از خون‌دماغ شدن نترسيد!
بیش از نیمی از ما حداقل یک‌بار خونریزی از بینی را طی عمر خود تجربه می‌کنیم که استرس‌آور است اما خوشبختانه در بیشتر موارد خودبه‌خود متوقف می‌شود و خطرناک نیست. پوشش داخلی بینی ما بافت بسیار پرخونی است و عروق ریز بسیاری در دیواره‌ها و تیغه وسط بینی وجود دارد که از قسمت انتهایی بینی نزدیک حلق رگ‌های بزرگ‌تر عبور می‌کنند.
در بیشتر موارد خونریزی مربوط به عروق ریز جلوی تیغه بینی است. خونریزی‌های پشتی که مربوط به رگ‌های بزرگ هستند، مخاطره‌آمیزترند و در صورت عدم‌مداخله پزشکی منجر به از دست رفتن خون زیاد می‌شوند.
علل خونریزی بینی
از مهم‌ترین دلایل خونریزی بینی می‌توان به سرماخوردگی، تغییرات رطوبت دمای هوا و حساسیت فصلی که منجر به خشکی مخاط می‌شود، وارد شدن ضربه چه به‌صورت دستی توسط خود فرد و فین‌کردن شدید و چه ضربه‌های خارجی، شکنندگی عروق ریز ناشی از بیماری‌های مزمنی مانند پرفشاری خون و تصلب شرایین، انحراف تیغه بینی که باعث تغییر شکل جریان هوا در بینی وخشک‌شدن مخاط می‌شود و حاملگی و علل دارویی مانند آسپیرین یا اسپری‌های داخل بینی اشاره کرد.
هنگام خون‌دماغ چه‌کار کنیم؟
ابتدا آرامش خود را حفظ کنید، صاف بنشینید و سر را کمی به جلو خم‌کنید تا از جاری شدن خون به حلق و حالت تهوع جلوگیری شود.
سپس قسمت نرم بینی را که بلافاصله زیر قسمت استخوانی و سخت بینی است بین انگشت شست و اشاره خود گرفته و پنج دقیقه محکم فشار دهید. زمان را با ساعت نگه‌دارید. می‌توانید از کیسه یخ بین دو ابرو هم سود ببرید. اگر خونریزی متوقف نشد مجدد برای 10دقیقه این مانور را تکرار کنید.
استفاده از داروهایی نظیر قطره نفازولین می‌تواند در کنترل خونریزی کمک کند اما این داروها مطلقا برای افراد دچار پرفشاری خون ممنوع است.
اگر خونریزی متوقف شد به یاد داشته باشید تا چند روز از فین‌کردن و دستکاری بینی خودداری کنید تا فرصت ترمیم عروق ریز آسیب‌دیده داده فراهم شود، همچنین از بلندکردن اجسام سنگین پرهیز کنید. در صورت خونریزی مکرر می‌توانید جلوی تیغه بینی را با پمادهای چشمی هر شب برای حداقل دو هفته چرب کنید و با کمک قطره‌های نمکی، مخاط بینی را طی روز مرطوب نگه‌دارید. در صورت خونریزی شدید یا مهارنشدنی لازم است سریع‌تر به مراکز اورژانس گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
نکته آخر این‌که خونریزی زیاد بینی ناشی از ضربه‌های شدید نظیر تصادف‌ها به معاینه پزشک نیاز دارد.
در بیشتر موارد خونریزی مربوط به عروق ریز جلوی تیغه بینی است. خونریزی‌های پشتی که مربوط به رگ‌های بزرگ هستند، مخاطره‌آمیزترند و در صورت عدم‌مداخله پزشکی منجر به از دست رفتن خون زیاد می‌شوند.
علل خونریزی بینی
از مهم‌ترین دلایل خونریزی بینی می‌توان به سرماخوردگی، تغییرات رطوبت دمای هوا و حساسیت فصلی که منجر به خشکی مخاط می‌شود، وارد شدن ضربه چه به‌صورت دستی توسط خود فرد و فین‌کردن شدید و چه ضربه‌های خارجی، شکنندگی عروق ریز ناشی از بیماری‌های مزمنی مانند پرفشاری خون و تصلب شرایین، انحراف تیغه بینی که باعث تغییر شکل جریان هوا در بینی وخشک‌شدن مخاط می‌شود و حاملگی و علل دارویی مانند آسپیرین یا اسپری‌های داخل بینی اشاره کرد.
هنگام خون‌دماغ چه‌کار کنیم؟
ابتدا آرامش خود را حفظ کنید، صاف بنشینید و سر را کمی به جلو خم‌کنید تا از جاری شدن خون به حلق و حالت تهوع جلوگیری شود.
سپس قسمت نرم بینی را که بلافاصله زیر قسمت استخوانی و سخت بینی است بین انگشت شست و اشاره خود گرفته و پنج دقیقه محکم فشار دهید. زمان را با ساعت نگه‌دارید. می‌توانید از کیسه یخ بین دو ابرو هم سود ببرید. اگر خونریزی متوقف نشد مجدد برای 10دقیقه این مانور را تکرار کنید.
استفاده از داروهایی نظیر قطره نفازولین می‌تواند در کنترل خونریزی کمک کند اما این داروها مطلقا برای افراد دچار پرفشاری خون ممنوع است.
اگر خونریزی متوقف شد به یاد داشته باشید تا چند روز از فین‌کردن و دستکاری بینی خودداری کنید تا فرصت ترمیم عروق ریز آسیب‌دیده داده فراهم شود، همچنین از بلندکردن اجسام سنگین پرهیز کنید. در صورت خونریزی مکرر می‌توانید جلوی تیغه بینی را با پمادهای چشمی هر شب برای حداقل دو هفته چرب کنید و با کمک قطره‌های نمکی، مخاط بینی را طی روز مرطوب نگه‌دارید. در صورت خونریزی شدید یا مهارنشدنی لازم است سریع‌تر به مراکز اورژانس گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
نکته آخر این‌که خونریزی زیاد بینی ناشی از ضربه‌های شدید نظیر تصادف‌ها به معاینه پزشک نیاز دارد.
