نگاهی به آخرین پیامهای دعوت به مشارکت در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری
همه دعوتید!
خبرهایی که این یکی دو روز از تحولات و تکاپوهای سیاسی جریانهای مختلف در فضای رسانهای کشور منتشر شده، حاکی از اعلام مواضع گروهی و فردی جریانها و چهرههای شاخص مبنی بر تاکید بر اهمیت حضور مردم در مهمترین رویداد سیاسی کشور است. از زمان شکل گیری نظام جمهوری اسلامی همواره بر این نکته تاکید میشده که نظام ما مردمسالار است و حضور مردم در همه عرصهها میتواند نقش بیبدیل در تعیین سرنوشت همگانی داشته باشد. در دورههای گذشته همواره اصل بر مشارکت گسترده بوده و در این دوره با توجه به برخی تحولات،موضوع مشارکت گسترده مردم از سوی برخی گروههای سیاسی و همچنین بخشی از بدنه مردم البته از منظرهای مختلف با تردیدهایی همراه بود. گروههای سیاسی که عمدتا شامل اصلاحطلبان میشدند از روند جاری عموم و به صورت مشخص از نحوه بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گلایهمند بودند. به باور این جریان سیاسی، فضای انتخابات چون نامزدهای اصلی آنها امکان حضور در میدان رویارویی را پیدا نکرده غیررقابتی است. از این رو تا مدتها بحث و بررسی درباره نوع و نحوه مشارکت در میان گروههای مختلف منتسب به این جریان وجود داشت. از همین رو شاهدیم که یک رفتار سیاسی ثابت و مشخصی در قالب تصمیمگیری مشترک در میان اصلاح طلبان وجود ندارد. البته اخبار روزهای اخیر و اعلام مواضع رسمی از سوی گروههای همسو با جریان اصلاح طلبی حاکی از آن است که در مجموعه آنها موضوع مشارکت عمومی را به عنوان یک اصل مهم در نظام مردمسالار دینی محترم میشمارند اما در عین حال نحوه مواجهه هرکدام از گروههای سیاسی در بدنه این جریان متفاوت است.
جبهه اصلاحات ایران بعد از چند جلسه درباره انتخابات و بررسی و ارزیابی درخصوص نامزدهای منتسب به این جریان در نهایت با انتشار بیانیهای با تاکید بر معنادار نبودن انتخابات اعلام کرد از هیچ یک از نامزدهای انتخابات حمایت نخواهد کرد. در ادامه این بیانیه آمده است جبهه اصلاحات ایران، تصمیم احتمالی برخی از احزاب عضو و اشخاص حقیقی حاضر در مجمع عمومی خود را مبنی بر حمایت منفرد یا جمعی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، محترم و مجاز دانسته و مانعی برای اعمال این تحفظ قائل نیست.
با توجه به محتوای این بیانیه به نظر میرسد جبهه اصلاحات گرچه از نامزدی حمایت نکرده اما روح بیانیه حاکی از دعوت به عدم مشارکت نیست و حقوق سایر گروههای سیاسی اصلاح طلب مبنی بر حمایت از نامزدهای انتخاباتی را محترم شمرده است.
در کنار این اعلام موضع، برخی جریانهای سیاسی در قالب ایجاد مجموعهای به نام ائتلاف جمهور به اعلام نظر درباره شرکت مردم در انتخابات و همچنین حمایت از یکی از نامزدهای اصلاح طلب پرداختند.
این ائتلاف شامل گروههای اصلاحطلب از جمله اعتماد ملی، توسعه ملی، کارگزاران سازندگی ایران، حزب ندای ایرانیان، مجمع نیروهای خط امام، حزب اسلامی کار، حزب مردمسالاری، خانه کارگر، حزب جوانان ایران اسلامی، مجمع اسلامی فرهنگیان، جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان، مجمع زنان اصلاحطلب، حزب آزادی، جمعیت زنان نواندیش و حزب وحدت و
همکاری بود.
