ملودی‌های‌ سرخ

نگاهی به قطعات ساخته‌شده درباره عاشورا و قیام سالار شهیدان

ملودی‌های‌ سرخ

نت‌های موسیقی، گاه چنان کنار هم می‌نشینند که سوزناک‌ترین غم‌ها را روایت می‌کنند، همچنان که در بسیاری از آلبوم‌های عاشورایی، نماآهنگ‌ها و تک‌آهنگ‌ها، ملودی‌های اندوه را شنیده‌ایم. در میان هنرمندان این سرزمین از خنیاگران نواحی تا لوریس چکناواریان ارمنی، دل به ملودی‌های عاشورایی داده‌اند و برای روایت واقعه، نت‌ها را به خدمت گرفته‌اند. این گزارش اشاره‌ای است به چند قطره از این دریای عظیم و برخی از به یادماندنی‌ترین قطعاتی که درباره حماسه بزرگ عاشورا و شهادت امام‌حسین(ع) و یاران ایشان ساخته شده است.

ماه محرم، روز عاشورا و شخصیت‌های این تاریخ غریب، در خاطر ما با نواها و اشعاری پیوند خورده که حالا جزو خاطره‌جمعی همه ما هستند. «نینوا» ساخته حسین علیزاده و «روز واقعه» از ساخته‌های مجید انتظامی از جمله بهترین‌ها و «شب دهم» با صدای علیرضا قربانی و آهنگسازی فردین خلعتبری،  یکی از معروف‌ترین‌هاست. جواد معروفی آلبومی به نام «عاشورا» دارد که با الهام از ملودی‌های عاشورایی ساخته شد و رسول نجفیان هم در آلبوم « ذوالجناح می‌آید بی‌سوار» 10قطعه از  نواهایی با قدمت 400ساله را از موسیقی نواحی اقوام ایرانی بازخوانی و سال 1389 روانه بازار کرد.  بردیا صدرنوری، آهنگساز و نوازنده پیانو «حرم عشق» را ساخته و تقریبا بیشتر آهنگسازان و خوانندگان کشورمان قطعه‌ای مرتبط با عاشورا دارند؛ حتی خواننده‌های موسیقی پاپ هم پای کار آمده‌ و آثاری در این باره تولید کرده‌‌اند. میان خوانندگان مطرح کشورمان، برخی برای عاشورا آلبوم منتشر کرده‌اند و برخی دیگر چند قطعه دارند. بین این خوانندگان، اولین آلبوم حرفه‌ای حسام‌الدین سراج «نینوا» نام داشت که اولین آلبوم رسمی موسیقی بعد از انقلاب اسلامی نیز محسوب می‌شود. این آلبوم حوالی سال 1359 منتشر شد. اوایل دهه80 آلبوم دیگری به نام «وداع»‌ از اشعار عمان سامانی با صدای  سراج منتشر شد. سامانی در کنار محتشم کاشانی از معروف‌ترین شاعران عاشورایی است. «غریبانه 1و2» نام دو آلبوم از آثار عاشورایی غلامعلی کویتی‌پور است که اوایل دهه 80سرآغازی شد برای تولید آهنگ‌های عاشورایی. قطعات عاشورایی صادق آهنگران هم در دو آلبوم به نام‌های «آتش و عطش» و « دشت کربلا» منتشر شده است. 
 علیرضا عصار نیز از جمله خوانندگانی است که یک آلبوم کامل به سروده‌های عاشورایی اختصاص داده است. او که پیشتر با محمد اصفهانی در قطعه «ای کاروان» همصدایی کرده بود، سال 1382 آلبوم «مولای عشق» را با سروده‌های مهدی شریفی به علاقه‌مندان موسیقی مذهبی ارائه کرد. آهنگسازی این آلبوم را فواد حجازی برعهده داشت. 
آلبوم «گلچین» از محمد اصفهانی که سال 1376 منتشر شد، قطعات متعددی دارد که مرتبط با حماسه عاشوراست و بعدها نیز قطعات دیگری با صدای این خواننده با مضامین عاشورایی منتشر شد. چنگ و نای، سقای تشنگان، داغ نهان، نوگل نینوا،‌ فرصت بدرود‌ و محرم 98 از جمله آثار عاشورایی محمد اصفهانی هستند.  مرتضی حیدری آل‌کثیر  یک آلبوم برای عاشورا دارد به نام «هفتاد و دو» که با آهنگسازی و تنظیم رسول رسولی به بازار موسیقی عرضه شده است.  محسن چاوشی از جمله خوانندگانی است که در چند قطعه به عاشورا و شخصیت‌های این حماسه خونین پرداخته است. همچنین سال 1388 یک آلبوم موسیقی عاشورایی با همراهی ستاره‌های موسیقی پاپ وارد بازار موسیقی شد. این‌ آلبوم «سلام آقا» نام داشت.

برای شنیدن و دیدن برخی از این قطعات کیوآرکدهای زیر را اسکن کنید:
غلامعلی کویتی‌پور       سنگ می‌بارد       رخصت دیدار       خون خدا                چنگ دل
صلدق آهنگران           سرور سالار       امان از دل           کربلا منتطر ماست     لبان تشنه 
محمد اصفهانی           داغ نهان            چنگ و نای          گل نینوا
محسن چاوشی           عباس               ظهر عطش           غدیر خون 
قاسم افشار               تعزیه
حسام‌الدین سراج        یک دل و یک یار
علی لهراسبی            کاکا
رضا صادقی             مرثیه
امیرحسین مدرس       باغ و بهار
علی زند وکیلی         روز واقعه