سهم اندک از دیپلماسی فوتبال

ایران از میزبانی قطر برای جام‌جهانی چگونه استفاده کند؟

سهم اندک از دیپلماسی فوتبال

تا چند ماه دیگر بزرگ‌ترین آوردگاه فوتبالی جهان برگزار می‌شود و 32تیم در جام‌جهانی 2022 قطر به میدان خواهند رفت. دقیقش را بخواهید 147روز دیگر، تیم‌ملی فوتبال ایران در نخستین روز جام‌جهانی و در بازی اول به مصاف تیم‌ملی انگلستان می‌رود. جام‌جهانی قطر با تمام آنچه که در گذشته برگزار شد تفاوت دارد چرا که آبان ماه شروع آن خواهد بود. اگر این رقابت‌ها قرار بود در بازه زمانی مشابه دوره‌های قبل برگزار شود قطعا همین الان میلیون ها نفر از سراسر جهان در قطر به سر می‌بردند و صدها میلیون نفر نیز بیننده تلویزیونی این رقابت‌ها بودند. اما دمای بسیار بالای هوای کشور قطر که گاهی اوقات از 40درجه عبور می‌کند چاره‌ای جز این باقی نگذاشت تا برای نخستین‌بار جام‌جهانی در تاریخی غیرمتعارف یعنی پاییز آغاز شود.

در هر حال نزدیک به یک دهه است که از زبان افراد مختلف شنیده‌ایم میزبانی قطر برای جام‌جهانی چقدر می‌تواند در مسائل مختلف گردشگری، اقتصادی و فرهنگی در ایران تاثیرگذار باشد. حتی برخی این نظریه افسانه‌ای را مطرح کردند که جزیره کیش با توجه به قابلیت‌هایی که دارد می‌تواند میزبان برخی از بازی‌های جام‌جهانی باشد. 
نظریه‌پردازان خوشبین، کوچکی مساحت کشور قطر و جذابیت‌های جزیره کیش را از دلایل خود برای مطرح کردن این موضوع برشمردند. اما اکنون خوب می‌دانیم که برگزاری حتی یک تک بازی جام‌جهانی 2022 در جزیره کیش یا هر نقطه دیگری اصلا امکان ندارد  اما این پایان ماجرا نیست. ایران هنوز می‌تواند نهایت استفاده فرهنگی، ورزشی، اقتصادی و اجتماعی را بابت برگزاری این تورنمنت عظیم ورزشی ببرد. مگر چند بار فرصت این را پیدا می‌کنیم که همسایه کشوری باشیم که جام‌جهانی در آن برگزار می‌شود؟ خودمان که نمی‌توانیم میزبان باشیم، حداقل از همسایه میزبان استفاده ببریم. 
 از کیش به قطر، از قطر به کیش
به مبحث بسیار مهم استفاده از قابلیت‌های جزیره کیش برای جام‌جهانی برمی‌گردیم. این جزیره گرچه قرار نیست میزبان هیچ یک از بازی‌های جام‌جهانی 2022 باشد، اما در مقابل می‌تواند پذیرای بسیاری از توریست‌ها و گردشگرانی باشد که در ایام برگزاری جام‌جهانی به قطر می‌آیند. حتی اسکان مستقیم در خود قطر لازم نیست. همین الان در قطر برای اسکان برخی از تماشاگران هتل کم آورده‌اند و چادرهای لوکس زده‌اند. 
برخی از تماشاگران جام‌جهانی می‌توانند برای اقامت در طول برگزاری رقابت‌ها به کیش بیایند و هر روز برای تماشای مسابقات با کشتی یا هواپیما به قطر بروند.
میزبانی کیش از توریست‌ها فقط این گونه نیست. برخی تماشاگران حاضر در قطر می‌توانند در مدت زمان حضور خود در قطر به صورت روزانه و توریستی، سری هم به این جزیره زیبای ایران بزنند. تمام اینها احتمالات و پیشنهادهای خوبی است که در سال‌های اخیر درباره آن بسیار صحبت شده اما این صحبت‌ها به کجا رسیده است؟ اصلا برنامه دقیق و مشخصی برای بهره‌گیری از قابلیت‌های توریستی و گردشگری جزیره کیش برای خارجی‌ها وجود دارد؟
این را هم از یاد نبریم که نه فقط کیش که نقاط مختلفی در ایران می‌توانند در مدت زمان برگزاری جام‌جهانی پذیرای توریست‌هایی از سراسر جهان باشند. از چابهار و قشم گرفته تا بندرعباس و حتی نقاط دورتر ایران. 
استفاده جانبی از جام‌جهانی قطر فقط به پذیرا بودن از تماشاگران این رقابت‌ها مربوط نمی‌شود. در کنار آن می‌توان استفاده‌های اقتصادی و فرهنگی متعددی از این رویداد برد و نهایت استفاده را در زمینه های مختلف کرد. واقعا چه برنامه‌هایی برای بهره‌گیری از این فرصت‌ وجود دارد؟