در بیانیهای که از سوی این ائتلاف منتشر شد در کنار هشدارهایی که البته درباره صحنه آرایی عرصه انتخابات داده شده، آمده است: ما اصلاحطلبان عمیقا باور داریم انتخابات اساس مشروعیت نظام است و انتخاباتحداقلی به سود جمهوری اسلامی نیست حتی اگر اصولگرایان فکر کنند نتیجه از روش انتخابات مهمتر است ولی ما اصلاحطلبان روش انتخابات را مهمتر از نتیجه آن میدانیم.
برخی از این گروهها هم به صورت جداگانه به اعلام موضع پرداختند و بر مشارکت عمومی مردم در روز انتخابات تأکید کردند. به عنوان نمونه در بیانیه ندای ایرانیان آمده است: حزب ندای ایرانیان در جهت حفظ جمهوریت نظام و در نهایت، بهبود و تغییر شرایط به نفع مردم، مشارکت را بر کنارهگیری از عرصه انتخابات و تحریم ترجیح میدهد.
همچنین دبیرکل حزب مردمسالاری از مردم جهت مشارکت فعال در تعیین سرنوشت خود دعوت کرد. مصطفی کواکبیان در پیامی تصریح کرد: حزب مردمسالاری تاکنون هیچ انتخاباتی را تحریم نکرده، لذا در انتخابات۱۴۰۰ هم مردم را به مشارکت برای ایجاد تحول در تعیین سرنوشت خویش فرا میخواند و همچنان بر تصمیمات قبلی خویش و جبهه اصلاحات ایران مبنی بر نداشتن نامزد انتخابات ریاستجمهوری تأکید داشته و در هیچ ائتلاف جدیدی هم حضور ندارد.
در کنار این اعلام موضع گروهی برخی از چهرههای شاخص اصلاحطلب یا همسو با این جریان هم بر مشارکت مردم تاکید کردند. سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات که پیش از این با انتشار پیامی به حزب جوانان اسلامی بهصورت تلویحی از شرکت در انتخابات سخن گفته بود، دیروز با انتشار دو پیام جداگانه به صراحت نظر خود در مورد انتخابات را بهصورت رسمی بیان کرد. وی ابتدا نامهای به یکی از نامزدهای اصلاحطلب نوشت و از اقدام مسؤولانه و فداکارانه وی به نفع دیگر نامزد اصلاحطلب تقدیر کرد. او در گام بعدی با انتشار یک فایل از مردم خواست با حضورشان صحنه را به نفع جمهوریت
بههم بزنند.
او در این پیام تصویری گفت: امیدوارم مردم ما همت کنند و به عرصه بیایند و رای بدهند. (من درباره نامزدها صحبت نمیکنم که شایسته هستند یا نه) اما مردم به صحنه بیایند تا با آن طرحی که میخواهد یک جریانی به هر قیمتی ولو با کنار زدن مردم و تهدید کردن رأی و آزادی مردم فلان شخص یا فلان جریان را روی کار بیاورد و تحمیل کند، مقابله شود.
رنگ پیام خاتمی البته رنگ اعتراض بود اما با تاکید بر اهمیت مشارکت و طبعا در میان بخشی از مردم و جریانهای سیاسی این پیام میتواند تاثیرگذار باشد.
پیش از این مهدی کروبی، از دیگر چهرههای شاخص اصلاحطلب از یکی از نامزدهای اصلاحطلب حمایت کرد و طبعا در بطن این اعلام حمایت، موضوع مشارکت مردم برای حضور پای صندوقهای رای نیز مورد تاکید قرار گرفته بود.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور و یکی از نامزدهایی که صلاحیت او از سوی شورای نگهبان احراز نشد هم ازجمله چهرههای شاخصی بود که مردم را به مشارکت در انتخابات دعوت کرد.
