استعفای مدودف و انتخاب میشوستین به عنوان نخست‌وزیر روسیه نشانه چیست؟
پایان مدل سیاسی پوتین- مدودف
اعلام ناگهانی خبر استعفای دیمیتری مدودف، نخست‌وزیر روسیه و كابینه وی شوك غیرقابل پیش‌بینی و سریعی را به محافل رسانه‌ای دنیا وارد كرد. در حالی كه رسانه‌ها، متمركز بر ابعاد احتمالی این استعفا بودند، بلافاصله میخائیل میشوستین از سوی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به دوما معرفی و در دوما نیز مورد تأیید قرار گرفت. به‌عبارت بهتر، پروسه استعفای دولت و جایگزینی دولت بعدی، حدود 24 ساعت به طول انجامید.
چرا دولت مدودف استعفا كرد؟
بسیاری از تحلیلگران مسائل روسیه بر این باورند كه افزایش نارضایتی‌های عمومی نسبت به عملكرد اقتصادی دولت، منجر به آن شد تا نارضایتی‌های پوتین از دولت مدودف نیز طی ماه‌های گذشته افزایش یابد. همین نارضایتی سبب شد پوتین در سخنان اخیر خود بر لزوم ایجاد اصلاحات بنیادین در سیاست‌ها و تصمیمات دولت تأكید كند. ولادیمیر پوتین چهارشنبه گذشته و در نطق سالانه خود تأكید كرد: كشور روسیه نیاز به تغییرات اساسی دارد و درخواست‌ها برای تغییر در جامعه روسیه واضح است. امروز در جامعه روسیه نیاز به تحولات به‌وجود آمده است و باید این حقیقت را پذیرفت.
چند ساعت پس از این سخنان، مدودف در دیداری با پوتین، استعفای كامل خود و اعضای كابینه‌اش را به رئیس‌جمهور روسیه اعلام كرد. نخست‌وزیر مستعفی روسیه در این خصوص اعلام كرد: رئیس‌جمهور تغییرات بنیادین در قانون اساسی را اعلام كرد. این تغییرات اساسی نه فقط برخی مواد قانون اساسی بلكه كل ساختار حكومت قوه مجریه، مقننه و قضاییه را شامل می‌شود. در این پیوند بدیهی است ما به عنوان كابینه دولت باید به رئیس‌جمهور امكان بدهیم تا تصمیم‌های لازم را بگیرد. در این شرایط من فكر می‌كنم این اقدام درست بود تا مطابق ماده ۱۱۷ قانون اساسی دولت كنونی استعفا بدهیم.
پایان مدل پوتین- مدودف
این استعفا به معنای پایان مدل دو طرفه پوتین- مدودف در معادلات سیاسی مسكوست. البته مدودف همچنان ریاست حزب اصلی روسیه (حزب روسیه واحد) را به عهده دارد. همچنین پوتین در حكمی دیمیتری مدودف را به عنوان معاون رئیس‌جمهور در شورای امنیت ملی این كشور منصوب كرده است. پیش‌بینی می‌شد در انتخابات ریاست جمهوری آتی كه پوتین به دلیل سپری شدن دو دوره متوالی حضور در مسند ریاست جمهوری نمی‌تواند در آن حضور پیدا كند، مدودف باردیگر از سوی حزب روسیه واحد به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی شود، اما استعفای وی از قدرت، این پیش‌بینی را ناكام گذاشته است.
برخی تحلیلگران از منظر دیگری به این استعفای ناگهانی می‌نگرند. آنها معتقدند پوتین از مدت‌ها قبل، درصدد اعلام جانشینی به غیر از مدودف برای خود بوده است و هم‌اكنون، موقعیت را مناسب دیده است. بر این اساس، میخائیل میشوستین نسبت به مدودف قرابت فكری بیشتری با پوتین دارد. ضمن آن‌كه دومای روسیه نیز با رأی قاطع خود به نخست‌وزیری میشوستین، نشان داد نسبت به این رابطه سیاسی عمیق میان رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر جدید روسیه واقف است. میشوستین از مجموع ۴۲۴ نماینده حاضر در نشست اخیر دومای روسیه، ۳۸۳ رأی مثبت، ۴۱ رأی ممتنع و بدون رای منفی، نظر موافق مجلس دوما را كسب كرد و به‌عنوان نخست‌وزیر جدید روسیه معرفی شد. میخائیل میشوستین اعلام كرده است در فاصله‌ای كوتاه خط مشی جدید دولت را به مجلس دوما ارائه كند.