تهران - دوحه؛ 100دقیقه
حداقل برای ایران، تغییر زمان تنها ویژگی جام‌جهانی 2022 نیست. به قول معروف قطر همین بیخ گوش ماست. قطعا نسبت به فاصله کم ایران و قطر آگاه هستید اما بیایید به طور دقیق‌تر بُعد مسافتی را از نقاط گوناگون جغرافیایی بررسی کنیم. ابتدا فاصله بین تهران تا دوحه پایتخت ایران را بررسی می‌کنیم. فاصله بین این دو پایتخت 1156 کیلومتر است. بنابراین اگر بخواهید با هواپیما به این کشور سفر کنید حدود یک ساعت و 40 دقیقه در راه هستید. اما فاصله خیلی قابل توجه‌تر بین کیش و قطر است. فقط 275 کیلومتر فاصله بین کیش و دوحه وجود دارد. همچنین مدت زمان سفر با کشتی از کیش تا قطر چهار تا پنج ساعت است. فاصله دریایی ایران تا قطر بیش از ۱۰۰ مایل یعنی 161 کیلومتر است. این همه نکته‌سنجی درباره فاصله نقاط مختلف ایران تا قطر برای این است که اهمیت فاصله کم و نزدیکی جغرافیایی دو کشور را متوجه شویم. 

دیپلماسی فرهنگی با کمک جام‌جهانی
سیدعلی یزدی‌خواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درباره برنامه‌های مجلس جهت بهره‌مندی از فرصت‌های میزبانی قطر به جام‌جم گفت: کمیسیون فرهنگی به دنبال آن بود تا فرصت‌های فرهنگی، تفریحی، اقتصادی، گردشگری و جنبه‌های مختلف این رویداد جهانی را شناسایی کند. 
قطعا برنامه‌های متعددی جهت بهره‌مندی از موقعیت‌های میزبانی قطر برای ایران وجود دارد. اکنون منتظریم تا جلسه‌ای با حضور وزیر ورزش و مسؤولان میراث فرهنگی داشته باشیم تا این موضوع را بررسی کنیم که چطور از این فرصت‌ها استفاده کنیم. در این رابطه کمیسیون فرهنگی جلساتی نیز با مسؤولان گردشگری خواهد داشت. 
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس افزود: استفاده از شهروندان و هموطنان برای این رویداد ورزشی مد نظر قرار دارد اما باید تسهیل گری انجام شود تا دیپلماسی فرهنگی به وجود بیاوریم. 
برای به وجود آوردن تاثیرگذاری فرهنگی میزبانی کشور قطر و استفاده از تمامی فرصت‌های به وجود آمده از برگزاری این رویداد بزرگ ورزشی، برنامه‌های مختلفی وجود دارد. این برنامه‌ها در راستای تفریحی، اقتصادی و موضوعات دیگر خواهد بود و به نفع ایران از آن استفاده می‌کنیم.

رضا پورعالی و هیلداحسینی‌خواه - گروه ورزش