موج پنجم ‌شکل نگیرد عجیب است!

موج پنجم ‌شکل نگیرد عجیب است!

مسعود یونسیان اپیدمیولوژیست


در روزهای اخیر درباره این‌که موج پنجم کرونا در کشورمان شروع شده یا خیر، اظهارنظرهای مختلفی می‌شود اما بهتر است فارغ از این‌که آیا این موج ایجاد شده یا قرار است در آینده ایجاد شود، به این مساله توجه کنیم که چه اتفاقاتی در کشورمان در حال وقوع است.
حقیقت این است که در استان‌های جنوبی کشور ازجمله سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان،‌ بوشهر و بخش‌هایی از کرمان شاهد افزایش شدید بیماری هستیم و در سایر استان‌ها نیز که روند بیماری کاهشی بوده اکنون تعداد موارد جدید افزایشی شده یا لااقل روند کاهشی شدید متوقف شده است.
اگر با این نگاه به موضوع بنگریم باید بگویم که اوضاع خوب نیست و به‌زودی شاهد افزایش بستری‌ها و مرگ‌ومیرها خواهیم بود. البته چون ایران کشور پهناوری است شاید این اتفاق در همه بخش‌های آن رخ ندهد ولی احتمال این‌که بخش اعظم کشورمان دوباره با بیماری و مشکلاتی از قبیل کمبود تخت و اکسیژن دست‌وپنجه نرم کند،‌ وجود دارد.
اگر اخبار مربوط به کرونا در جهان را پیگیری کنیم، خواهیم دید حتی کشورهایی که واکسیناسیون را به‌طور گسترده انجام داده‌اند این روزها درگیر ویروس دلتا هستند. پس این اتفاق نشان می‌دهد دلیلی ندارد بروز موج جدید کرونا در کشورمان و شیوع ویروس جهش‌یافته هندی را نشدنی بدانیم. اتفاقاتی که در کشورهای همسایه ما در حال وقوع است نیز دلیل دیگری است بر این‌که وقوع موج جدید کرونا در کشورمان را محتمل بدانیم. اما این‌که چرا ما گرفتار وضع موجود شده‌ایم چند دلیل دارد. اول این‌که ذات ویروس‌های واگیردار طوری است که یکدفعه شدت می‌گیرند،‌ موج ایجاد می‌کنند و پس از این‌که افراد مراقبت‌های لازم را انجام دادند،‌ کنترل می‌شوند تا وقتی که شرایط برای مردم عادی شود و مراقبت‌ها کاهش یابد و دوباره پیکی جدید شکل بگیرد.
موضوع دوم اما به این برمی‌گردد که اکنون با ویروس جهش‌یافته‌ای مواجهیم که به‌شدت قدرت سرایت دارد. همچنین هفته‌هایی را پشت سر گذاشته‌ایم که تجمعات و تماس‌های مختلفی در جامعه وجود داشته است.  این را هم می‌دانیم که نظارت‌های دقیقی بر ترددها نمی‌شود و وسایل نقلیه عمومی ازجمله اتوبوس و مترو نیز وضعیت خوبی به لحاظ فاصله‌گذاری اجتماعی ندارند. پس در چنین شرایطی اگر انتظار رخ‌ندادن موجی جدید را داشته باشیم، عجیب است.
اما این‌که این موج چه زمانی رخ می‌دهد و آیا این‌که گفته می‌شود پایان تیرماه حتما شروع موج جدید را خواهیم داشت،‌ موضوعی است که نمی‌توان با قاطعیت درباره‌اش اظهارنظر کرد، چون اطلاعات ما کافی نیست و مثلا نمی‌دانیم چند درصد ابتلاها با ویروس دلتاست،‌ یا چند درصد از بهبودیافتگان مصونیت یافته‌اند. حتی کشورهایی که اطلاعات‌شان در این حوزه‌ها دقیق است هم نمی‌توانند پیش‌بینی دقیقی از زمان وقوع پیک جدید بیماری داشته باشند چراکه این پیش‌بینی مشروط است به طرز رفتار مردم و دولت‌ها و چون این رفتار قابل پیش‌بینی نیست پس پیش‌بینی زمان شروع موج جدید کرونا نیز نمی‌تواند دقیق باشد.