7.5میلیارد دلاری که بازار را تنظیم نکرد

گزارش«جام‌جم» از آمار واردات نهاده‌های دامی برای تنظیم بازار گوشت و مرغ درسال1402

7.5میلیارد دلاری که بازار را تنظیم نکرد

آمار واردات کالاهای اساسی در سال گذشته نشان می‌دهد حدود 7.5میلیارد دلار برای واردات نهاده‌های دامی پرداخت شده اما یا این مبلغ به‌صورت متوازن و برابر در همه ایام سال نبوده، یا در بحث تنظیم بازار مشکلاتی وجود داشته است. به نظر می‌رسد در بحث پرداخت، توازن وجود نداشته؛ به این دلیل که در برخی ماه‌های سال شاهد تورم بالا بودیم و در برخی ماه‌ها نیز کاهش تورم اتفاق افتاده است. البته قیمت مرغ نیز در برخی ماه‌های سال گذشته افزایش یافت اما دوباره به همان رقم پایه بازگشت ولی در زمینه گوشت موضوع متفاوت است. درباره تنظیم بازار مرغ و گوشت گزارشی تهیه کرده‌ایم که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید.

وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردبه همه نهاده‌های محصولات پروتئینی وبه همه واردکنندگان،ارز28هزارو500 تومانی تخصیص داده شده و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. در همین خصوص علیرضا پیمان‌پاک، قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی گفت: امسال با بحرانی در زمینه تامین نهاده روبه‌رو نیستیم و نهاده‌ها به‌موقع تامین خواهد شد که در این صورت تولیدکننده هم اطمینان خاطر خواهد داشت اما بد نیست بدانیم سالانه 22 میلیون تن نهاده دامی مورد نیاز واحدهای مرغداری و دامداری کشور است که از این میزان شش میلیون تن آن در کشور تولید شده و 16 میلیون تن آن نیز وارداتی بوده است.
   
بازار مرغ تنظیم شد
بر اساس آمار‌های مرکز آمار ایران از تورم «گوشت قرمز و گوشت ماکیان»، میانگین تورم ماهانه این گروه در سال ۱۴۰۲، معادل 3.5درصد بود.به بیان دیگر، قیمت گوشت قرمزوگوشت مرغ هر ماه به‌طور میانگین 3.5درصد افزایش یافته است. بررسی روند این تورم در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد فقط در یک ماه از سال کاهش قیمت گوشت قرمز و گوشت مرغ در کشور اتفاق افتاده است. طبق آمار‌ها صرفا در بهمن‌ماه تورم این گروه منفی شده که به سطح منفی 0.7درصد رسیده است. بیشترین تورم ماهانه در این گروه در مردادماه سال گذشته بوده که سطح 7.8درصدی را به خود دیده و کمترین تورم ماهانه مثبت این گروه در اسفندماه رخ داده که تورم ماهانه به 0.7درصد رسیده است.طی سال گذشته نزدیک به 17میلیون تن یا به عبارت دیگر 77درصد از نهاده‌های دامی مورد نیاز کشور وارد شد و پنج میلیون تن دیگر این محصولات نیز از طریق تولید داخلی تامین شد؛ به‌طوری که همین امر نیز اثر خود را در بازار گذاشته و تولید محصولاتی همچون مرغ، تخم‌مرغ، گوشت قرمز و لبنیات که بیشترین تاثیر را از تامین نهاده دامی در بازار می‌پذیرند، افزایش یافته که این امر ثبات نسبی را برای این بازارها به ارمغان آورده است. در حال حاضر کشورمان به‌دلیل خشکسالی و آب‌بر بودن نهاده‌های دامی تنها پنج میلیون تن از این محصولات را تولید می‌کند. کارشناسان معتقدند با اجرای طرح الگوی کشت درکشورمان،خصوصا در سطح دیمزارها میزان تولید جو با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شود و از طرف دیگر اراضی آبی نیز صرف تولید محصولات آبی همچون ذرت وسویا شود تا از این طریق کشورمان بتواند از میزان وابستگی خود به این نهاده‌های دامی بکاهد.
   
