فرمان اقتصادی، نه توصیه

فرمان اقتصادی، نه توصیه

 رهبر معظم انقلاب اسلامی روز گذشته در دیدار با صدها نفر از کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی، نکات مهمی مطرح کردند که در حقیقت نه توصیه، بلکه فرمان‌های جدی به دولت و دست‌اندرکاران اقتصادی کشور بود.  در نظر داشته باشید از ابتدای تصویب اصل چهل‌وچهارم (۴۴) قانون اساسی، رهبرمعظم‌انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین مدافعان این اصل بودند و بر اجرای آن تاکید داشتند.

 با این حال طی این سال‌ها همچنان نتوانستیم نمره قابل‌قبولی در بحث خصوصی‌سازی به‌‌دست بیاوریم.  در نتیجه خصوصی‌سازی که باید به مردمی‌سازی اقتصاد و اقتصاد مردمی منجر می‌شد، زیر غبار غفلت و فراموشی قرار گرفت و تاکنون اقتصاد ما مردمی نشده است.  براساس اصل 44 قانون اساسی؛ اقتصاد کشور در سه بخش دولتی،خصوصی و تعاونی تقسیم شده وهمچنین کاهش تصدیگری دولت و افزایش مشارکت بخش خصوصی از جمله مواردی بوده که بر آن تاکید شده است. همچنین در این اصل تاکید شده که دولت باید شرایط لازم را برای تسهیل و توسعه فضای کسب‌و‌کار فراهم کند و توانایی لازم را در این مسیر به‌وجود بیاورد.  بخش خصوصی اکنون می‌تواند در فضای کسب‌وکار فعالیتی گسترده و قوی‌ای داشته باشد و در دولت این توانایی وجود دارد که مانع از انحصاری‌شدن اقتصاد و تصدیگری دولت در آن شود.   این نکته‌ای است که ایشان در این سخنان خود نسبت به آن تاکید داشتند و برخی اقدامات دستگاه‌های دولتی و نظارتی را به «ایجاد سرعت‌گیر» در مسیر تحرک بخش خصوصی تشبیه و از آن انتقاد کردند.  در این راستا دولت وظیفه دارد تا تسهیلات لازم برای تولیدکنندگان را فراهم ساخته و ضمن در اختیار قراردادن اعتبارات بانکی مناسب و صدور راحت مجوز‌ها در راستای حذف قوانین دست‌وپاگیر قدم بردارد. در چنین شرایطی است که می‌توان انتظار جهش تولید را داشت. شاهد هستیم که سرمایه‌گذاران برای فعالیت در بخش‌های مختلف باید موانع مختلفی را پشت‌سر بگذارند و این موانع در بخش‌هایی آن‌قدر دست‌و‌پا‌گیر است که سرمایه‌گذاران را از سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی و اقتصادی منصرف می‌کند.   از این‌رو دولت بایستی این فرمایشات را در دستورکار خود قرار دهد تا بتواند یکی از مهم‌ترین بخش‌ها، یعنی موانع تولید و صدور مجوزها را مرتفع سازد.  بروکراسی‌های فعلی، استخوان تولیدکنندگان را خرد کرده و تأمین اعتبارات برای آنها مسأله‌ای سخت شده است.  در این راستا دولت می‌بایست اعتبارات بانکی را به سمت تولید سوق داده و مانع از رقابت و تخصیص منابع و اعتبارات توسط بخش‌های غیردولتی در دولت شود. اگردولت از بخش خصوصی ومردم حمایت نکند؛ مردم در رقابت با بخش‌های دولتی حتما زمین می‌خورند و این نکته‌ای است که مورد توجه مقام معظم رهبری در این فرمایشات قرار داشت.  در عین حال دولت نیز بایستی محیط بین‌الملل را برای توسعه صادرات و سرمایه‌گذاری خارجی فراهم کند.  ایشان همچنین در بخش‌هایی از فرمایشات‌شان از توهم و خیالبافی مبنی بر ضعیف‌شدن ایران سخن گفتند.  البته این‌گونه القائات دشمنان، ارزش زمان گذاشتن و فکرکردن ندارد، اما نیاز است که ما نیز در صحنه دیپلماسی اقتصادی برنامه‌هایی داشته باشیم  در شرایطی که دشمنان با تحریم‌های مختلف علیه کشورمان توطئه می‌کنند ما باید برنامه‌های اقتصادی را در منطقه خودمان دنبال کنیم و از ظرفیت سازمان‌هایی چون شانگهای بریکس، اتحادیه اوراسیا و... استفاده ببریم.  در این زمینه می‌توانیم تبادلات اقتصادی خود را در محور دیپلماسی اقتصادی و میدان را برای تخصیص ارزهای دیگر باز کنیم، چرا که همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرمودند حذف هرچه ممکن دلار از مبادلات تجاری ضروری و تعیین‌کننده است.  در نهایت باید گفت ایشان سال‌هاست که بر اقتصاد مقاومتی و تکیه بر توان داخلی تاکید داشتند و یکی از دلایل اجرایی‌نشدن فرمایشات ایشان امضاهای طلایی است. کسانی که صاحب امضاهایی هستند که برای‌شان منافع و پول و قدرت به‌دنبال دارد. این‌چنین رویکردهایی منافع اقتصادی کشور را تهدید می‌کندومشکلی که در صدور مجوزها وبروکراسی اداری و... وجود دارد نیز به چنین شرایطی برمی‌گردد. اکنون دولت پزشکیان باید این فرمایشات رهبری را در قالب دستورالعمل اجرایی به همه دستگاه‌ها ابلاغ کند و آنها را برای این‌که چرا تاکنون اقتصاد مقاومتی و راهکارهای تاب‌آوری بالای اقتصادی اجرایی‌نشده، بازخواست و توان کشور را در این زمینه افزایش دهد تا کشور با تکانه‌های اقتصادی نیز با مشکل مواجه نشود.  در نهایت صحبت‌های امروز رهبر توصیه یا راهکار نیست فرمان و لازم‌الاجراست. 

حسین کنعانی‌مقدم - کارشناس مسائل سیاسی