او دیروز در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران گرچه به صورت ضمنی گلایههایی را پیرامون نحوه برخورد شورای نگهبان مطرح کرد اما در عین حال اظهار داشت: ما الان با گلایهای از طرف افراد و مردم روبهرو هستیم، ولی باید در این مقطع گلایهها را کنار گذاشت و به ایران و آینده کشور و جمهوری اسلامی فکر کرد و برای صیانت از جمهوریت نظام همه پای صندوقهای رأی برویم و به نامزدی که فکر میکنیم میتواند در دفاع از حقوق مردم و جمهوریت نظام و گذر از مشکلات پیشروی مردم و مسائل منطقه و بینالمللی موفق باشد و تیم قوی دارد، رأی دهیم.
همچنین حجتالاسلاموالمسلمین سیدحسن خمینی با صدور بیانیهای ضمن انتقاد از «بیتوجهی عمیق به جمهوریت» به عنوان علت اصلی نابسامانیهای اقتصادی و اجتماعی تأکید کرد: یکی از راههای حفظ جمهوریت نظام، دادن «رأی صحیح» است.
علی لاریجانی، رئیس مجلس پیشین نیز در بیانیهای با بیان اینکه «برخی رفتارهای نادرست داخلی و خارجی، مزاحمتهایی برای حرکت ملت ایجاد کرده؛ اما اراده شما بسیار قویتر از آنهاست» از مردم خواست تا ۲۸خرداد ۱۴۰۰ را به روز ملی سرنوشت بدل کنند.
مجموع این پیامها و اعلام مواضع نشان میدهد رفتار غالب در میان جریانهای اصلاحطلب و میانهرو تاکید بر مشارکت مردم و در عین حال اصرار بر اعتراض است.
شرکت در انتخابات واجب عینی است
موضوع شرکت در انتخابات بهعنوان یک اصل دینی همواره از سوی امامین انقلاب مورد توجه بوده است. مراجع تقلید و علمای بزرگ حوزه هم تاکیدات ویژهای نسبت به حضور مردم در انتخابات داشتند.در همین زمینه آیتا... نوریهمدانی در پاسخ به استفتایی شرکت در انتخابات و انتخاب اصلح را امری لازم و واجب خواند. آیتا... جوادیآملی هم با تاکید بر اهمیت انتخابات خاطرنشان کرد: هر اقدام و عملی که به تضعیف نظام اسلامی و آرمانهای والای امام راحل و شهدای گرانقدر منجر شود شرعا جایز نبوده و حرام است.
آیتا... علوی گرگانی هم شرکت مردم در انتخابات و رای به فرد متعهد را موجب اقتدار کشور دانست.
آیتا... سبحانی در پیامی اعلام کرد: برای حفظ مصالح کشور و تحکیم نظام اسلامی همگان در انتخابات شرکت کنیم و به فرد مومن، متدین و مدبر رأی دهیم.آیتا... مکارمشیرازی هم در پیامی مطرح کرد: شرکت در انتخابات تکلیف الهی اجتماعی و پشتوانه عزت و استقلال کشور است.جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در اطلاعیهای ضمن دعوت مردم به مشارکت گسترده در انتخابات، ویژگیهای فرد اصلح را بیان کرد. در این بیانیه به شاخصههایی مثل ایمان و تقوای الهی، پایبندی به ارزشهای اسلامی و اهداف و آرمانهای انقلاب، در نظر گرفتن وحدت ملی، تاکید بر کار جمعی، استفاده از ظرفیتهایی علمی کشور، اعتقاد به توانمندی داخلی، مردمی بودن، استفاده از نیروهای انقلابی و مبارزه مستمر با فساد و تبعیض اشاره شده است.
برخی از اتحادیهها هم مردم را به حضور فعالانه در انتخابات ریاستجمهوری، شورای شهر، میاندورهای مجلس خبرگان رهبری و میاندوره مجلس شورای اسلامی دعوت کردند.
