرار بود و هرگاه سخن از جدی‌شدن احداث سد به میان می‌آمد، یکی از مدیران خوزستان یا گروهی از فعالان محیط زیست به مخالفت با آن می‌پرداختند. مدیر امور آب منطقه شرق خوزستان یکی از این مدیران بود که مهر سال گذشته با اشاره به آماری درخصوص کاهش بارندگی در بالادست خوزستان و در نتیجه کاهش آورد رودخانه مارون به سد مارون بهبهان گفت: احداث سد مارون ۲ در بالادست سد مارون بهبهان، اثرات بسیار نامطلوب و بدی خواهد داشت و باعث کاهش بیش از پیش آورد به رودخانه مارون بهبهان می‌شود. سد مارون بهبهان تأمین آب جهت مصارف شرب، زیست‌محیطی، صنعت، باغات و نخیلات، کشت‌های دائم و فصلی شهرهای پایین دست خود از جمله بهبهان، جایزان، رامهرمز، رامشیر، جراحی، ماهشهر و شادگان را تامین می‌کند.  بنابراین احداث هرگونه سد در بالادست سد مارون بهبهان و برداشت آب، صدمات چشمگیری را به شهرهای پایین‌دست مذکور و به خصوص تالاب بین‌المللی شادگان وارد می‌کند.
باید از ساخت مارون 2 جلوگیری شود
اگر فکر می‌کنید مخالفان جدی این طرح تنها در خوزستان بیرق مخالفت به دست گرفته و منطقه‌ای فکر می‌کنند به خطا رفته اید، چراکه مشاور رئیس سازمان محیط زیست کشور هم یکی از مخالفان جدی این طرح است.
احمدرضا لاهیجان‌زاده که یک بار در آذر سال گذشته با انتقاد از فعالسازی مجدد احداث سد مارون ۲ در استان کهگیلویه و بویراحمد به رسانه‌ها گفته بود: احداث این سد به طور قطع تاثیر منفی در کشاورزی، محیط زیست و تالاب شادگان خوزستان دارد و باید جلوی آن گرفته شود در گفت و گو با جام‌جم هم بر این مخالفت خود تاکید کرد.
یک فاجعه بزرگ
فعالان محیط زیست در استان خوزستان و پایتخت هم طی روزهای گذشته و در گفت‌وگو با ما مخالفت جدی خود را با اجرای مارون 2 اعلام کرده و خواستار ورود مسوولان کشوری به این ماجرا و جلوگیری از اجرای آن شدند. ابراهیم مرزوقی یکی از این فعالان است که به ما می‌گوید: اجرای این طرح به دلایل مختلف توجیهی ندارد که مهم‌ترین آنها نابودی کامل تالاب شادگان و تبدیل آن به یک کانون بزرگ ریزگرد و همچنین نابودی گردشگری در این منطقه،در کنار نابودی کشاورزی و معیشت مردم حوزه سد مارون یک در خوزستان است که حدود 100 هزار هکتار زمین زراعی در این منطقه دارند و توسط رود و سد مارون آبیاری می‌شود. در کنار همه اینها گفته می‌شود که منطقه سد مارون 2 روی گسل قرار گرفته و ساخت آن می‌تواند مثل سد گتوند پیامدهای غیرقابل جبران و غیرمنتظره‌ای به همراه داشته باشد.



گنجایش سد مارون یک در خوزستان، 3/1میلیارد مترمعکب است و در تمام این سال‌هایی که ساخته شده، یعنی در بازه 20سال گذشته، فقط یک‌بار پر شده است.
الان آورد کل سالانه رودخانه مارون کمتر از 900میلیون مترمکعب است و بر‌اساس این آورد، کلی هم بارگذاری در پایین‌دست، به‌خصوص در رامشیر و جایزان و بهبهان شده و تنها منبع آب شیرین تالاب بین‌المللی شادگان هم همین آب رود مارون است. از سویی با توجه به وضعیت تغییر اقلیم و جهان‌گرمایی انتظار می‌رود که وضعیت هر سال بدتر از شرایط فعلی هم بشود. یعنی اگر سد مارون 2 ساخته شود ما با دو سد نیمه خالی روبه‌رو هستیم و این یعنی سد مارون 2 یک ضربه مهلک به سد مارون یک خواهد زد.
