مستند «امتحان» با محوریت پاسخ به دو سوال بدون پاسخ تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی ایران ساخته شده است و می‌کوشد در قالب ارائه اسناد و مستندات تاریخی به این پرسش پاسخ دهد که آیا در دهه ۶۰ میان امام‌خمینی(ره) و آیت‌ا... خامنه‌ای، رئیس‌جمهور وقت بر سر انتخاب نخست‌وزیر اختلاف‌ نظر وجود داشت؟
مستند امتحان در واقع پاسخی تصویری به مستند «خط و نشان رهبری» که توسط شبکه بی‌بی‌سی تولید شده، است. چراکه اتفاقات دهه ۶۰ به گونه‌ای تحریف‌شده بیان می‌شود. در مستند امتحان به دو حادثه تاریخی مربوط به دوران ریاست‌جمهوری آیت‌ا... خامنه‌ای در دهه ۱۳۶۰ پرداخته می‌شود. اولین چالشی که در این دوران مطرح می‌شود، انتخاب نخست‌وزیر است که با مشکلات و حواشی فراوانی همراه است و دومین موضوعی که در مستند امتحان به آن پرداخته شده نمازجمعه رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۶۶ و اتفاقات حول آن است.
مراحل تحقیق و پژوهش مستند امتحان به دلیل استواری ساختار آن بر پایه مستندات تاریخی یک‌سال به طول انجامیده است. این مستند در سال ۱۳۹۶ کلید خورد و نهایتا پس از دو سال مهرماه ۱۳۹۸ آماده نمایش شد.
کارگردان امتحان تأکید کرد که این مستند به‌صورت کامل بر پایه اسناد تاریخی و تصاویر آرشیوی از دهه ۱۳۶۰ تهیه شده است.
سجاد ریاحی، کارگردان و مستندساز درباره جدیدترین اثر خود گفت: «مستند امتحان از این جهت حائز اهمیت است که تا پیش از این، اثر مستقلی حول اتفاقات دهه ۶۰ و ادعا‌های مطرح‌شده مبنی بر وجود اختلاف‌نظر میان آیت‌ا... خامنه‌ای و امام‌خمینی‌(ره) تولید نشده بود.»
وی یادآور شد: «مستند امتحان به دو حادثه تاریخی مربوط به دوران ریاست‌جمهوری آیت‌ا... خامنه‌ای در دهه ۱۳۶۰ می‌پردازد. اولین چالشی که در این دوران مطرح می‌شود، انتخاب نخست‌وزیر است که با مشکلات و حواشی فراوانی همراه است؛ دومین موضوع هم نمازجمعه رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۶۶ و اتفاقات حول آن است.»
این مستندساز ادامه داد: «در ماجرای انتخاب نخست‌وزیر در سال ۱۳۶۴ رسانه‌ها چنین القا می‌کردند که بین امام‌خمینی(ره) و آیت‌ا... خامنه‌ای اختلافاتی به وجود آمده است. این شائبه در سال ۱۳۶۶ نیز همزمان با بیانات آیت‌ا... خامنه‌ای در نمازجمعه بار دیگر قوت می‌گیرد. در این مستند سعی شده پیوند بین این دو اتفاق بازنمایی شود.»
ریاحی خاطرنشان کرد: «ایده ساخت مستند امتحان از آنجا مطرح شد که شبهات زیادی در رابطه با اختلاف‌نظر امام‌خمینی(ره) و آیت‌ا... خامنه‌ای در سطح رسانه‌های معاند بیان می‌شد اما از سوی رسانه‌های داخلی، پاسخ درخوری نسبت به این شبهات ایراد نشده بود و در این زمینه شاهد یک خلأ بودیم.»
این مستندساز یادآور شد: «بررسی این موضوع و یافتن جوانب پنهان ماجرا‌های دهه ۱۳۶۰ نیازمند انجام تحقیقات تاریخی بود. در همین راستا من همراه یک گروه پژوهشگر به مدت تقریبا یک‌سال در مورد این سوژه تحقیق کردیم و در نهایت به یک طرح کلی رسیدیم. »
مستند امتحان تولیدشده در خانه مستند و محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که در قالب یک اثر ۶۵دقیقه‌ای به تهیه‌کنندگی مهدی مطهر تولید شده است و روز دوشنبه ۱۶دی‌ماه برای اولین‌بار در دهمین جشنواره مردمی فیلم عمار به نمایش در خواهد آمد.