گزارش روزنامه آمریكایی واشنگتن‌پست از مشكلات زنان محجبه در فرانسه
حمایت انتخاباتی به شرط نداشتن حجاب
همزمان با آغاز تبلیغات انتخابات منطقه‌ای در فرانسه، گروه‌ها و افراد مختلفی تبلیغات برای این انتخابات را آغاز كرده‌اند. یكی از پوسترهای تبلیغاتی كه در این ایام منتشر شد، مربوط به انتخابات محلی مون‌پلیه بود كه در آن، دو زن و دو مرد با لباس‌های معمولی در مقابل جایی شبیه پارك ایستاده بودند، لبخند می‌زدند و در بالای سر آنها نیز با فونت درشت این جمله تبلیغاتی به زبان فرانسوی نوشته شده بود: «متفاوت، اما متحد برای شما!»
از نظر بسیاری از ناظران، این پوستر فقط یك تبلیغات انتخاباتی عادی بود، اما موضوع از اینجا آغاز شد كه روسری نامزد سمت چپ، سارا زماهی (Sara Zemmahi)، برای او دردسرساز شد چرا كه موضوع حجاب در سیاست فرانسه كاملا غیرعادی شده است.
زماهی، یك زن 26 ساله مسلمان و تكنیسین آزمایشگاه است كه با حمایت حزب امانوئل مكرون، رئیس‌جمهور فرانسه (حزب ان‌مارش) در انتخابات محلی مون‌پلیه شركت كرده بود. اما این حزب پس از انتشار عكس‌های باحجاب از زماهی، پشتیبانی خود را از او و سه نفر دیگری كه در عكس تبلیغاتی به همراه او دیده می‌شوند، پس گرفت و استانیسلاس گوئرینی، دبیركل حزب گفت كه ارزش‌های این حزب با پوشیدن نمادهای مذهبی سازگار نیست.
این جدال سیاسی، تازه‌ترین موردی بود كه موضوع روسری و حجاب را به گفت‌وگوهای سیاسی در فرانسه برگردانده است؛ كشوری كه سكولاریسم از سال‌ها قبل، محدودیت‌هایی را در مورد این‌كه زنان در چه زمان‌ها و مكان‌هایی می‌توانند سر و صورت خود را بپوشانند، اعمال كرده است. در یكی از آخرین اقدامات در ماه آوریل، سنای فرانسه به طرحی برای منع استفاده از روسری در انظار عمومی برای دختران زیر 18 سال رای داد (طرحی كه البته بعید به نظر می‌رسد قانونی شود، زیرا فاقد حمایت سیاسی در مجلس عوام است و به نظر می‌رسد مغایر قانون اساسی است). اصلاحیه دیگری نیز تصویب شده كه مادران باحجاب را از همراهی فرزندان‌شان در سفرهای مدرسه بازمی‌دارد. همچنین در سال 2010 دولت با استناد به نگرانی در مورد امنیت و برابری، قانونی را تصویب كرد كه پوشش كامل صورت (از جمله برقع و نقاب) را در ملأعام ممنوع می‌كند. در سال 2004 هم فرانسه قانونی را تصویب كرد كه نمادهای آشكار مذهبی - مانند روسری- را در مدارس دولتی ممنوع كرد.
