ورود واکسن ایرانی به مرحله تزریق عمومی

وزارت بهداشت، مجوز مصرف اضطراری واکسن برکت را صادر کرد

ورود واکسن ایرانی به مرحله تزریق عمومی

چند هفته‌ای است كه واكسیناسیون در كشور روند كندی دارد و با تزریق حدود یکهزار دوز در روز انجام می‌شود. دیروز اما خبری خوش دل افرادی را كه منتظر تزریق واكسن هستند، شاد كرد. دیروز وزیر بهداشت و درمان اعلام كرد اولین واكسن ایرانی، یعنی واكسن كووایران بركت، مجوز مصرف اضطراری گرفت و از هفته‌آینده هر شخصی كه واكسن تزریق می‌كند، می‌تواند انتخاب كند تا واكسن تولید داخل به او تزریق شود. خبر خوب دیگر اما این است كه هفته آینده نیز واكسن مشترك پاستور-كوبا مجوز مصرف اضطراری می‌گیرد تا تعداد واكسن‌های ایرانی كه وارد سیستم واكسیناسیون كشور می‌شود، به عدد دو برسد. آن طور كه علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مبارزه با كرونا وعده داده تا پایان سال 70درصد مردم كشور حداقل یك دوز واكسن ایرانی دریافت می‌كنند. واكسن كووایران بركت اما به گفته محمدرضا صالحی، یكی از اعضای تیم نظارت بر مطالعات بالینی واكسن كووایران بركت تا چند ماه دیگر این واكسن مجوزهای مطالعات بالینی و استفاده ضروری را نیز از سازمان جهانی بهداشت دریافت می‌كند. به گفته وزیر بهداشت نیز ایران در زمستان امسال به فهرست صادركنندگان واكسن كرونا می‌پیوندد.
دیروز مسعود نمكی در بیست‌ونهمین پویش ره سلامت و در زنجان بود كه این خبر خوش را اعلام كرد. او گفت: «اجازه مصرف واكسن ایرانی صادر شد. من شب‌های زیادی نخوابیدم كه از اضطراب بود اما بعد از اعلام این خبر از ذوق این خبر نخوابیدم.» به نظر نمكی صدور مجوز استفاده از واكسن ایرانی، یكی از قول‌هایی بود كه او به مردم داد و حالا عملی شده‌است. نمكی وعده داد واكسن ایرانی كم‌عارضه‌ترین، مؤثرترین و بی‌خطرترین واكسنی است كه می‌توان از آن نام برد. وزیر بهداشت و درمان گفت: «راه 20ساله تولید واكسن را یك ساله رفتیم. یك روز نه در كسوت وزیر بهداشت و درمان كه در كسوت یك معلم درباره واكسن ایرانی و كارهایی كه برای آن شده، صحبت می‌كنم.»
 اولین واكسن ایرانی كرونا
 دو هفته پیش بود كه تیم مطالعات بالینی واكسن كووایران بركت، نتایج مطالعات بالینی فاز سوم خود را رسانه‌ای كرد. در آن زمان و بعد از اعلام نتایج بالینی مینو محرز، مسؤول نظارت بر مطالعات بالینی واكسن كووایران بركت از اثربخشی 95درصدی واكسن گفت و اعلام كرد اثربخشی واكسن كووایران بركت از اثربخشی واكسن سینوفارم چینی بیشتر است. محرز از وزارت بهداشت و درمان خواست مجوز استفاده اضطراری واكسن را صادر كند؛درخواستی كه البته دو هفته‌ای زمان برد تا به آن جامه عمل پوشانده شود. حیدر محمدی، مدیركل امور دارو و مواد تحت كنترل سازمان غذا و دارو درباره این پروسه می‌گوید: نتایج مطالعات فاز دوم انسانی واكسن كووایران بركت به پایان رسیده و در فاز سوم نیز 20هزار نفر شركت كردند كه برخی از آنها دیروز دوز دوم واكسن را دریافت كرده‌اند. آن‌طور كه مدیركل امور دارو و مواد تحت كنترل سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با ایسنا عنوان می‌كند، بررسی نتایج واكسن كووایران بركت حدود یك هفته زمان برد. نكته مهم اما صدور مجوز تزریق داوطلبانه واكسن است. محمدی درباره لفظ داوطلبانه بودن این واكسن توضیح می‌دهد: «داوطلبانه بودن تزریق این واكسن به این معناست كه مردم بدانند این واكسن در فاز سوم مطالعه بالینی قرار دارد و هر كس كه به تزریق تمایل دارد،مراجعه كند.» آن طور كه او می‌گوید واكسن‌های وارداتی، فاز سوم مطالعات انسانی را به اتمام رسانده‌اند و موضوع داوطلبانه بودن درباره آنها مطرح نیست.