از نظر بنده این نهایت نابخردی است که وقتی سد مارون خودش با بحران جدی مواجه است، ما در بالادستش بارگذاری‌های بیشتری انجام بدهیم. گفته شده می‌خواهند 30 هزار هکتار زمین کشاورزی به اراضی کشاورزی در کهگیلویه و بویراحمد به پشتوانه آب سد مارون 2 اضافه کنند که اگر این اتفاق بیفتد عملا سد مارون یک از حیز انتفاع خارج می‌شود. خروجی این اتفاق این خواهد بود که به‌ازای اراضی کشاورزی که می‌خواهیم در کهگیلویه و بویراحمد اضافه کنیم، دست‌کم دو تا سه برابرش را در خوزستان و در پایاب حوزه آبخیز مارون یک از دست خواهیم داد که این نهایت نابخردی و حیف و میل بیت‌المال است، بنابراین امیدوارم سد مارون 2 هرگز ساخته نشود و توجه مسؤولان کشوری به این پروژه آسیب‌رسان باشد.



ساخت این سد مدتی است که موجب نگرانی شهرهای پایین‌دست و ذینفعان رود مارون شده است؛ نگرانی‌ای که چندان هم بی‌دلیل نیست چراکه تاکنون قریب یک‌میلیون و 800‌هزار نخل در به دلیل کم‌آبی شادگان خشک شده است. تعداد نخل‌های نابود‌شده شادگان‌ سال‌1391 و به گفته فرماندار وقت شهرستان 500هزار نخل بود که طی ده‌سال گذشته یک‌میلیون و سیصدهزار نخل به آن اضافه شده است.وجود سدهای مارون، آریو برزن، شهداد و جایزان و بهره‌برداری بیش‌از‌حد از منابع آبی در کنار الگوی نامناسب کشت و کشت اقلام پرآب همچون برنج و هندوانه، دلیل نرسیدن آب به این نخل‌ها و خشکیدگی آنها اعلام شده است. اگر به دوستان در کهگیلویه و بویراحمد می‌گوییم مارون‌2 که مجوز محیط‌زیستی هم ندارد و باعث مرگ حتمی تالاب شادگان می‌شود، یک انتقاد هم به خودمان داریم و آن روش آبیاری غرقآبی و غیراصولی در بهبهان و سایر شهرستان‌های خوزستان‌(‌و البته کل کشور) در چند دهه اخیر است که بزرگ‌ترین ظلم را به منابع آبی و محیط‌زیست شهرستان و خوزستان کرده و خواستار اصلاح آن هستیم. یک نکته مهم درخصوص تالاب شادگان و آن اینکه این تالاب بین‌المللی هم‌اکنون در فهرست قرمز یونسکو قرار دارد‌ اما این تنها نگرانی ما نیست، نگرانی بزرگتر نابودی کل تالاب در صورت احداث مارون‌2 است‌ زیرا همین حالا هم هیچ آبی به پایین‌دست و تالاب نمی‌رسد. الان فاضلاب بهبهان بدون تصفیه وارد رود مارون می‌شود و مارون هم حقآبه شادگان را تامین می‌کند؛ به عبارتی از سد جایزان به بعد به‌صورت جیوه وارد تالاب می‌شود و در این شرایط چنانچه سد مارون‌2 هم احداث شود، 90درصد همین بااصطلاح آبِ ورودی هم از بین می‌رود. با واردنشدن آب به تالاب عملا شادگان از بین رفته و به کانون بزرگ گردوغبار تبدیل می‌شود که اثرات زیانبار آن تا چندی‌ استان همجوار خواهد رسید.