«جامجم» از روند واگذاری سهام پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند در قالب رد دیون گزارش میدهد
بنزین در باک تامیناجتماعی
کلاف پیچیده واگذاری پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند، با تصمیم هفته گذشته سران قوا در حال بازشدن است؛ سران قوا در جدیدترین تصمیم خود، به میزان 90هزارمیلیارد تومان از سهام این پالایشگاه را به سازمان تامیناجتماعی واگذار کردند؛ آنهم بهعنوان «رد دیون».سالهاست که دولت بابت بدهی خود به بخشهای مختلف کشور، اموال خود را با بدهیهایش تهاتر میکند که در این میان، پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند، جایگاه ویژهتری دارد.
10پالایشگاه نفتی در ایران احداث شده و در حال کارند بهجز پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند اراک، همه واحدهای پالایشی در قالب اصل 44 به بخش خصوصی و شبهدولتی واگذار شدهاند که بخشی از این واگذاریها، در قالب رد دیون بوده و بخشی دیگر در قالب سهام عدالت و فروش سهام. اما قصه پالایشگاه اراکیها متفاوتتر از سایر واحدهاست؛ این پالایشگاه از نظر حجم تولید فرآوردههای نفتی و کیفیت آن یکی از استراتژیکترین اموال دولت بهشمار میرود بهطوریکه برخلاف سایر پالایشگاههای فعال، سود سرشاری برای دولت بههمراه دارد.
مخالفت و پیشنهاد رشوه
در دولت دوازدهم بود که واگذاری این پالایشگاه هم در دستورکار قرار گرفت اما با مخالفت مقامهای استانی و البته برخی مراجع امنیتی، همه چیز متوقف شد. کار به جایی رسید که در 13مهر97 قربانعلی درینجفآبادی، وزیر پیشین اطلاعات و نماینده ولیفقیه در استان اراک به منبر رفت و در خطبههای نمازجمعه اراک گفت: «برخی با پرونده و آمارسازی قصد دارند بگویند این پالایشگاه زیانده است؛ چطور ممکن است چنین مجتمع بزرگی زیانده باشد که روزانه 17.5میلیون لیتر بنزینسوپر و سهمیلیون لیتر بنزین هواپیما تولید میکند، مگر از این روند پیگیری خصوصیسازی و آمارسازی دروغین خیانتی بزرگتر هم سراغ داریم؟ اتفاقا کسی بهعنوان کارشناس تماس گرفت که بیاید ما را ببیند و دراینباره لابد توجیه یا با هدیه و سکهای ما را مجبور به سکوت کند درحالیکه بهعنوان نماینده ولیفقیه در استانمرکزی قدمی از منافع کشور عقبنشینی نمیکنم، اجازه نمیدهم غارتگران برای غارت بیتالمال اقدامی کنند و تا زنده هستم در مقابل این دغلبازی سودجویان میایستم.»
تغییر فاز در واگذاری
مهمترین دغدغه شخصیتهای استانی اراک درخصوص واگذاری این پالایشگاه، امکان تکرار تراژدی کارخانههای هپکو و آذراب بود؛ دو شرکت بزرگ صنعتی که پس از واگذاری دچار انحطاط شدند و فسادهای بسیاری در آنها رخداد. فسادهایی که به مشکلات امنیتی در استان اراک منجر شد. از نظر مخالفان واگذاری، جریانهای فاسد اقتصادی بهدنبال بالاکشیدن پالایشگاه امامخمینی(ره) بودند که نتوانستند کاری از پیش ببرند اما با وجود این در سال 99 دولت با واگذاری 25هزارمیلیارد تومان از سهام این پالایشگاه به سازمان تامیناجتماعی موافقت کرد تا همه چیز در مسیر اجرایی قرار گیرد. حالا دولت سیزدهم نیز با همان دستفرمان، تصمیم مهمتری گرفت. هفته گذشته بود که شورایعالی هماهنگی اقتصادی قوا، موضوع تسهیل رد دیون دولت به سازمان تامیناجتماعی را در دستورکار قرار داد و تصمیم گرفت که معادل 90هزارمیلیارد تومان از سهام دولت در پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند را بابت رد دیون دولت به سازمان تامیناجتماعی واگذار کند. حالا باید سازمان تامیناجتماعی را سهامدار اصلی این شرکت پالایشی معرفی کرد که به اعتقاد کارشناسان، با یک خوششانسی بزرگ صاحب یکی از بهترین واحدهای صنعتی ایران شده بهطوریکه به گفته درینجفآبادی، فقط در سال گذشته 30هزارمیلیارد تومان سود ساخته است.