در همین زمینه هیاترئیسه اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران با انتشار اطلاعیه اعلام کرد: انتخاب بالاترین مقام اجرایی در کشور یعنی رئیسجمهور از اهمیت خاصی برخوردار است. حق تعیین سرنوشت بهعنوان یکی از حقوق اساسی ملت، میتواند در انتخاب رئیسجمهور در هر کشور تجلی پیدا کند. طبق اصل 35 قانون اساسی، نظارت بر اجرای قانون اساسی و بهخصوص اصول راهبردی مندرج در فصل سوم مربوط به حقوق ملت، از وظایف رئیسجمهور است. بنابراین شرکت در انتخابات 1400 در روز 28خرداد ازجمله حقوق آحاد مردم است. از وکلای فرهیخته کانونهای وکلای دادگستری سراسر ایران دعوت به عمل میآید که همانند مردم عزیز در این انتخابات شرکت نمایند.همچنین در مجمع عمومى سالانه کارشناسان رسمى دادگسترى استان تهران هم علیپور، رئیس این کانون درخواست کرد که همه در انتخابات ریاستجمهورى مشارکت فعالانه داشته باشند. علاوهبراین هیأتمدیره کانون وکلای دادگستری مرکز با انتشار بیانیهای از مردم خواست با توجه به نقش انتخابات در تحقق دموکراسی و جایگاه ویژه آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ملت آگاه و هشیار ایران در انتخابات ٢٨خرداد شرکت کنند.
انتخاب رئیسجمهور با رأی بالا
در این سوی میدان، فعلوانفعالات انتخاباتی در میان جریان اصولگرا فضای متفاوتی از حال و هوای اصلاحطلبان دارد. در این دوره از انتخابات، اصولگرایان با توجه به شرایط موجود این ظن قوی را دارند که پیروز انتخاباتند و گرچه برخی از چهرههای شاخص آنها بهعنوان نامزد انتخاباتی وارد عرصه شدند اما در عین حال نگرانی چندانی نسبت به نتیجه انتخابات ندارند. اصولگرایان در مقایسه با اصلاحطلبان نسبت به موضوع مشارکت عمومی در روز رایگیری نگاه هماهنگتری دارند. برای آنها هم البته موضوع مشارکت و تعداد شرکتکنندگان حاضر در پای صندوقهای رای البته محل توجه و تامل است. از همین روست که بارها در مواضع گروهی و فردی بر اهمیت مشارکت تاکید دارند و ملت ایران را به حضور فعالانه در انتخابات فرامیخوانند اما نکته و مساله اصلی در میان این جریان سیاسی بحث حضور یا انصراف نامزدهای همسو با جریان اصولگرایی است. در میان نامزدهای اصولگرا تاکنون دو نفر بهنفع سید ابراهیم رئیسی انصراف خود را اعلام کردند و هنوز باید منتظر بود که آیا نامزد دیگری از جمع رقبای انتخاباتی انصراف میدهد یا خیر. اما درمجموع برخی از کنشهای سیاسی در مجلس و میان احزاب و گروههای سیاسی اصولگرا نشان میدهد که مسیر گفتوگوی جدی با نامزدهای انتخاباتی برای قبولاندن مساله انصراف از ادامه رقابتها به نفع یک نامزد کاملا باز است و این روند تا آخرین دقایق نزدیک به ساعت رایگیری هم ادامه پیدا خواهد کرد.
در همین زمینه غلامعلی حداد عادل، رئیس شورای ائتلاف نیروهای ائتلاف در نامهای به اعضای شورای ائتلاف در سراسر کشور اعلام کرد: لازم است در این فرصت کوتاه باقیمانده تلاش خود را مضاعف کنیم و از ترفند بدخواهان غافل نباشیم و با تأکید بر وحدت همه نیروهای انقلابی و پرهیز از ورود در حواشی زیانآور، روز و روزگار نویی را با رأی خود به نامزد شایسته ریاستجمهوری آیتا... رئیسی رقم بزنیم. همچنین گروههایی مثل کانون دانشگاهیان، انجمن اسلامی دانشجویان، جمعیت ایثارگران و دیگر گروههای سیاسی، دانشجویی و صنفی مردم را به مشارکت فعالانه در انتخابات دعوت کردند.