نسخه Pdf

هنرمندانی از دل سرزمین مادری

پرونده قاب کوچک برای نقش‌آفرینان پربیننده‌ترین سریال تلویزیون

هنرمندانی از دل سرزمین مادری

تا امروز ۱۶قسمت از سریال «سرزمین مادری» به کارگردانی کمال تبریزی پخش شده و در همین مدت حاصل کار یک گروه حرفه‌ای توانسته به یکی از پرمخاطب‌ترین سریال‌های تلویزیون تبدیل شود. گرچه تولید این اثر به یک دهه پیش برمی‌گردد اما سریال رنگ کهنگی ندارد و طراوت زیادی برای مخاطب دارد.

در این سریال هنرمندان بسیاری حضور دارند، بازیگرانی که با توانمندی‌شان سعی کرده‌اند بهترین کارشان را ارائه دهند.  در واقع سریال سرزمین مادری از همان نقطه اول توانست شگفت‌زده‌مان کند و حالا پس از گذشت ۱۶قسمت می‌توانیم با اطمینان از آن به عنوان اثری درخشان و پر از نقاط قوت صحبت به میان آوریم.محور اصلی داستان روی زندگی پسربچه‌ای به نام رهی پیش می‌رود. او در زندگی با فراز و نشیب‌های زیادی رو‌به‌رو می‌شود و مخاطب در بستر زندگی او با تاریخ و طیف‌های مختلف عقیدتی و سیاسی آشنا می‌شود. این مجموعه‌ در لایه‌های متفاوت قصه به بررسی تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران از سال۱۳۲۰ می‌پردازد و علیرضا طالب‌زاده نویسنده با چید‌مان صحیح شخصیت‌ها سعی کرده فیلمنامه جذابی را بنویسد تا شخصیت ها از قوام مناسبی برخوردار باشند.  در واقع نویسنده بدون آن‌که اضافه گویی کند  سعی کرده است شخصیت ها را به درستی طراحی کند. در این اثر شخصیت‌های سریال درموقعیت‌های مختلفی نظیر اندوه، ترس، خشم، ناامیدی، حسرت، بغض، شادی و حتی عشق قرار می‌گیرند و درتمام این موقعیت‌ها به نحوی ظاهر می‌شوند که انگار در حال تجربه ابعاد مختلف یک زندگی هستند. همین بهانه‌ای شد تا ما دراین پرونده از قاب به حضور برخی هنرمندان این سریال بپردازیم وازاحوالات آنها در 10سال گذشته و امروز بگوییم.
 
فیلمنامه خوب در کنار نقش‌های جذاب
کمال تبریزی جزو کارگردانان برجسته در تلویزیون و سینماست که تا امروز آثار مختلفی را ساخته‌است. کافی است به حافظه آرشیوی‌مان مراجعه کنیم تا به یاد مجموعه تلویزیونی «دوران سرکشی» بیفتیم که به نوعی تابوشکنی بود. این هنرمند اواسط دهه80 هم سریال «شهریار» را با محوریت زندگی‌نامه این شاعر برای شبکه دو ساخت.​​​​​​این کارگردان بعد از ساخت این اثر هم سراغ ساخت مجموعه سرزمین مادری رفت که این مجموعه روزهای پنجشنبه و جمعه روانه آنتن شبکه سه می‌شود. وی در پاسخ به این پرسش که بدون تردید سرزمین مادری جزو کارهای بسیار پربازیگر تلویزیون است و مسلما جمع کردن همه هنرمندان از طیف‌های مختلف سنی برایتان راحت نبوده، چطور این اتفاق رقم خورد، توضیح می‌دهد: دو عامل مهم در این زمینه کاملا موثر بود و باعث می‌شد امکان حضور بازیگران سرشناس و ارزنده در جمع دیگر هنرمندان فراهم شود، اول فیلمنامه خوب و حضور نقش‌ها و شخصیت‌های جذاب و متفاوت در داستان پرکشش و عمیق سریال، خاطر بازیگران شاخص را به خود جلب می‌کرد و آنان را مشتاق پذیرش نقش و اجرای متفاوت آن می‌کرد.  دوم این که زمان طولانی تولید و روزهای فیلمبرداری این امکان را راحت‌تر فراهم می‌کرد که بازیگران خوب و در عین حال پرمشغله فرصت حضور در پروژه و اجرای نقشی مشخص را با برنامه‌ریزی دقیق جلسات فیلمبرداری پیدا کنند. همین‌جا باید اضافه کنم حضور این عزیزان و توانایی آنان در اجرای متفاوت وجذاب نقش‌ها کمک قابل توجهی برای ما بود و بسیاری از لحظات دراماتیک وتراژیک سریال حاصل ساعت‌ها بحث و طراحی مشترک با این بازیگران توانا و خبره درتجربه و تخصص آنان بود.
 
