او در سریال امام علی(ع)، در قامت هاجر همسر مالک اشتر بود و در یوسف پیامبر هم نقش بانو تیه همسر آمنهوتپ سوم را بازی می‌کرد. این بازیگر از هنرمندانی بود که به موج فیلم فارسی تن نداد و ارزش‌‎های انسانی برایش اولویت داشت. در خیلی از نقش‌ها توانست فرو ریختن و بحران‌های یک مادر و زن ایرانی را به درستی نشان دهد و این جز با هنر بازیگری او ممکن نبود. زمانی که در قامت همسر مالک‌اشتر بازی می‌کرد و پایش آسیب دیده بود اما این باعث نشد از نمایش صحنه سوگ این زن برای همسرش باز بماند. با همان پا و به قول خودش از درد، دوید و گریست و این صحنه را در تلویزیون ماندگار کرد. صبوری معصومی در بازیگری، در آخرین بازی تلویزیونی او یعنی در کنار پروانه‌ها هم دیده می‌شود. خیلی از هنرمندان در رثای او گفته بودند که نقش‌آفرینی در کنار او به آنها کمک کرده بود تجربه‌های بیشتری کسب کنند. البته او برای آموزش و انتقال تجربیاتش به نسل جوان هم سخاوت داشت و تلاش می‌کرد با همان منش هنرمند دلسوز و پیشکسوت، با نسل جوان برخورد کند. معصومی انگار در نقش گیلسو و سوگی که در آن خطه سبز داشت، خودش را بازی می‌کرد که دل نگران جوانش بود و ناراحتی قلبی پسرش، قلب خودش را هم به درد آورده بود. معصومی این اواخر در همان خطه سرسبز شمال زندگی می‌کرد و انگار در نقش گیلسو مانده بود. 
نوشتار پیش رو، یادنامه او در گفت‌وگو با همکاران وی از جمله داریوش ارجمند و بهروز مفید مروری بر آثارش داشتیم. 
   
بازی‌های واقعی یک زن دلاور 
داریوش ارجمند بازیگری است که در کارهای بسیاری با مرحوم پروانه معصومی همراه بوده و نقش مقابل او را بازی کرده است. ارجمند کمی قبل گفته بود که کم لطفی در حق این مرحوم شده بود و امیدوار است به‌واسطه رفتار خوبش، در آن دنیا از مزایای رفتارش برخوردار شود. به گفته او، امثال خانم معصومی همیشه زنده‌اند. او که در کارهایی مثل ناخدا خورشید، امام علی(ع)، مسافر ری و راز پنهان با مرحوم پروانه معصومی همکاری داشت معتقد است با یک بازیگر توانمند و حرفه‌ای مواجه بوده است. 
ارجمند در خصوص تعریفی که از شخصیت این بازیگر توانمند دارد، به جام‌جم می‌گوید: من کارهای مشترک زیادی با مرحوم پروانه معصومی داشتم. همیشه در کارهایی که با او داشتم، می‌دیدم چقدر وقت‌شناس، مهربان، مودب و نجیب بود. او بسیار مهربان بود. کارش را خیلی دوست داشت و در حد توانش برای این کار تلاش می‌کرد. 
وی ادامه می‌دهد: پروانه معصومی از فیلم ناخدا خورشید در نقش زن من تا کارهای دیگر که نقش مقابل و همراه مرا بازی می‌کرد می‌دیدم که چقدر توانمند است و اصلا در کار بازیگری ادا در نمی‌آورد. یعنی حتی در کار و ایفای نقشش، صداسازی نمی‌کرد و در واقع خودش بود. این خیلی امتیاز بزرگی است که بر اساس درونیات خودش کارها و نقش را به نمایش می‌گذاشت. اما ارجمند پیش از این جمله‌ای درباره زنان ایرانی گفته و آنها را مظلوم دانسته بود. وقتی از او می‌پرسیم که آیا این مظلوم بودن درباره خود مرحوم معصومی هم صدق می‌کند یا خیر، این‌طور بیان می‌کند: جمله‌ای که من گفتم عمومی و کلی بود. اما به نظرم مرحوم معصومی مظلوم نبود بلکه زن دلاوری بود. این اواخر به شمال رفته بود، حتی پشت تراکتور می‌نشست و رئیس بخشی از کشاورزان شمال بود. چنین شخصیتی داشت. حتی خانه‌اش محل رتق و فتق امور روستاییان آنجا بود. به هر حال اینها امتیازات شخصیت مرحوم پروانه معصومی بود. آرزو می‌کنم روحش شاد باشد و خداوند او را در جایگاه بزرگی قرار دهد. 
ارجمند درباره خاطره خود با مرحوم معصومی در سریال امام علی(ع) عنوان می‌کند: من درگیر نقش خودم در این سریال بودم اما وقتی او را می‌دیدم، احساس می‌کردم واکنشش به کشته شدن مالک‌اشتر و حرکت کردنش برای عزاداری، بسیار دقیق و تاثربرانگیز بود و توانست آن نقش را به درستی ایفا کند.
     
ایفای نقش به حرمت قرآن
بهروز مفید از تهیه‌کنندگان با‌تجربه تلویزیون که سابقه همکاری با زنده‌یاد معصومی را دارد در گفت‌و‌گو با جام‌جم درباره او بیان می‌کند: من این توفیق را داشتم که دردوسال گذشته به واسطه سریال درکنار پروانه‌ها که برای ماه محرم آماده می‌شد، با خانم معصومی همکاری‌داشته باشم. این‌همکاری دراوج شدت گرفتن کرونا بودکه خیلی ازهنرمندان ازکارکردن خودداری می‌کردند. مفید ادامه می‌دهد: خانم معصومی مدتی بود که درشمال کشور زندگی می‌کرد و وقتی سراغش رفتیم، گفت مدتی است توانایی کار ندارد اما وقتی متوجه شد این کار به مناسبت ماه محرم و در عین حال بحث قرآنی در آن مطرح است، پذیرفت و به قول خودش به خاطر دلش در این کار بازی کرد.این تهیه‌کننده می‌افزاید:  کهولت سن و نیز اوج گرفتن بیماری کرونا باعث شد همه فضا را برای ایشان ایزوله کنیم زیرا خسرو شهراز، بازیگر مقابل ایشان هم کرونا گرفته بود و ما در بیمارستان هم کار می‌کردیم.  وی همچنین می‌گوید: به حرمت این کار با این‌که چند نفر در این پروژه کرونا گرفتند، اما سر کار می‌آمد و اجازه نمی‌داد کار متوقف شود.

سپیده اشرفی و نوشین مجلسی - گروه رسانه