نخست‌وزیر جدید روسیه كیست؟
میخائیل میشوستین، یك اقتصاددان و فراتر از آن، یك صاحب نظر در امور مالیاتی و تجاری محسوب می‌شود. او متولد سال 1966 میلادی(54 ساله) است. مروری بر سوابق میشوستین به خوبی نشان دهنده فعالیت خاص وی در حوزه اقتصادی، مالیاتی و تجاری است. بین سال‌های ۱۹۹5 - ۱۹۹2 مدیر آزمایش آزمایشگاه باشگاه بینالمللی كامپیوتر و در سال‌های ۱۹۹6-۱۹۹5 معاون مدیركل باشگاه بینالمللی كامپیوتر و رئیس هیأت مدیره باشگاه بینالمللی كامپیوتر بود و در سال ۱۹۹۸ به عنوان معاون رئیس سازمان امور مالیاتی ایالتی روسیه منصوب شد.
میشوستین همچنین از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ معاون وزیر فدراسیون روسیه در امور مالیاتی و عوارضی، از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶، ریاست آژانس فدرال ثبت و ممیزی املاك مزروعی و غیرمنقول را به عهده داشت و سال ۲۰۰۸، رئیس آژانس فدرال مدیریت مناطق ویژه اقتصادی بود. سال ۲۰۰۸، به طور داوطلبانه از خدمات كشوری استعفا كرد و به امور تجارت و سرمایه‌گذاری مشغول شد. نخست وزیر جدید روسیه در ۶ آوریل ۲۰۱۰ به عنوان رئیس خدمات مالیاتی فدرال منصوب شد.
آیا اهداف پوتین در جابه‌جایی مدودف محقق می‌شود؟
انتصاب میشوستین به‌عنوان نخست وزیر جدید روسیه نشان می‌دهد ولادیمیر پوتین قصد دارد ضمن پایان دادن به مدل پوتین-مدودف كه طی بیش از دو دهه اخیر در روسیه جاری بوده است، نارضایتی‌های اقتصادی موجود میان شهروندان روسی را كاهش داده و روی مولفه‌های رشد اقتصادی در كشورش متمركز شود. اظهارات نخست وزیر جدید روسیه در دومای روسیه نیز موید تمركز خاص كاخ كرملین بر مقوله رشد اقتصادی است:
«تداوم رشد اقتصادی روسیه و تضمین رشد ناخالص ملی بیشتر موضوعی ضروری برای همگان است و باید رشد سرمایه‌گذاری را بیشتر كنیم. این بسیار مهم است. ضروری است اعتماد از دست رفته بین مقامات و بخش تجاری احیا شود تا اگر فشار‌هایی وجود دارد رفع شوند. من در طرح‌های ملی مشاركت داشته‌ام. به من اعتقاد داشته باشید دولت تلاش كرده است این موضوع را تضمین كند كه همه كار‌ها درست انجام شوند. این كار به روشی مؤثر انجام شده است. امروز ما به رها شدن از دیوان‌سالاری زائد در اجرای این طرح‌ها نیازمندیم. ما باید این موضوع را درك كنیم چرا كاری كه قول آن داده شده به فوریت انجام نشده است. ما باید همچنین از بهترین تصمیم گیری‌ها در مناطق مختلف در سطح فدرال استفاده كنیم. ما مثال‌های خوبی در اجرایی سازی طرح‌های ملی در مناطق مختلف داریم.»