یک بازی درخشان 
دیـــــروز 
رهی همان نوجوان تر و فرز قصه سرزمین مادری است که زندگی‌اش بالا و پایین کم ندارد. از همین رو در موقعیت‌های متفاوتی همچون ترس، اندوه، خشم و... را تجربه می‌کند و حتی بنا به اتفاقی که برایش می‌افتد به لکنت زبان گرفتار می‌شود و او کسی نیست جز علی شادمان که به زیبایی این نقش را بازی کرده‌است. اولین حضورش روی پرده سینما در ۱۰ سالگی و در میم مثل مادر سال ۸۵ برنده جایزه بهترین بازیگر کودک از جشنواره بین‌المللی فیلم رشد شد.
  
عمه خانمی که دیگر نیست
دیــــــروز 
عمه خانم قصه، روحیات متفاوتی دارد، گاهی روی ترش می‌کند به رهی و برخی مواقع به او در باغ سبز نشان می‌دهد. همین ویژگی‌هاست که او را  برای بینندگان دوست‌داشتنی کرده‌است. عمه خانم در ادامه سریال به دلیل بیماری فوت می‌شود او کسی نیست جز زنده‌یاد بیتا فرهی که به زیبایی این نقش را ایفا کرد. او تا قبل از آن‌که جلوی دوربین سرزمین مادری برود، در سریال‌های سرزمین سبز، ولایت عشق، پدر خاک و طلسم شدگان و فیلم‌های هامون، بانو، کیمیا و ... بازی کرده‌بود.
 
فردی با تفکرات ویژه 
دیــــــروز
امیر آقایی با گریم متفاوت به خوبی توانسته‌است در قالب یک توده‌ای با تفکرات ویژه و سختگیری‌های خاص خودش قرار بگیرد. بعد از گذشت چند قسمت مخاطب متوجه می‌شود که او پدر واقعی رهی نیست. این شخصیت در موقعیت‌های متفاوتی قرار می‌گیرد، موقعیت‌هایی که امیر آقایی به خوبی از پس آن برمی‌آید. او تا قبل از بازی در این اثر در سریال‌هایی همچون خاک سرخ، اولین شب آرامش، بی‌گناهان، ارمغان تاریکی، راستش را بگو و ... بازی کرده‌بود.
 
 سرهنگی که بی‌رحمانه می‌تازد 
دیـــــــروز
سرهنگ عبدالرضا بهادری ،شخصیتی است که ابتدا وجوه خاکستری دارد و به مرور و به‌ویژه پس از درگذشت عمه و نوع مواجهه بی رحمانه‌اش با رهی و دستور به قتل او و نیز مقابله علنی تر با برادرش محمودرضا بر سر ارث، به سیاهی می‌زند. حال آن‌که اوایل سریال به مأموران بابت کتک زدن رهی حتی توپیده‌بود تا مهربانی‌اش را نمایش دهد. او کسی نیست جز فرهاد قائمیان که این نقش چند وجهی را به زیبایی ایفا کرد. او تا قبل از این اثر در چند اثر تلویزیونی همچون شهریار، وفا  و ...بازی کرده‌بود.
 