 واكسیناسیون با واكسن ایرانی
 آن طور كه وزیر بهداشت خبر داده از ابتدای هفته آینده واكسن ایرانی، یعنی واكسن كووایران بركت وارد سیستم واكسیناسیون كشور می‌شود. علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مبارزه با كرونا نیز با اشاره به صدور مجوز واكسن كووایران بركت گفت تا آخر خرداد یك میلیون دوز واكسن تولید داخل در اختیار وزارت بهداشت و درمان قرار می‌گیرد. در تیر سه میلیون دوز، در مرداد بیش از هفت میلیون دوز و از شهریور به بعد نیز 10میلیون دوز واكسن در اختیار وزارت بهداشت و درمان قرار خواهد گرفت. سخنگوی ستاد ملی مبارزه با بیماری كرونا، توضیح داد: «گروه هدف ما ۵۵میلیون نفر است كه تا آخر سال با توجه به این كه بالای ۷۰میلیون دوز واكسن در اختیار داریم، با خیال راحت می‌توانیم واكسیناسیون را پیش ببریم. تا آخر سال، همه 70درصد جمعیت كشور كه در گروه هدف هستند، حداقل یك دوز واكسن دریافت می‌كنند، واكسنی كه تولید داخل است.» رئیسی همچنین نوید داد از سال آینده به خرید واكسن خارجی كرونا نیازی نیست، چراكه زیرساخت‌های خوبی برای تولید واكسن در كشور فراهم شده‌است. به گفته او، امروز كشور ظرفیت تولید روزانه 500هزار دوز واكسن دارد.
 مجوزهای بین‌المللی در راه است
 از زمانی که خبر صدور مجوز استفاده اضطراری واکسن کووایران برکت منتشر شده، مردم به دو قسمت تقسیم شده‌اند، برخی مانند علیرضا وهاب‌زاده، مشاور رسانه‌ای وزیر‌بهداشت و درمان توییت کردند که عوارض واکسن تنها غرور است و با افتخار منتظرند واکسن ایرانی تزریق کنند و بعضی دیگر اما و اگر آوردند که واکسن داخلی مناسب نیست؛ چراکه هنوز تاییدیه‌های بین‌المللی را دریافت نکرده‌است. محمدرضا صالحی، یکی از اعضای تیم نظارت بر مطالعات بالینی واکسن کووایران برکت، در این باره به جام‌جم می‌گوید: واکسن کووایران برکت، به تازگی مجوزهای بین‌المللی فاز حیوانی را از سازمان‌جهانی‌بهداشت دریافت کرده‌است. به گفته صالحی، گزارش‌های فاز اول و دوم مطالعات بالینی واکسن، در حال تکمیل است و به زودی برای دریافت مجوز به سازمان‌جهانی‌بهداشت ارسال می‌شود؛ اتفاقی که چند ماه زمان می‌برد. او توضیح می‌دهد دریافت مجوز بین‌المللی واکسن‌ها ارزشی بر اثربخشی واکسن نیست.
صالحی عنوان می‌کند: به عنوان مثال اگر فرانسه بخواهد واکسن کووایران برکت را در کشورش استفاده کند، سازمان غذا و داروی آن کشور باید مجوز استفاده از این واکسن را صادر کند. در ایران هم هر دارو و یا هر واکسنی که در کشور استفاده می‌شود، مجوز سازمان غذا و دارو را دریافت کرده‌است. برخی واکسن‌ها اما مجوز سازمان‌جهانی‌بهداشت را دریافت کرده‌اند، واکسن‌هایی که تعداد آنها اندک است؛ واکسن سینوفارم چین، یکی از آ‌نهاست که به گفته این استاد دانشگاه، سازمان‌جهانی‌بهداشت بعد از پایان مطالعات فاز چهارم انسانی واکسن سینوفارم را تایید و مجوز استفاده درون سازمانی و در سازمان‌جهانی‌بهداشت را برای این واکسن صادر کرد. این درحالی است که اگر روسیه بخواهد از واکسن سینوفارم استفاده کند، سازمان غذا و داروی این کشور باید مجوز استفاده این واکسن را صادر کند.