با این حال، سوال اصلی اینجاست آیا تغییر سریع و فوری دولت در روسیه، مولد تغییراتی در دو حوزه قانونگذاری و قضاوت در این كشور نیز خواهد بود؟ به عبارت بهتر، آیا دو ركن و قوه دیگر در روسیه نیز در آینده‌ای نزدیك، تغییراتی را در خود مشاهده خواهند كرد؟ جابه‌جایی سریع دولت در روسیه نشان داد پوتین می‌تواند بدون صرف هزینه‌های زیاد و در حداقلی‌ترین زمان ممكن، چنین تغییراتی را مدیریت و هدایت كند.
بسیاری از تحلیلگران مسائل روسیه بر این باورند كه افزایش نارضایتی‌های عمومی نسبت به عملكرد اقتصادی دولت، منجر به آن شد تا نارضایتی‌های پوتین از دولت مدودف نیز طی ماه‌های گذشته افزایش یابد. همین نارضایتی سبب شد پوتین در سخنان اخیر خود بر لزوم ایجاد اصلاحات بنیادین در سیاست‌ها و تصمیمات دولت تأكید كند. ولادیمیر پوتین چهارشنبه گذشته و در نطق سالانه خود تأكید كرد: كشور روسیه نیاز به تغییرات اساسی دارد و درخواست‌ها برای تغییر در جامعه روسیه واضح است. امروز در جامعه روسیه نیاز به تحولات به‌وجود آمده است و باید این حقیقت را پذیرفت.
چند ساعت پس از این سخنان، مدودف در دیداری با پوتین، استعفای كامل خود و اعضای كابینه‌اش را به رئیس‌جمهور روسیه اعلام كرد. نخست‌وزیر مستعفی روسیه در این خصوص اعلام كرد: رئیس‌جمهور تغییرات بنیادین در قانون اساسی را اعلام كرد. این تغییرات اساسی نه فقط برخی مواد قانون اساسی بلكه كل ساختار حكومت قوه مجریه، مقننه و قضاییه را شامل می‌شود. در این پیوند بدیهی است ما به عنوان كابینه دولت باید به رئیس‌جمهور امكان بدهیم تا تصمیم‌های لازم را بگیرد. در این شرایط من فكر می‌كنم این اقدام درست بود تا مطابق ماده ۱۱۷ قانون اساسی دولت كنونی استعفا بدهیم.
پایان مدل پوتین- مدودف
این استعفا به معنای پایان مدل دو طرفه پوتین- مدودف در معادلات سیاسی مسكوست. البته مدودف همچنان ریاست حزب اصلی روسیه (حزب روسیه واحد) را به عهده دارد. همچنین پوتین در حكمی دیمیتری مدودف را به عنوان معاون رئیس‌جمهور در شورای امنیت ملی این كشور منصوب كرده است. پیش‌بینی می‌شد در انتخابات ریاست جمهوری آتی كه پوتین به دلیل سپری شدن دو دوره متوالی حضور در مسند ریاست جمهوری نمی‌تواند در آن حضور پیدا كند، مدودف باردیگر از سوی حزب روسیه واحد به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی شود، اما استعفای وی از قدرت، این پیش‌بینی را ناكام گذاشته است.
برخی تحلیلگران از منظر دیگری به این استعفای ناگهانی می‌نگرند. آنها معتقدند پوتین از مدت‌ها قبل، درصدد اعلام جانشینی به غیر از مدودف برای خود بوده است و هم‌اكنون، موقعیت را مناسب دیده است. بر این اساس، میخائیل میشوستین نسبت به مدودف قرابت فكری بیشتری با پوتین دارد. ضمن آن‌كه دومای روسیه نیز با رأی قاطع خود به نخست‌وزیری میشوستین، نشان داد نسبت به این رابطه سیاسی عمیق میان رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر جدید روسیه واقف است. میشوستین از مجموع ۴۲۴ نماینده حاضر در نشست اخیر دومای روسیه، ۳۸۳ رأی مثبت، ۴۱ رأی ممتنع و بدون رای منفی، نظر موافق مجلس دوما را كسب كرد و به‌عنوان نخست‌وزیر جدید روسیه معرفی شد. میخائیل میشوستین اعلام كرده است در فاصله‌ای كوتاه خط مشی جدید دولت را به مجلس دوما ارائه كند.