واردات 16.8میلیون تنی نهاده‌های دامی به کشور
بر اساس آمارهای گمرک در سال گذشته 16میلیون و767هزار تن نهاده دامی به ارزش هفت میلیارد و 518میلیون دلار وارد کشور شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی درسال1401 درمجموع 14میلیون و 345 هزار تن از این کالاهای اساسی به ارزش هفت میلیارد و 89 میلیون دلار وارد کشور شده بود.بنابراین می‌توان گفت واردات انواع نهاده‌های دامی طی این مدت به لحاظ وزنی با رشدی 17درصدی و به لحاظ ارزشی با رشدی 6درصدی روبه‌رو بوده است.در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین نهاده‌های دامی مورد نیاز اکثر دامداران ذرت است؛ به همین دلیل در سال گذشته 10 میلیون و 191 هزار تن ذرت دامی به ارزش سه میلیارد و 783 میلیون دلار وارد کشورمان شد که نسبت به سال1401به لحاظ وزنی رشدی 26درصدی و به لحاظ ارزشی رشدی 16درصدی را تجربه کرد.طی این مدت اتریش، ارمنستان، اسپانیا، اسلواکی، افغانستان، امارات به‌عنوان واسطه، انگلستان، اوکراین، ایتالیا، آلمان، برزیل، تایوان، ترکیه، چین، روآندا، رومانی، سنگاپور، سوازیلند، سوئیس، عمان، روسیه، قبرس، قزاقستان، کانادا، مناطق ویژه، هلند و هنگ‌کنگ 27 مبدأ واردات ذرت دامی به ایران بوده‌اند.از طرف دیگر در این بازه زمانی دو میلیون و 182 هزار تن جو به ارزش 747 میلیون دلار وارد کشورمان شده که واردات این محصول نسبت به سال1401 به لحاظ وزنی با افت 8درصدی و به لحاظ ارزشی با افت 25درصدی روبه‌رو بوده که عمده‌ترین دلیل این امر به افزایش تولید داخلی جو برمی‌گردد.طی این مدت اتریش، ازبکستان، اسلواکی، افغانستان، امارات، انگلیس، آلمان، برزیل، تایوان، ترکیه، چین، سنگاپور، سوازیلند، سوئیس، عمان، روسیه، قبرس، قزاقستان، قرقیزستان، کانادا، هلند و هنگ‌کنگ 22 مبدأ واردات جو به ایران بوده‌اند.همچنین در سال گذشته دو میلیون و 713 هزار دانه سویا به ارزش یک میلیارد و 927 میلیون دلار وارد کشورمان شده که طی این مدت امارات، انگلستان، ترکیه، سوئیس، عمان و هلند پنج مبدأ واردات دانه سویا به کشورمان بوده‌اند.از طرف دیگر می‌توان گفت واردات دانه سویا نسبت به سال1401 به لحاظ وزنی با رشدی 7درصدی ولی به لحاظ ارزشی با کاهشی 2درصدی روبه‌رو شده که نشان‌دهنده این است که واردات دانه سویا با قیمت ارزان‌تری از کشورهای همسایه خصوصا روسیه صورت گرفته است.از طرف دیگر یک میلیون و681هزار تن کنجاله سویا به ارزش یک میلیارد و62 میلیون دلار وارد کشورمان شده که امارات، انگلستان، ترکیه، چین، سوئیس، روسیه، کانادا، هلند و هندوستان9مبدأ واردات کنجاله سویا به ایران بوده‌اند. به‌دلیل اهمیت وافر این محصول برای مرغداری‌ها واردات آن به لحاظ وزنی با رشدی 25درصدی و به لحاظ ارزشی با رشد 24درصدی روبه‌رو بوده است.

مشکل واردات نهاده و گوشت حل شد
علیرضا پیمان‌پاک، قائم‌مقام وزارت جهاد کشاورزی در امور تجارت و تنظیم بازار درباره واردات کالاهای اساسی گفت: از سال گذشته به‌ویژه از نیمه دوم سال با هماهنگی بانک مرکزی شرایط تأمین ارز مورد نیاز واردات کالاهای اساسی به‌شکلی تأمین شد که دیگر با بحران مواجه نبودیم. قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: در گذشته دامدار برای تأمین نهاده مورد نیاز خود باید پول خود را پیش‌پرداخت می‌کرد تا تعدادی واردکننده خاص نهاده، اقدام به واردات می‌کردند اما اکنون با تأمین کامل نهاده‌ها، تولیدکنندگان نگرانی بابت تولید خود ندارند. وی تصریح کرد: ارز مورد نیاز واردات در سه‌ ماه اول تأمین شده است و دولت در حال برنامه‌ریزی برای تأمین ارز مورد نیاز کالاهای اساسی در سه ماهه دوم سال است.  پیمان‌پاک گفت: با توجه به تأمین مناسب نهاده‌های دامی در حوزه تولید مرغ و تخم‌مرغ و شیر وضعیت تولید، مناسب و تولید مازاد داریم که به تنظیم بازار کمک می‌کند اما با توجه به این‌که دوره تولید دام زمان‌بر است، آن نیز به‌زودی به ثبات می‌رسد. سال 1402 از بابت تأمین ارز مورد نیاز کالاهای اساسی سال بسیار خوبی بود و به‌شکل مرتب و مناسبی انجام می‌شد اما همواره تأخیری در پرداخت ارز کالاهای اساسی وارداتی وجود دارد.  وی اضافه کرد: در برخی از کالاها در حال حرکت به این سمت هستیم که ارز آنها به‌موقع تأمین شود و در برخی‌ کالاها، تأمین ارز با فاصله انجام می‌شود. در سال جاری نیز روند تأمین ارز به‌طور مستمر و با هماهنگی بانک مرکزی در حال جریان است و تأمین می‌شود.وی با بیان این‌که بودجه ارز واردات گوشت قرمز اختصاص داده شده است، بیان کرد: تا پایان سال ارز مورد نیاز گوشت قرمز تأمین شده است و تمام کمبود تولید گوشت قرمز از محل واردات جبران می‌شود. در سال گذشته 100 هزار تن گوشت منجمد و 30 هزار تن گوشت گرم به کشور وارد شده بود اما برای سال جاری میزان واردات گوشت منجمد 140 هزار تن افزایش می‌یابد اما میزان واردات گوشت گرم ثابت است. عمده گوشت وارداتی، گوشت گوساله است به‌طوری که 80 درصد گوشت گوساله و 20 درصد گوشت گوسفندی است.