نگاهی به ظرفیت‌های رسانه دیجیتال در گفت‌وگو با مدیرعامل شرکتی خلاق در این حوزه
کلید طلایی دنیای دیجیتال
نزدیک به یک دهه است که شاهد همه‌گیری گسترده اینترنت و تلفن‌های همراه هوشمند در بین اقشار مختلف مردم جامعه هستیم. به نوعی می‌توان گفت که استفاده از ابزارها به بخشی جدانشدنی از زندگی روزمره تبدیل شده است.
ازبرقراری ارتباط گرفته تا آموزش و سرگرمی، همگی با چند کلیک ساده به طور گسترده و جهانی دردسترس است و درنتیجه آن تولید محتوای دیجیتال هم درسال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرارگرفته است. درگفت‌وگو با موسی زمان‌زاده، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت خلاق «کلید طلایی جهان معاصر» دغدغه‌های مسیر تولید محتوای دیجیتال در کشور را جویا شده‌ایم.
باورود به دنیای مجازی با اقیانوسی ازمحتوا واطلاعات دراشکال مختلف روبه‌رو خواهیم شد. با وجود این‌که درصد قابل‌توجهی از این محتواهای دیجیتال به صورت کاملا رایگان و آزاد در اختیار تمامی افراد قراردارد و به همین جهت هیچ‌گونه نظارتی بر تولید و تاییدیه انتشاری برای آنها وجود ندارد، همواره موضوعاتی مانند حقوق صاحب اثر یا همان کپی‌رایت از اصلی‌ترین موضوعات حوزه تولید محتوای دیجیتال است. در ایران نیز متاسفانه سال‌های زیادی است که استفاده غیرقانونی محتوای دیجیتال رواج داشته و نظارت چندانی بر محتواهای تولیدشده اعمال نشده است. به همین خاطر تولید محتوای تاییدشده و رعایت حق صاحب اثر، مهم‌ترین دغدغه فعالان و مسئولان این حوزه به‌شمار می‌رود.
مجازی‌گردی مجاز
در میان تمام کاربردهای مختلف فضای مجازی، حوزه تفریح و سرگرمی فراگیری بیشتری در جامعه دارد. باتوجه به تعداد مخاطبان بسیار زیاد و گسترده آن نیز می‌توان گفت که محتواهای سرگرمی، پربازدیدترین نوع محتوای دیجیتال است. از این رو می‌توان نتیجه گرفت که این دست محتواها به صورت غیرمستقیم، مشغول فرهنگ‌سازی در جامعه است. حدود 12سال پیش موسی زمان‌زاده که خود دانش‌آموخته رشته مدیریت فرهنگی است، با هدف ترکیب حوزههای فرهنگی و فضای مجازی، شرکت خلاق و دانش‌بنیان «کلید طلایی جهان معاصر» را تاسیس کرد. در حال‌حاضر نرم‌افزارها، سکوها و پلتفرم‌های زیرمجموعه کلید طلایی فضایی را برای فعالان حوزه تولید محتوای دیجیتال ایجاد کرده که با استفاده از آن تولیدکنندگان می‌توانند محتوای خود را به صورت کاملا قانونی و با اخذ مجوزهای لازم ضمن رعایت کامل حق نشر، در اختیار علاقه‌مندان قراردهند. از جمله فعالیت‌های متنوع مجموعه کلید طلایی می‌توان به همکاری در تولید پادکست و کتاب صوتی با اپراتورهای تلفن همراه، همکاری در بازاریابی محتوایی برای پیام‌رسان‌های داخلی، نرم‌افزارهای بانکی و همکاری گسترده با تهیهکنندگان فیلم، سریال و موسیقی، ناشران کتاب و استودیوهای بازی‌سازی اشاره کرد.