واحدی استراتژیک
پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند، یکی از سه پالایشگاه ساختهشده پس از پیروزی انقلاب است و از همین رو، یکی از مدرنترین واحدهای پالایشی کشور شناخته میشود. دوسوم تولید این پالایشگاه به بنزین و گازوئیل اختصاص داشته و نفتکوره نیز 15درصد تولیدات را شامل میشود. این سبد تولیدی در مقایسه با میانگین سبد تولید پالایشگاههای کشور ارزشافزوده بالاتری دارد. همچنین در شرایطی که میانگین سهم فرآوردههای ویژه در سبد پالایشگاههای کشور 11درصد است که این سهم در پالایشگاه اراک 6درصد میباشد. با وجود سهم کمتر فرآوردههای ویژه در سبد تولید پالایشگاه اراک، ترکیب فرآوردههای ویژه تولیدی این پالایشگاه باارزشتر از میانگین دیگر پالایشگاههای کشور است. تولید وکیومباتوم پالایشگاه اراک یکسوم دیگر پالایشگاههاست و در مقابل محصولات باارزشی همچون پروپیلن در سبد تولید آن قرار دارند. مقایسه قیمت بنزین و گازوئیل تولیدی پالایشگاهها نشاندهنده باارزشبودن محصولات تولیدی پالایشگاه اراک در سبد تولید فرآوردههای اصلی کشور است. اگرچه پالایشگاه اراک، تنها 16درصد از بنزین کل کشور را تولید میکند، از لحاظ کیفیت، 43درصد بنزین یورو 4 و یورو 5 کشور در این پالایشگاه تولید میشود. همچنین یکی از اصلیترین مزیتهای این پالایشگاه، تولید گازوئیل کمگوگرد است، بهنحویکه صددرصد گازوئیل تولیدی این پالایشگاه، گوگردی بین 10 تا 50 ppm دارد، درحالیکه 60درصد تولید گازوئیل کشور با گوگرد بیش از ppm 2500 است.
وحید حاجیپور - دبیر گروه اقتصاد
مخالفت و پیشنهاد رشوه
در دولت دوازدهم بود که واگذاری این پالایشگاه هم در دستورکار قرار گرفت اما با مخالفت مقامهای استانی و البته برخی مراجع امنیتی، همه چیز متوقف شد. کار به جایی رسید که در 13مهر97 قربانعلی درینجفآبادی، وزیر پیشین اطلاعات و نماینده ولیفقیه در استان اراک به منبر رفت و در خطبههای نمازجمعه اراک گفت: «برخی با پرونده و آمارسازی قصد دارند بگویند این پالایشگاه زیانده است؛ چطور ممکن است چنین مجتمع بزرگی زیانده باشد که روزانه 17.5میلیون لیتر بنزینسوپر و سهمیلیون لیتر بنزین هواپیما تولید میکند، مگر از این روند پیگیری خصوصیسازی و آمارسازی دروغین خیانتی بزرگتر هم سراغ داریم؟ اتفاقا کسی بهعنوان کارشناس تماس گرفت که بیاید ما را ببیند و دراینباره لابد توجیه یا با هدیه و سکهای ما را مجبور به سکوت کند درحالیکه بهعنوان نماینده ولیفقیه در استانمرکزی قدمی از منافع کشور عقبنشینی نمیکنم، اجازه نمیدهم غارتگران برای غارت بیتالمال اقدامی کنند و تا زنده هستم در مقابل این دغلبازی سودجویان میایستم.»