ریم-سارا آلوان، حقوقدان فرانسوی و متخصص آزادی مذهب، می‌گوید: «اینها چیز جدیدی نیست، اما نكته جالب این است كه می‌بینیم دائما مسلمانان را به عدم مدارا و همچنین شركت نكردن در فعالیت‌های اجتماعی متهم می‌كنند. اما این اتهامات درست نیست، زیرا از نظر سیاستمداران فرانسوی، هر چقدر مسلمان‌ها در جامعه و زندگی دموكراتیك مشاركت بیشتری داشته باشند، مشكلات بیشتری برای آنها ایجاد می‌شود و به همین دلیل، قوانین در راستای كاهش فعالیت‌های اجتماعی مسلمانان است.» پس از مجادله‌های اخیر درباره حجاب زماهی، او و سه كاندیدای دیگری كه به همراه او یك ائتلاف را تشكیل داده‌اند، به صورت مستقل در انتخابات شركت می‌كنند. زماهی به رویترز گفت: «ما تسلیم نمی‌شویم. این محله من است و من در اینجا متولد شده‌ام.» زماهی درباره حجاب خود می‌گوید: «حجاب بخشی از شخصیت من است و باعث نمی‌شود كه من یك شهروند فرانسوی نباشم. حجاب، بخشی از من است و مانع نمی‌شود كه در محله خودم كار كنم. من آزادم، دیپلم دارم و كار می‌كنم. حجاب، بخشی از من است و مانع انجام هیچ كاری نمی‌شود.» گرچه اعتراضات زماهی، بحث حجاب را در معادلات سیاسی فرانسه، دوباره برجسته كرده است، اما معمولا هرگاه موضوع حجاب در سیاست فرانسه به صدر اخبار می‌آید، صدای زنان مسلمان در اغلب اوقات سانسور می‌شود. این روزها داستان زماهی، توجه ملی را به خود جلب كرده است، اما زنان مسلمان در سراسر فرانسه - معلمان، نویسندگان، كارآفرینان، مادران - هر روز با چالش‌هایی درخصوص حجاب خود روبه‌رو هستند. هفت نفر از این زنان داستان‌های‌شان را برای واشنگتن‌پست تعریف كرده‌اند. گرچه ممكن است بسیاری در فرانسه، حجاب را نمادی از ارتجاع و دگم‌اندیشی یا تحت سلطه بودن زنان، قلمداد كنند، اما برای این زنان، حجاب نمادی از قدرت و تعهد نسبت به فرهنگ و دین‌شان است.
اخراج از كار به دلیل داشتن حجاب
هاجر باركوس(Hager Barkous)
27 ساله، دانشجو، ساکن نیس
در سال 2018 از شغل خود اخراج شدم، زیرا كارفرما معتقد بود كه من از قوانین شركت، درخصوص پوشیدن لباس پیروی نمی‌كنم. انتخاب حجاب حقی است كه توسط قانون اساسی و اعلامیه جهانی حقوق بشر تضمین شده است. اما در فرانسه این‌گونه نیست. هر بار، ما باید درباره دلایل خود برای پوشیدن حجاب توضیح دهیم. وقتی به مصاحبه شغلی می‌رویم، در مورد صلاحیت‌های حرفه‌ای ما سوال نمی‌شود، بلكه در مورد حجاب از ما می‌پرسند.
ظلم مردان سیاست در حق زنان محجبه
صلیحا كوسا (Saliha Koussa)
57 ساله، نویسنده ساکن كن
یك بار دیگر، می‌بینیم كه مردان قدرت، تصمیم می‌گیرند كه زنان چه لباسی بپوشند. آنها می‌گویند: «اگر ما به آنها اجازه حجاب بدهیم آنها می‌توانند باحجاب باشند و اگر اجازه ندهیم، نباید روسری داشته باشند.» آنها معتقدند زنان باحجاب باید در خانه بمانند. نمی‌توانند ورزش كنند. ما باید نامرئی باشیم.
پروژه اسلام‌هراسی با حمایت دولت
امیرا زیتر (Amira Zeiter)
31 ساله، پرستار، ساكن روستای سنت ژانت
اسلام‌هراسی پروژه‌ای است که از طرف دولت حمایت می‌شود و در زندگی روزمره خود آن را لمس می‌كنیم. در حالی كه من حجاب را برای زندگی خصوصی خودم برگزیده‌ام، اما به خاطر انتقادهای احمقانه همكارانم، مجبور شدم بی‌حجاب به محل كارم بروم. اما آنها فهمیدند كه من بیرون از محل كار چادر می‌پوشم... و من مجبور شدم برای مدت‌ها كار را تعطیل كنم، زیرا از شنیدن طعنه‌ها و شوخی‌های آنهاخسته شده بودم.