 ساخت واکسن ایرانی در شرایط تحریم
 30 بهمن‌ماه 98 بود که وزارت بهداشت و درمان به طور رسمی اعلام کرد، دو نفر در استان قم به دلیل ابتلا به ویروس کرونا، جان خود را از دست دادند، از همان زمان تا به امروز این نام ویروس کروناست که مدام شنیده می‌شود و البته از همان زمان بود که اعلام شد ویروس جدید، درمان دارویی ندارد و این واکسن است که می‌تواند آن را تا حدودی مهار کند. نام واکسن که به میان آمد، بسیاری از دانشمندان کشور در آزمایشگاه‌ها جمع شدند و دانش خود را به کار گرفتند تا واکسنی تولید کنند در خور شهروندان ایرانی. وزیربهداشت و درمان با اشاره به این موضوع از روزهای سخت گذشته گفت از این که از کشورهای دیگر درخواست شد برای ساخت واکسن با ایران همکاری کنند و قول‌هایی هم داده‌شد اما آنها خواستند فاز انسانی را درکشور ما انجام دهند، درخواستی که البته از طرف ایران رد شد اما تنها کشوری که در انتقال دانش دست همکاری داد، کوبا بود که نتیجه آن ساخت واکسن مشترک ایران - کوبا شد که مطالعات فاز اول و دوم در کشور کوبا و  مطالعات فاز سوم در ایران انجام شد. او توضیح داد، زمانی که واکسیناسیون در ایران با واکسن تولید خارج شروع شد، به یکباره برخی کشورها، فروش واکسن به ایران را قطع و اعلام کردند به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور خودشان باید روزی 15میلیون دوز واکسن تزریق شود. به همین دلیل نمکی تاکید کرد: «چه کسی می‌توانست نیاز به واکسن کرونا را تامین کند به جز تولید داخلی؟» به گفته او واکسن کووایران برکت زمستان امسال، به کشورهای دیگر صادر می‌شود.
 واکسن مشترک ایران - کوبا
 درست است که واکسن کووایران برکت، از دی سال گذشته مجوز شروع فاز مطالعات انسانی را دریافت کرده‌است اما به جز واکسن کووایران برکت واکسن‌های دیگری هم هستند که در حال انجام مطالعات بالینی‌اند؛ واکسن‌هایی مانند واکسن مشترک ایران - کوبا و واکسن‌های فخرا و رازی. هرچند دو هفته گذشته وزیر بهداشت از صدور مجوز برای دو واکسن کووایران برکت و واکسن مشترک ایران - کوبا گفت اما فعلا تنها واکسن کووایران برکت موفق به دریافت مجوز مصرف اضطراری شده‌است. نمکی درباره دلیل عدم صدور مجوز اضطراری برای واکسن مشترک ایران - کوبا توضیح داد: «واکسن تولید مشترک پاستور و کوبا نیز قرار است، مدارک را آماده کند و طی هفته آینده مجوز آن صادر شود؛ بنابراین واکسن برکت به مجموعه واکسیناسیون ما می‌پیوندد و پاستور هفته آینده وارد سیستم می‌شود.» هرچند مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در این باره توضیح داد واکسن پاستور باید مدارک و مستنداتی را تکمیل و به ما ارائه کند. در صورتی که مدارک ارائه شود و تیم مطالعات بالینی سازمان غذا و دارو نیز مدارک را تایید کند، مجوز مصرف اضطراری واکسن مشترک ایران - کوبا نیز صادر می‌شود.
 با وجود صدور مجوز برای مصرف اضطراری واکسن ایرانی اما واردات واکسن به کشور همچنان ادامه دارد. کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو با اشاره به صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن‌های ایرانی تاکید کرد واردات واکسن متوقف نمی‌شود؛ چراکه نیاز واکسن در کشور 120میلیون دوز است و در روزهای نخست، ظرفیت‌های واکسن داخلی نمی‌تواند این نیاز را برآورده کند.