فضای فرهنگ‌ساز
به گفته زمان‌زاده از آنجا که عموم مردم و خصوصا جوانان زمان زیادی را در فضای مجازی می‌گذرانند، خواه‌ناخواه تاثیرات بسیار زیادی در سبک زندگی بیشتر جامعه وارد می‌شود. یکی از این تاثیرات که به عنوان شاخص تاب‌آوری شناخته می‌شود، بیانگر مدت‌زمان میانگین صرف‌شده در هربار استفاده از فضای مجازی است. درحال حاضر شاخص تاب‌آوری فضای مجازی در ایران و برای قشر جوان چیزی حدود 20تا60 دقیقه است. زمان‌زاده افزود: با بررسی‌هایی که درمجموعه کلید طلایی روی عواملی مانند تغییرات رفتار کاربران و شاخص تاب‌آوری انجام شده‌است، ضمن به‌کارگیری اصول نوین بازاریابی محتوایی، 9نرم‌افزار موبایلی تولید و عرضه‌شده است که غالبا با استقبال گسترده‌ای از سوی نسل جوان روبه‌رو شده‌است. در این میان وب‌اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای «فوتبالیگا» برای دنبال‌کردن اخبارواتفاقات فوتبالی، «دوربین» برای تماشای فیلم، «بازی‌گوش» برای بازی‌های موبایلی و «آیتونز» برای شنیدن موسیقی، پادکست و کتاب صوتی، پرچمداران محصولات مجموعه کلید طلایی جهان معاصر است.
جنگ سرعت
به عقیده زمان‌زاده الگوهای رشد در فضای مجازی غالبا خیلی سریع آغاز و حتی دچار تغییر می‌شود و در مقابل الگوهای نهادهای قانونگذار دارای سرعت پایینی است. این تفاوت سبب عقب‌افتادگی زیاد این نهادها می‌شود که نتیجه منفی آن را می‌توان در چالش‌های روزمره‌ای که عموم مردم و مسئولان با حواشی فضای مجازی دارند، یافت. عقب‌افتادگی‌های بعضا خودخواسته نهادهای ناظر در کشور و فضای آزاد پلتفرم‌های خارجی، سبب اقبال عمومی فعالان و مخاطبان این حوزه به فعالیت در پلتفرم‌های خارجی شده‌است. مشاهده برخی رفتارها و تصمیمات بازدارنده از سوی مسئولان این حوزه نیز فقط سبب تشدید بدبینی و روی‌گردانی از فعالیت در پلتفرم‌های داخلی خواهد شد. او خاطرنشان می‌کند: «بهترین راه‌حل این است که ضمن تحلیل رسانه‌های خارجی، تولید و عرضه رسانه‌های داخلی مشابه با آن پیش برود تا زمینه مشارکت عموم مردم نیز فراهم شود.»
باورود به دنیای مجازی با اقیانوسی ازمحتوا واطلاعات دراشکال مختلف روبه‌رو خواهیم شد. با وجود این‌که درصد قابل‌توجهی از این محتواهای دیجیتال به صورت کاملا رایگان و آزاد در اختیار تمامی افراد قراردارد و به همین جهت هیچ‌گونه نظارتی بر تولید و تاییدیه انتشاری برای آنها وجود ندارد، همواره موضوعاتی مانند حقوق صاحب اثر یا همان کپی‌رایت از اصلی‌ترین موضوعات حوزه تولید محتوای دیجیتال است. در ایران نیز متاسفانه سال‌های زیادی است که استفاده غیرقانونی محتوای دیجیتال رواج داشته و نظارت چندانی بر محتواهای تولیدشده اعمال نشده است. به همین خاطر تولید محتوای تاییدشده و رعایت حق صاحب اثر، مهم‌ترین دغدغه فعالان و مسئولان این حوزه به‌شمار می‌رود.
