کپیرایت و ملودیهایی که هزار بار شنیدهایم
قانون کپیرایت مسألهای جدی است که همواره در عرصه فرهنگ و هنر جای بحث داشته و در دنیا قوانین سفت و سختی هم برای آن اعمال میشود. تفاوتی هم نمیکند فردی که قانون کپیرایت را زیر پا گذاشته چه کسی و در چه جایگاهی است و دلایلش برای این کار چه بوده است. کپیرایت در موارد بسیاری در کشورمان نادیده گرفته شده و معمولا فردی که آن را زیر پا گذاشته، نهتنها در اغلب موارد این اتهام را به گردن نمیگیرد، بلکه اگر در اثری که منتشر کرده به صورت غیرقانونی یکی از سه مورد کپیبرداری، الهام یا کلاژ را انجام داده باشد، در صورت مقصر شمرده شدن، توجیهاتی را در راستای اقدام صورتگرفته، بیان میکند.
با این همه به نظر من، هر آهنگسازی عقیده ای دارد و به عقیده من در انتخاب ملودی، بیش از هر چیز باید بر مبنای تلفیق درست شعر و ملودی پیش رفت و این از هر چیز دیگر مهمتر است. چرا که کارهای بسیاری، حتی در سطح جهانی بودهاند که شنیده و وایرال شدهاند اما ملودیشان به گوش بسیاری از آدمها آشنا بوده است یا این که در بسیاری از اوقات یک موسیقی را میشنویم و با خود میگوییم چقدر آشناست و حتی شاید با سرچ کردن به این نتیجه برسیم که برایمان یادآور کدام ملودی بوده است اما آن آهنگساز هنگام ساخت اثرش ممکن است اصلا به آن ملودی نیندیشیده باشد. اتفاقی که مشابه آن بارها برای من رخ داده و هنگامی که یک ملودی را ساختهام، کسی پیدا شده است که بگوید شبیه فلان کار شده و من تازه پس از آن بوده که متوجه این شباهت شدهام در حالی که ابدا عمدی نبوده است.
تعداد نتهای موسیقی مشخص است و در کل بیش از یک عدد معلوم نیست و هر مدل ملودی که با آنها بسازید و هرچقدر هم که فراز و نشیبشان دهید، بالاخره قبلا کسی در جایی، یک ملودی شبیه به آن یا نزدیک به آن ساخته است. پس نمیتوانید ملودیای بیافرینید که تا به حال در هیچ کجای دنیا شنیده نشده باشد، چون فراتر از تعداد نتهای مشخص مورد اشاره نمیتوانید بروید و با آن تعداد نت هم حتما قبلا کسی کاری را که شما میخواهید بکنید، کرده است. پس آنچه میماند به چیدمان نتها، خلاقیت، سازبندی، تنظیم، انتخاب ترانه، خوانش و... برمی گردد. اینهاست که کار را متفاوت میکند، وگرنه اگر بخواهید از کار هر خواننده فقط خط ملودیاش را بیرون بکشید، شک نکنید که به این نتیجه میرسید که آن ملودی را هزاران هزار بار پیش از آن شنیدهاید.
احسان جوادی - آهنگساز
تعداد نتهای موسیقی مشخص است و در کل بیش از یک عدد معلوم نیست و هر مدل ملودی که با آنها بسازید و هرچقدر هم که فراز و نشیبشان دهید، بالاخره قبلا کسی در جایی، یک ملودی شبیه به آن یا نزدیک به آن ساخته است. پس نمیتوانید ملودیای بیافرینید که تا به حال در هیچ کجای دنیا شنیده نشده باشد، چون فراتر از تعداد نتهای مشخص مورد اشاره نمیتوانید بروید و با آن تعداد نت هم حتما قبلا کسی کاری را که شما میخواهید بکنید، کرده است. پس آنچه میماند به چیدمان نتها، خلاقیت، سازبندی، تنظیم، انتخاب ترانه، خوانش و... برمی گردد. اینهاست که کار را متفاوت میکند، وگرنه اگر بخواهید از کار هر خواننده فقط خط ملودیاش را بیرون بکشید، شک نکنید که به این نتیجه میرسید که آن ملودی را هزاران هزار بار پیش از آن شنیدهاید.
احسان جوادی - آهنگساز