 فرزندی ناخلف 
دیـــــــروز 
انتخاب پژمان بازغی برای نقش «محمودرضا بهادری» به عنوان مردی لاابالی و فرزند ناخلف خانواده «بهادری»، انتخاب هوشمندانه‌ای بوده‌است. چهره این بازیگر به همان اندازه که می‌تواند برای نقش‌های مثبت مناسب باشد، می‌تواند به واسطه یک گریم خوب برای نقش منفی نیز متناسب باشد. مدل مو و سبیل پژمان بازغی در نقش «محمودرضا» باعث شده معصومیتی در چهره او دیده نشود و شخصیت اش از سوی مخاطب پذیرفته شود. اولین تجربه تلویزیونی او سریال آژانس دوستی بود.
 
شخصیتی قدرتمند
دیــــــروز 
ایفاگر نقش دکتر حکیم‌السطنه با ریش پرفسوری و عینکی گرد؛ روزنامه‌نگاری قدرتمند که از جایگاهش در مطبوعات و نزدیکی به دکتر مصدق استفاده می‌کند تا هرطور شده رهی را به سهمش از میراث اقدس‌الملوک بهادری برساند. در قسمت 13و 14، مواجهه دکتر با عبدالرضا، مخفی کردن رهی سپس تهدید ناصر قصاب با بازی زنده‌یاد پورحسینی به سکانس‌های مهم و اثرگذاری بدل شدند. او تا قبل از بازی در این اثر دو بار نامزد دریافت جایزه سیمرغ بلورین شد.
 
قصابی بد اخلاق و ترسناک 
دیــــــــروز
همان ناصر قصاب سریال است، فردی بداخلاق و ترسناک که هیبتش به واسطه چاقوی قصابی‌اش مخاطب را میخکوب می‌کند‌. ایفاگر این شخصیت کاملا منفی، کسی نیست جز جعفر دهقان. این هنرمند در گفت‌وگو با اهالی مطبوعات تاکید کرده این شخصیت به مرور زمان دچار تغییر و تحول شخصیتی می‌شود و گرایش مثبت پیدا می‌کند. به نظر او مهم‌ترین ویژگی این نقش را باید در متفاوت بودن و تازگی آن دانست. او تا قبل از بازی در این اثر، در مردان آنجلس، مریم مقدس و... بازی کرده‌بود.
 
امـــــــروز 
شادمان برای بازی در سرزمین مادری درسال۹۲ و کیمیا در سال۹۴ به شهرت گسترده‌تری دست یافت. او سال۹۸ برای نقش‌آفرینی در فیلم مردن در آب مطهر نامزد دریافت جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد جشنواره فجر شد. او تا امروز در آثار دیوار به دیوار، محکومین، ماه و پلنگ، ساکن طبقه وسط، شنای پروانه، ویلایی‌ها و... نقش‌های متعددی را بازی کرده‌ که نقطه قابل تامل در کارنامه‌اش، انتخاب نقش‌هایش با دقت است تا ازکلیشه‌ها پرهیز کند. ازهمین رو مخاطبان شاهد بازی‌های درخشان او هستند.‌
  
امــــــــروز 
فوت این هنرمند در قصه سریال سرزمین مادری مصادف شد با مرگ واقعی او. او به تازگی بر اثر بیماری درگذشت. بدون تردید با درگذشت فرهی ستاره‌ای دیگر ازعالم سینما و تلویزیون خاموش شد که در نقش‌آفرینی با صدایی خاص و توانمندی‌ بی‌بدیل شهره بود. یکی ازماندگارترین آثار فرهی در فیلم کیمیا رقم خورده‌است که به گفته احمدرضا درویش، کارگردان این اثر، بهترین سکانس زنده‌یاد فرهی در این فیلم را زمانی می‌داند که او از آب رود به لب‌های نوزاد می‌زند تا تشنگی او را برطرف کند.
 
