سوگواری زنان پای «چهل منبر»
آیین عزاداری طایفه بنیاسد در قزوین، تنها آیین سوگواری زنانه در ایران نیست و آیینهای بزرگ و کوچک دیگری هم در کشورمان توسط بانوان عزادار اجرا میشود که یکی از فراگیرترین آنها آیین سنتی «چهل منبر» است. این آیین در بروجرد، گرگان، خرمآباد، لاهیجان،کاشان، بوشهر و چند شهر دیگر برگزار و گفته میشود اصل آن مربوط به شهر بروجرد در استان لرستان است. با این همه، بیشتر معروف به آیین چهل منبر خرمآباد است. این آیین همه ساله روز تاسوعا در برخی شهرهای لرستان از جمله خرمآباد، مرکز این استان اجرا میشود.
در این مراسم، زنان خرمآبادی به یاد اسارت حضرت زینب(س)، با پای برهنه و با نقابی بر صورت حرکت کرده و 40شمع در خانههایی که در آنها باز است، روشن میکنند. به خانههایی که شمع در آنها روشن میشود، منبر و به بانیان این آیین و صاحبان منبرها «منبردار» و به شرکت کنندگان در این آیین «شمع گذار» گفته میشود. چهل منبر بهعنوان یک اثر معنوی در فهرست آثار ملی کشور و چهل منبر بروجرد در فهرست آثار جهانی ثبت شده است.
در لاهیجان این آیین در شب عاشورا برگزار میشود به این ترتیب که بسیاری از اهالی بهویژه کسانی که در خانه خود روضهخوانی دارند، بیرون خانه، منبری دو-سه پلهای یا میز و چهارپایه قرار میدهند و پارچهای سبز یا مشکی روی آن میکشند. یک سینی یا ظرفی که در آن گل رس ریختهاند هم برای نشاندن شمع روی منبر و نیز ظرفی خالی برای گذاشتن خرما و ظرفی هم که مقداری برنج در آن ریخته شده در کنار سینی قرار میدهند. معمولا صاحبخانه کنار منبر میایستد یا مینشیند. منبرداران معمولا برای تبرک روی منبر یا در کنار آن، مواد خوراکی (مانند برنج، شکلات، آب و...) قرار میدهند و شمعگذاران از این خوراکیها به قصد تبرک برمیدارند. اگرچه برگزارکنندگان اصلی چهل منبر زنان هستند اما در شهرهایی مانند شهرضا و بوشهر مردان نیز در این آیین شرکت میکنند. در کاشان هم به صورت گروهی و خانوادگی انجام میشود.