واکنش مسئولان و کارشناسان به گزارش «جامجم» درباره نقاط حادثهخیز
فرار کارشناسان، انتقاد پلیس، همتدولت
چقدر نوشتیم جادهها حادثهخیز است و قاتل جان مردم. چقدر با نوشتن گزارش تصادفات جادهای مرگبار و گلایههای مردم از مسئولان خواستیم به وعدههایشان برای ایمنکردن جادهها عملکنند. 24آذر امسال دوباره در گزارشی با تیتر« نقاط حادثهخیز» در دستانداز دولتها، نوشتیم و این سؤال را پرسیدیم که چرا رفت و آمد چهار رئیسجمهور هنوز نتوانسته مشکل ناایمن بودن جادهها را حلکند. چرا وقتی در ماده 108قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور به رفع نقاط حادثهخیز جادهها تاکید شده و شش سال هم از اجرای این قانون میگذرد، دولتها گام مؤثری برای اجرای آن برنداشتهاند. وقتی پلیس راهور سال 83 از وجود 5200نقطه حادثهخیز درکشور خبر داد، چرا با گذشت حدود دو دهه، هنوز هم همین عدد مرگبار را اعلام میکند. 16هزار و 778کشته در سال با 5200نقطه حادثهخیز، استخوان لای زخمی استکه وضعش روزبهروز بدتر میشود.
او به نگاه منفیکارشناسان خارجی به جادههای ایران اشاره میکند:«مدتی پیش از دانشگاههای هلند و فرانسه، دو روانشناس ترافیک دعوتکردیم تا به ایران بیایند. پس از رسیدن به ایران، نمایندههای ما به استقبال آنان رفتند اما گفتند ما دو روز در تهران کار داریم و هر زمان خواستیم به یزد بیاییم، اطلاع میدهیم. سه روز بعد، اطلاع دادند که مهمانان شما در دانشگاه یزد هستند و پس از دیدار، آنها گفتند در تهران، اصفهان، قم و یزد رانندگیکردیم. پس از مدتی بهکشورهای خود برگشتند و یک هفته بعد نامهای از آنها به دستمان رسید که به ما گفته بودند تاریخ یزد و اصفهان بسیار عالی بود اما بعد از برگشت به کشورهایمان درکلیسا دعا کرده و خدا را شکرکردیم که در جادههای شما کشته نشدیم.»
او استفاده نکردن از علم و تجربه و دانش متخصصان را معضل اصلی میداند: «من در دانشگاه میشیگان تحصیلکردهام. روزی یکی از استادان به منگفت شما در اینجا مدیریت میخوانی اما نه به درد خودت میخورد و نه کشورت. کسی که شهردار، استاندار و معاون حمل و نقل شده، آیا از تجربه، دانش و بینش کافی برخوردار است که کاری انجام دهد. معتقدم کار باید دست کاردان و کسی باشد که کار عملی انجام داده باشد، نه اینکه بگویند ایرانیها خیلی حرف میزنند و حرفهایشان هم بیارزش است. وقتی ارائه برنامه و آموزش مهم باشد، مشکلات هم حل میشود.»