قوانین مغایر با ارزش‌های جمهوریت
ناتالی بندجیلالی (Nathalie Bendjilali)
44 ساله، خانه‌دار و مادر هفت فرزند، ساکن مارسی
این جدیدترین قانون مغایر ارزش‌های جمهوریت است. ما یك جامعه هستیم: «جامعه فرانسوی.» فقط به این دلیل كه ما مسلمان هستیم و از نمادهای اسلامی استفاده می‌كنیم، نمی‌توانند ما را از جامعه فرانسه جدا كنند. ما در فرانسه هستیم و همه از حق انتخاب پوشش برخوردارند. همه زنان در فرانسه خودشان، پوشش خود را انتخاب می‌كنند.
مردم با تعجب به ما نگاه می‌كنند
نجلا مرزوكی (Najla Marzouki)
34 ساله، كارآفرین، ساکن نیس
مردم همیشه با تعجب به ما نگاه می‌كنند و بخشی از این مساله به عملكرد رسانه‌ها برمی‌گردد. وقتی رسانه‌ها درباره جدایی زن و مرد صحبت می‌كنند و با این موضوع اسلام‌هراسی می‌كنند، من می‌توانم آن را در چشم مردم ببینم. ما حجاب می‌پوشیم، اما زیر آن حجاب مغز داریم. این مغزی است كه به من اجازه می‌دهد ارتباط برقرار كنم، صحبت كنم، دوست داشته باشم. ما همه انسانیم، چه حجاب داشته باشیم و چه نداشته باشیم.
مخالفت با تابعیت به دلیل داشتن روسری
اینس لاچاب (Ines Lachhab)
46 ساله، مادر هفت فرزند، ساکن نیس
دو بار از كشور فرانسه تقاضای تابعیت كرده‌ام و هر دو بار با این تقاضا مخالفت شده است كه یك بار آن به دلیل داشتن روسری بود. اكثر مردم فكر می‌كنند كه زن محجبه یك زن تحت سلطه است، به او ظلم شده است و به دلیل فشار همسر یا اطرافیان مجبور است حجاب داشته باشد. این در حالی است كه اتفاقا همسر من اصلا مسلمان نیست. من آزادم و این انتخاب شخصی من است. این زندگی من است.
به حجاب خود افتخار می‌كنم
نورا بلماهی (Nora Belmahi)
43 ساله، مربی ساکن نیس
یك اقلیت افراطی در اسلام وجود دارد، اما متاسفانه به دلیل تبلیغاتی كه صورت گرفته، مردم همه مسلمانان را در همان سبد قرار می‌دهند. این در حالی است كه اغلب مسلمانان در صلح زندگی می‌كنند. آنچه می‌خواهم به زنان محجبه بگویم ادامه مبارزه است. كسانی كه تحصیلات دارند، باید كار خود را شروع كنند. اعتماد به نفس داشته باشید، ما باید شایستگی و توانایی‌های بالقوه خود را نشان دهیم. باید انگیزه داشته باشیم، ما باید به دین و حجاب خود افتخار كنیم.
از نظر بسیاری از ناظران، این پوستر فقط یك تبلیغات انتخاباتی عادی بود، اما موضوع از اینجا آغاز شد كه روسری نامزد سمت چپ، سارا زماهی (Sara Zemmahi)، برای او دردسرساز شد چرا كه موضوع حجاب در سیاست فرانسه كاملا غیرعادی شده است.