نخست‌وزیر جدید روسیه كیست؟
میخائیل میشوستین، یك اقتصاددان و فراتر از آن، یك صاحب نظر در امور مالیاتی و تجاری محسوب می‌شود. او متولد سال 1966 میلادی(54 ساله) است. مروری بر سوابق میشوستین به خوبی نشان دهنده فعالیت خاص وی در حوزه اقتصادی، مالیاتی و تجاری است. بین سال‌های ۱۹۹5 - ۱۹۹2 مدیر آزمایش آزمایشگاه باشگاه بینالمللی كامپیوتر و در سال‌های ۱۹۹6-۱۹۹5 معاون مدیركل باشگاه بینالمللی كامپیوتر و رئیس هیأت مدیره باشگاه بینالمللی كامپیوتر بود و در سال ۱۹۹۸ به عنوان معاون رئیس سازمان امور مالیاتی ایالتی روسیه منصوب شد.
میشوستین همچنین از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ معاون وزیر فدراسیون روسیه در امور مالیاتی و عوارضی، از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶، ریاست آژانس فدرال ثبت و ممیزی املاك مزروعی و غیرمنقول را به عهده داشت و سال ۲۰۰۸، رئیس آژانس فدرال مدیریت مناطق ویژه اقتصادی بود. سال ۲۰۰۸، به طور داوطلبانه از خدمات كشوری استعفا كرد و به امور تجارت و سرمایه‌گذاری مشغول شد. نخست وزیر جدید روسیه در ۶ آوریل ۲۰۱۰ به عنوان رئیس خدمات مالیاتی فدرال منصوب شد.
آیا اهداف پوتین در جابه‌جایی مدودف محقق می‌شود؟
انتصاب میشوستین به‌عنوان نخست وزیر جدید روسیه نشان می‌دهد ولادیمیر پوتین قصد دارد ضمن پایان دادن به مدل پوتین-مدودف كه طی بیش از دو دهه اخیر در روسیه جاری بوده است، نارضایتی‌های اقتصادی موجود میان شهروندان روسی را كاهش داده و روی مولفه‌های رشد اقتصادی در كشورش متمركز شود. اظهارات نخست وزیر جدید روسیه در دومای روسیه نیز موید تمركز خاص كاخ كرملین بر مقوله رشد اقتصادی است:
«تداوم رشد اقتصادی روسیه و تضمین رشد ناخالص ملی بیشتر موضوعی ضروری برای همگان است و باید رشد سرمایه‌گذاری را بیشتر كنیم. این بسیار مهم است. ضروری است اعتماد از دست رفته بین مقامات و بخش تجاری احیا شود تا اگر فشار‌هایی وجود دارد رفع شوند. من در طرح‌های ملی مشاركت داشته‌ام. به من اعتقاد داشته باشید دولت تلاش كرده است این موضوع را تضمین كند كه همه كار‌ها درست انجام شوند. این كار به روشی مؤثر انجام شده است. امروز ما به رها شدن از دیوان‌سالاری زائد در اجرای این طرح‌ها نیازمندیم. ما باید این موضوع را درك كنیم چرا كاری كه قول آن داده شده به فوریت انجام نشده است. ما باید همچنین از بهترین تصمیم گیری‌ها در مناطق مختلف در سطح فدرال استفاده كنیم. ما مثال‌های خوبی در اجرایی سازی طرح‌های ملی در مناطق مختلف داریم.»
با این حال، سوال اصلی اینجاست آیا تغییر سریع و فوری دولت در روسیه، مولد تغییراتی در دو حوزه قانونگذاری و قضاوت در این كشور نیز خواهد بود؟ به عبارت بهتر، آیا دو ركن و قوه دیگر در روسیه نیز در آینده‌ای نزدیك، تغییراتی را در خود مشاهده خواهند كرد؟ جابه‌جایی سریع دولت در روسیه نشان داد پوتین می‌تواند بدون صرف هزینه‌های زیاد و در حداقلی‌ترین زمان ممكن، چنین تغییراتی را مدیریت و هدایت كند.
ضمیمه نوجوانه
تیتر خبرها