امــــــــروز 
این هنرمند بعد از بازی در سرزمین مادری در سریال‌های یادآوری،آسمان من، چرخ فلک و نوار زرد و در فیلم‌هایی همچون کوچه بی نام، بادیگارد، فصل نرگس، حریم‌شخصی، دیدن این فیلم جرم است و.‌‌.. بازی کرد. او برای بازی درفیلم بدون تاریخ بدون امضا نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر جشنواره فیلم فجر شد و توانست برای نقش آفرینی در فیلم شنای پروانه برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل جشنواره فیلم فجر شود. 
 
امـــــــــروز 
فرهاد قائمیان هم آرام است و هم مهربان. هرگز به دنبال هیاهو نبوده و به همین دلیل بدون حاشیه کارش را انجام می‌دهد. او در طول این سال‌‌ها خیلی گزیده نقش‌هایش را انتخاب کرده ووقتی کارنامه هنری او را بررسی می‌کنیم، متوجه رنگین کمانی از نقش‌های رنگارنگش در تئاتر، سینما و تلویزیون می‌شویم. او درهراثری به گونه‌ای متفاوت این شخصیت را خلق کرده و همیشه مخاطبانش را غافلگیر کرده‌است. آخرین اثر تلویزیونی او با نام بازپرس پخش شد که در نقش حامد سعادت درخشید.
 
امــــــــروز 
درسال‌های اخیر شاهد ورود بازیگرانی بودیم که لباس اجرا تن کردند و جلوی دوربین تلویزیون ظاهر شدند .در این باره می‌توان به هنرمندی همچون پژمان بازغی اشاره کرد. او با توجه به علاقه‌اش به خانواده، اجرای برنامه کودک شو را پذیرفت و همین دغدغه باعث شده تا او را در لباس اجرا ببینیم. گرچه او به تازگی با اجرای این برنامه خداحافظی کرد. او جزو بازیگران پرکار است که در تلویزیون و سینما درسال‌های اخیر نقش‌های زیادی را بازی کرده که می‌توان به پرونده باز است، نیکان، پلاک ۱۳،افرا و ... اشاره کرد.
 
امــــــــروز
شادروان پرویز پورحسینی جزو قدیمی‌های سینما و تلویزیون بود که سه سال پیش درگذشت. او از دهه40 با بازی در تئاترهای تلویزیونی به مخاطبان معرفی شد و از اوایل دهه50 فعالیتش را درسینما و تلویزیون گسترش داد.پورحسینی تجربه زیادی در همکاری با فیلم‌ها و سریال‌های‌تاریخی داشت. اوعلاوه بر«سرزمین مادری»،درآثارمهم تاریخی مثل«کمال‌الملک»، «هزاردستان»، «امیرکبیر»، «مریم مقدس»، «شب دهم»، «مختارنامه»، «رستاخیز» و…هم حضور پیدا کرد.
 
امـــــــــروز
سابقه همکاری او با فیلمسازان بزرگی همچون حاتمی‌کیا و مرحوم ملاقلی‌پور برکسی پوشیده نیست. او برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فیلم «حماسه مجنون» نیز هست. این هنرمند تا به آن روز نقش‌های متنوعی رابازی کرده‌است؛‌ گاهی لباس پدران مقتدر را به تن کرده و برخی مواقع لباس پدران مهربان. برایش طول و عرض نقش مهم نیست بلکه می‌خواهد همیشه نقش خود را به درستی ایفا کند. از آثاری که درسال‌های اخیر بازی کرده، می‌توان به طلاق، آتش سرد، نقاب‌ها و... اشاره کرد.

سوگند آرامی - روزنامه نگار
ضمیمه ویژه نامه