زماهی، یك زن 26 ساله مسلمان و تكنیسین آزمایشگاه است كه با حمایت حزب امانوئل مكرون، رئیس‌جمهور فرانسه (حزب ان‌مارش) در انتخابات محلی مون‌پلیه شركت كرده بود. اما این حزب پس از انتشار عكس‌های باحجاب از زماهی، پشتیبانی خود را از او و سه نفر دیگری كه در عكس تبلیغاتی به همراه او دیده می‌شوند، پس گرفت و استانیسلاس گوئرینی، دبیركل حزب گفت كه ارزش‌های این حزب با پوشیدن نمادهای مذهبی سازگار نیست.
این جدال سیاسی، تازه‌ترین موردی بود كه موضوع روسری و حجاب را به گفت‌وگوهای سیاسی در فرانسه برگردانده است؛ كشوری كه سكولاریسم از سال‌ها قبل، محدودیت‌هایی را در مورد این‌كه زنان در چه زمان‌ها و مكان‌هایی می‌توانند سر و صورت خود را بپوشانند، اعمال كرده است. در یكی از آخرین اقدامات در ماه آوریل، سنای فرانسه به طرحی برای منع استفاده از روسری در انظار عمومی برای دختران زیر 18 سال رای داد (طرحی كه البته بعید به نظر می‌رسد قانونی شود، زیرا فاقد حمایت سیاسی در مجلس عوام است و به نظر می‌رسد مغایر قانون اساسی است). اصلاحیه دیگری نیز تصویب شده كه مادران باحجاب را از همراهی فرزندان‌شان در سفرهای مدرسه بازمی‌دارد. همچنین در سال 2010 دولت با استناد به نگرانی در مورد امنیت و برابری، قانونی را تصویب كرد كه پوشش كامل صورت (از جمله برقع و نقاب) را در ملأعام ممنوع می‌كند. در سال 2004 هم فرانسه قانونی را تصویب كرد كه نمادهای آشكار مذهبی - مانند روسری- را در مدارس دولتی ممنوع كرد.
ریم-سارا آلوان، حقوقدان فرانسوی و متخصص آزادی مذهب، می‌گوید: «اینها چیز جدیدی نیست، اما نكته جالب این است كه می‌بینیم دائما مسلمانان را به عدم مدارا و همچنین شركت نكردن در فعالیت‌های اجتماعی متهم می‌كنند. اما این اتهامات درست نیست، زیرا از نظر سیاستمداران فرانسوی، هر چقدر مسلمان‌ها در جامعه و زندگی دموكراتیك مشاركت بیشتری داشته باشند، مشكلات بیشتری برای آنها ایجاد می‌شود و به همین دلیل، قوانین در راستای كاهش فعالیت‌های اجتماعی مسلمانان است.» پس از مجادله‌های اخیر درباره حجاب زماهی، او و سه كاندیدای دیگری كه به همراه او یك ائتلاف را تشكیل داده‌اند، به صورت مستقل در انتخابات شركت می‌كنند. زماهی به رویترز گفت: «ما تسلیم نمی‌شویم. این محله من است و من در اینجا متولد شده‌ام.» زماهی درباره حجاب خود می‌گوید: «حجاب بخشی از شخصیت من است و باعث نمی‌شود كه من یك شهروند فرانسوی نباشم. حجاب، بخشی از من است و مانع نمی‌شود كه در محله خودم كار كنم. من آزادم، دیپلم دارم و كار می‌كنم. حجاب، بخشی از من است و مانع انجام هیچ كاری نمی‌شود.» گرچه اعتراضات زماهی، بحث حجاب را در معادلات سیاسی فرانسه، دوباره برجسته كرده است، اما معمولا هرگاه موضوع حجاب در سیاست فرانسه به صدر اخبار می‌آید، صدای زنان مسلمان در اغلب اوقات سانسور می‌شود. این روزها داستان زماهی، توجه ملی را به خود جلب كرده است، اما زنان مسلمان در سراسر فرانسه - معلمان، نویسندگان، كارآفرینان، مادران - هر روز با چالش‌هایی درخصوص حجاب خود روبه‌رو هستند. هفت نفر از این زنان داستان‌های‌شان را برای واشنگتن‌پست تعریف كرده‌اند. گرچه ممكن است بسیاری در فرانسه، حجاب را نمادی از ارتجاع و دگم‌اندیشی یا تحت سلطه بودن زنان، قلمداد كنند، اما برای این زنان، حجاب نمادی از قدرت و تعهد نسبت به فرهنگ و دین‌شان است.