تغییر فاز در واگذاری
مهمترین دغدغه شخصیتهای استانی اراک درخصوص واگذاری این پالایشگاه، امکان تکرار تراژدی کارخانههای هپکو و آذراب بود؛ دو شرکت بزرگ صنعتی که پس از واگذاری دچار انحطاط شدند و فسادهای بسیاری در آنها رخداد. فسادهایی که به مشکلات امنیتی در استان اراک منجر شد. از نظر مخالفان واگذاری، جریانهای فاسد اقتصادی بهدنبال بالاکشیدن پالایشگاه امامخمینی(ره) بودند که نتوانستند کاری از پیش ببرند اما با وجود این در سال 99 دولت با واگذاری 25هزارمیلیارد تومان از سهام این پالایشگاه به سازمان تامیناجتماعی موافقت کرد تا همه چیز در مسیر اجرایی قرار گیرد. حالا دولت سیزدهم نیز با همان دستفرمان، تصمیم مهمتری گرفت. هفته گذشته بود که شورایعالی هماهنگی اقتصادی قوا، موضوع تسهیل رد دیون دولت به سازمان تامیناجتماعی را در دستورکار قرار داد و تصمیم گرفت که معادل 90هزارمیلیارد تومان از سهام دولت در پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند را بابت رد دیون دولت به سازمان تامیناجتماعی واگذار کند. حالا باید سازمان تامیناجتماعی را سهامدار اصلی این شرکت پالایشی معرفی کرد که به اعتقاد کارشناسان، با یک خوششانسی بزرگ صاحب یکی از بهترین واحدهای صنعتی ایران شده بهطوریکه به گفته درینجفآبادی، فقط در سال گذشته 30هزارمیلیارد تومان سود ساخته است.
واحدی استراتژیک
پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند، یکی از سه پالایشگاه ساختهشده پس از پیروزی انقلاب است و از همین رو، یکی از مدرنترین واحدهای پالایشی کشور شناخته میشود. دوسوم تولید این پالایشگاه به بنزین و گازوئیل اختصاص داشته و نفتکوره نیز 15درصد تولیدات را شامل میشود. این سبد تولیدی در مقایسه با میانگین سبد تولید پالایشگاههای کشور ارزشافزوده بالاتری دارد. همچنین در شرایطی که میانگین سهم فرآوردههای ویژه در سبد پالایشگاههای کشور 11درصد است که این سهم در پالایشگاه اراک 6درصد میباشد. با وجود سهم کمتر فرآوردههای ویژه در سبد تولید پالایشگاه اراک، ترکیب فرآوردههای ویژه تولیدی این پالایشگاه باارزشتر از میانگین دیگر پالایشگاههای کشور است. تولید وکیومباتوم پالایشگاه اراک یکسوم دیگر پالایشگاههاست و در مقابل محصولات باارزشی همچون پروپیلن در سبد تولید آن قرار دارند. مقایسه قیمت بنزین و گازوئیل تولیدی پالایشگاهها نشاندهنده باارزشبودن محصولات تولیدی پالایشگاه اراک در سبد تولید فرآوردههای اصلی کشور است. اگرچه پالایشگاه اراک، تنها 16درصد از بنزین کل کشور را تولید میکند، از لحاظ کیفیت، 43درصد بنزین یورو 4 و یورو 5 کشور در این پالایشگاه تولید میشود. همچنین یکی از اصلیترین مزیتهای این پالایشگاه، تولید گازوئیل کمگوگرد است، بهنحویکه صددرصد گازوئیل تولیدی این پالایشگاه، گوگردی بین 10 تا 50 ppm دارد، درحالیکه 60درصد تولید گازوئیل کشور با گوگرد بیش از ppm 2500 است.
وحید حاجیپور - دبیر گروه اقتصاد