مجازی‌گردی مجاز
در میان تمام کاربردهای مختلف فضای مجازی، حوزه تفریح و سرگرمی فراگیری بیشتری در جامعه دارد. باتوجه به تعداد مخاطبان بسیار زیاد و گسترده آن نیز می‌توان گفت که محتواهای سرگرمی، پربازدیدترین نوع محتوای دیجیتال است. از این رو می‌توان نتیجه گرفت که این دست محتواها به صورت غیرمستقیم، مشغول فرهنگ‌سازی در جامعه است. حدود 12سال پیش موسی زمان‌زاده که خود دانش‌آموخته رشته مدیریت فرهنگی است، با هدف ترکیب حوزههای فرهنگی و فضای مجازی، شرکت خلاق و دانش‌بنیان «کلید طلایی جهان معاصر» را تاسیس کرد. در حال‌حاضر نرم‌افزارها، سکوها و پلتفرم‌های زیرمجموعه کلید طلایی فضایی را برای فعالان حوزه تولید محتوای دیجیتال ایجاد کرده که با استفاده از آن تولیدکنندگان می‌توانند محتوای خود را به صورت کاملا قانونی و با اخذ مجوزهای لازم ضمن رعایت کامل حق نشر، در اختیار علاقه‌مندان قراردهند. از جمله فعالیت‌های متنوع مجموعه کلید طلایی می‌توان به همکاری در تولید پادکست و کتاب صوتی با اپراتورهای تلفن همراه، همکاری در بازاریابی محتوایی برای پیام‌رسان‌های داخلی، نرم‌افزارهای بانکی و همکاری گسترده با تهیهکنندگان فیلم، سریال و موسیقی، ناشران کتاب و استودیوهای بازی‌سازی اشاره کرد.
فضای فرهنگ‌ساز
به گفته زمان‌زاده از آنجا که عموم مردم و خصوصا جوانان زمان زیادی را در فضای مجازی می‌گذرانند، خواه‌ناخواه تاثیرات بسیار زیادی در سبک زندگی بیشتر جامعه وارد می‌شود. یکی از این تاثیرات که به عنوان شاخص تاب‌آوری شناخته می‌شود، بیانگر مدت‌زمان میانگین صرف‌شده در هربار استفاده از فضای مجازی است. درحال حاضر شاخص تاب‌آوری فضای مجازی در ایران و برای قشر جوان چیزی حدود 20تا60 دقیقه است. زمان‌زاده افزود: با بررسی‌هایی که درمجموعه کلید طلایی روی عواملی مانند تغییرات رفتار کاربران و شاخص تاب‌آوری انجام شده‌است، ضمن به‌کارگیری اصول نوین بازاریابی محتوایی، 9نرم‌افزار موبایلی تولید و عرضه‌شده است که غالبا با استقبال گسترده‌ای از سوی نسل جوان روبه‌رو شده‌است. در این میان وب‌اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای «فوتبالیگا» برای دنبال‌کردن اخبارواتفاقات فوتبالی، «دوربین» برای تماشای فیلم، «بازی‌گوش» برای بازی‌های موبایلی و «آیتونز» برای شنیدن موسیقی، پادکست و کتاب صوتی، پرچمداران محصولات مجموعه کلید طلایی جهان معاصر است.
جنگ سرعت
به عقیده زمان‌زاده الگوهای رشد در فضای مجازی غالبا خیلی سریع آغاز و حتی دچار تغییر می‌شود و در مقابل الگوهای نهادهای قانونگذار دارای سرعت پایینی است. این تفاوت سبب عقب‌افتادگی زیاد این نهادها می‌شود که نتیجه منفی آن را می‌توان در چالش‌های روزمره‌ای که عموم مردم و مسئولان با حواشی فضای مجازی دارند، یافت. عقب‌افتادگی‌های بعضا خودخواسته نهادهای ناظر در کشور و فضای آزاد پلتفرم‌های خارجی، سبب اقبال عمومی فعالان و مخاطبان این حوزه به فعالیت در پلتفرم‌های خارجی شده‌است. مشاهده برخی رفتارها و تصمیمات بازدارنده از سوی مسئولان این حوزه نیز فقط سبب تشدید بدبینی و روی‌گردانی از فعالیت در پلتفرم‌های داخلی خواهد شد. او خاطرنشان می‌کند: «بهترین راه‌حل این است که ضمن تحلیل رسانه‌های خارجی، تولید و عرضه رسانه‌های داخلی مشابه با آن پیش برود تا زمینه مشارکت عموم مردم نیز فراهم شود.»
