کودتا از دریچه «رویای نیروی سوم»
«رویای نیروی سوم» تولید جدید شبکه مستند به کارگردانی داوود کاظمی روایتی متفاوت از یک رویای واهی است که از امروز به مناسبت سالگرد کودتای 28مرداد 1332 پخش میشود.
داوود کاظمی، کارگردان در این باره گفت: از قرن نوزدهم به بعد، ایران صحنه درگیری و تقابل دو قوه استعماری روسها و انگلیسها بوده است. روسها از شمال ایران را تحت فشار میگذاشتند و انگلیسها نیز از جنوب وارد ایران میشدند. چنین فضایی باعث شده بود نا رضایتی اجتماعی در بین مردم به وجود بیاید و به همین دلیل دنبال «نیروی سومی» بودند که به ایران کمک و تعادلی را برقرار کند.
وی افزود: بهدلیل آنکه آمریکاییها فاصله خیلی زیادی با ایران داشتند، ایرانیان فکر میکردند که این کشور انگیزههای استعماری ندارد. بهویژه آنکه اولین آشنایی ایرانیان با آمریکاییها بهواسطه افراد مذهبی بود که کار پزشکی و آموزشی میکردند و مجموع این عوامل باعث شده بود که پسزمینه مثبتی درباره آنان در ذهن مردم ایران ایجاد شود. بنابراین افراد زیادی در اواخر دوره قاجار تلاش کردند پای آمریکاییها را بهعنوان نیروی سوم به ایران باز کنند تا آن فضای دوقطبی را بشکنند.
او با اشاره به نقش جدید قوامالسلطنه در ماجرای رویای سوم گفت: قوامالسلطنه در فیلم ما نقش بسیار مهمی دارد، چرا که بسیاری از افراد او را بنیانگذار ایده سیاست نیروی سوم در ایران میدانند. او در اواخر دوره قاجار قدرت پیدا میکند و با هدف محدودکردن سیطره انگلیسیها در ایران، پای آمریکاییها را به ایران باز میکند. البته رویای او خیلی زود رنگ میبازد و طی 10سال و همزمان با کودتای 28 مرداد 1332 سیاستهای استعماری او مشخص میشود.
وی تاکید کرد: در این مستند آرشیوی به رویای نیروی سوم و امیدبستن واهی مردم ایران به آنان پرداختهایم. در این مستند نشان میدهیم که برخلاف تصورات عموم مردم، آمریکاییها چگونه در جنگ جهانی دوم وارد ایران میشوند و مانند روس و انگلیس سیاستهای استعماری خود را در پیش میگیرند. با استفاده از اسناد بازه زمانی 10 ساله که وقایع مهمی همچون ملی شدن صنعت نفت و کودتای 28مرداد را دربرمیگیرد نشان میدهیم که آمریکا هم فرقی با آن دو کشور استعماری دیگر ندارد. رویای نیمه سوم در 3قسمت 30دقیقهای آماده شده و روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه (از 26 تا 28 مرداد) ساعت 20 و 30دقیقه از شبکه مستند سیما پخش میشود و تکرارش روز بعد ساعت 13 و 30 دقیقه است.
از عوامل دیگر این مستند میتوان به پژوهشگر و نویسنده: داوود کاظمی و عادل انیسی، تدوین: سامان قیطولی و گرافیک و تیتراژ: ریحانه اقبالینیا اشاره کرد.