این استاد دانشگاه به اقدامی در زمان ریاستجمهوری جورج بوش پدر در آمریکا برای کنترل تصادفات جادهای اشاره میکند: «مسئولان گفتند میخواهیم تلفات جادهای به حداقل برسد. آقایی به رئیسجمهور آمریکا معرفی شد و ایشان گفت به من وقت، زمان و بودجه کافی بدهید و پس از شش ماه تا یک سال دیگر گزارش میدهم. بودجه تعیین شد و پس از انجام برنامهریزیهای لازم گفت، یک ساختمان راهنمایی و رانندگی در مدارس وکلاسهای دهم، یازدهم و دوازدهم ایجاد کنید تا رانندگی در شرایط مختلف به دانشآموزان آموزش داده شود. قانونشکن همیشه در جامعه وجود دارد اما وقتی افراد آموزش ببینند، راننده تاکسی خود پلیس و قانونمدار میشود و جامعه به سمتی حرکت میکند که باید در حرکت باشد. با این روند تلفات جادهای هم کاهش پیدا میکند. رتبهایکه درحال حاضر در سطح دنیا داریم، جالب نیست. صداوسیما، نیروی انتظامی و آموزش و پرورش باید نقش خود را ایفا کنند. باید برنامه بگذاریم و امروز شروعکنیم که فردا خیلی دیر است. مسأله این است که به وعدهها عمل نمیشود وکار جلو نمیرود. برنامهای ارائه میکنند، چهار تا حرف میزنند اما وقتی پیگیری میکنیم، میگویند حالاما یک چیزیگفتیم، شما چه کار به این قضیه داری!اگر میخواهیم کاری انجام دهیم، به برنامه، مجری و بودجه نیاز داریم تا کارها جلو برود و در حد شعار باقی نماند.»
مسأله این است که به وعدهها عمل نمیشود وکار جلو نمیرود. برنامهای ارائه میکنند، وقتی پیگیری میکنیم، میگویند حالاما یک چیزیگفتیم، شما چه کار به این قضیه داری!
دستور رئیسجمهور
پس از انتشار گزارش روزنامه جامجم با تیتر«نقاط حادثهخیز» در دستانداز دولتها» رئیسجمهور در سفر خود به خراسانجنوبی به آن واکنش نشان داد و در سخنرانی در جمع مردم گفت:«توجه به نقاط حادثهخیز، از اولویتهای دولت سیزدهم در سراسر کشور است که باید بهسرعت اصلاح شود تا شاهد اخبار ناگوار در ایام عید و غیر آن نباشیم. نقاط حادثهخیزی داریم، خانوادههایی میروند و بعد از مدتی خبر ناگوار میآید که نباید این باشد. در جلسه اقتصادی نیز به این موضوع اشاره کردم که 12کیلومتر جادهای که کمبود آن احساس میشود بهسرعت جبران، نقاط حادثهخیز اصلاح و دو بانده کردن جادهها تسریع شود.»
نقاط حادثهخیز در اولویت باشد
سردار کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور، دومین کسی بود که به گزارش جامجم واکنش نشان داد: « 34درصد تصادفات در راههای اصلی رخ میدهد و 75درصد آنها منجر به فوت در این راهها میشود. در هفت ماهه سال1400، 10هزار و256 نفر جان خود را از دست دادند و در هفت ماهه امسال 11هزار و 734 نفر یعنی 14درصد افزایش فوتی داشتهایم. افزایش 14درصدی فوتیها بیسابقه است و درخواست داریم دولت سیزدهم به مقوله تصادفات رانندگی توجهکند و پشتوانه مالی برای مواردی مانند رفع نقاط حادثهخیز و سایر موارد را در نظر بگیرد.»
کیفیت نامطلوب جادهها
علیرضا رهایی، مدیرکل دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی هم به نوعی با تایید گزارش جامجم به کیفیت نامطلوب مسیرهای ارتباطی در کشور اشاره کرد: «فعالیتهای ارزشمندی برای توسعه مسیرهای ارتباطی در این زمینه طی چهار دهه اخیر انجام شده که درعینحال با شرایط مطلوب مورد نظر فاصله دارد. طبق برآورد موجود، ارزش زیرساختها فقط در بخش جادهای حدود 3000میلیارد تومان است که بنا به استانداردهای جهانی باید 3 تا 6درصد آن صرف امور نگهداشت زیربناها شود ولی تاکنون حدود 10درصد این اعتبارات تخصیص پیدا کرده است. بر همین اساس لازم است جایگاه ویژهای برای این مبحث در قانون پنجساله برنامه هفتم توسعه و بودجه 1402 در نظر گرفته شود.»
لیلا حسینزاده - گروه حوادث