اخراج از كار به دلیل داشتن حجاب
هاجر باركوس(Hager Barkous)
27 ساله، دانشجو، ساکن نیس
در سال 2018 از شغل خود اخراج شدم، زیرا كارفرما معتقد بود كه من از قوانین شركت، درخصوص پوشیدن لباس پیروی نمی‌كنم. انتخاب حجاب حقی است كه توسط قانون اساسی و اعلامیه جهانی حقوق بشر تضمین شده است. اما در فرانسه این‌گونه نیست. هر بار، ما باید درباره دلایل خود برای پوشیدن حجاب توضیح دهیم. وقتی به مصاحبه شغلی می‌رویم، در مورد صلاحیت‌های حرفه‌ای ما سوال نمی‌شود، بلكه در مورد حجاب از ما می‌پرسند.
ظلم مردان سیاست در حق زنان محجبه
صلیحا كوسا (Saliha Koussa)
57 ساله، نویسنده ساکن كن
یك بار دیگر، می‌بینیم كه مردان قدرت، تصمیم می‌گیرند كه زنان چه لباسی بپوشند. آنها می‌گویند: «اگر ما به آنها اجازه حجاب بدهیم آنها می‌توانند باحجاب باشند و اگر اجازه ندهیم، نباید روسری داشته باشند.» آنها معتقدند زنان باحجاب باید در خانه بمانند. نمی‌توانند ورزش كنند. ما باید نامرئی باشیم.
پروژه اسلام‌هراسی با حمایت دولت
امیرا زیتر (Amira Zeiter)
31 ساله، پرستار، ساكن روستای سنت ژانت
اسلام‌هراسی پروژه‌ای است که از طرف دولت حمایت می‌شود و در زندگی روزمره خود آن را لمس می‌كنیم. در حالی كه من حجاب را برای زندگی خصوصی خودم برگزیده‌ام، اما به خاطر انتقادهای احمقانه همكارانم، مجبور شدم بی‌حجاب به محل كارم بروم. اما آنها فهمیدند كه من بیرون از محل كار چادر می‌پوشم... و من مجبور شدم برای مدت‌ها كار را تعطیل كنم، زیرا از شنیدن طعنه‌ها و شوخی‌های آنهاخسته شده بودم.
قوانین مغایر با ارزش‌های جمهوریت
ناتالی بندجیلالی (Nathalie Bendjilali)
44 ساله، خانه‌دار و مادر هفت فرزند، ساکن مارسی
این جدیدترین قانون مغایر ارزش‌های جمهوریت است. ما یك جامعه هستیم: «جامعه فرانسوی.» فقط به این دلیل كه ما مسلمان هستیم و از نمادهای اسلامی استفاده می‌كنیم، نمی‌توانند ما را از جامعه فرانسه جدا كنند. ما در فرانسه هستیم و همه از حق انتخاب پوشش برخوردارند. همه زنان در فرانسه خودشان، پوشش خود را انتخاب می‌كنند.
مردم با تعجب به ما نگاه می‌كنند
نجلا مرزوكی (Najla Marzouki)
34 ساله، كارآفرین، ساکن نیس
مردم همیشه با تعجب به ما نگاه می‌كنند و بخشی از این مساله به عملكرد رسانه‌ها برمی‌گردد. وقتی رسانه‌ها درباره جدایی زن و مرد صحبت می‌كنند و با این موضوع اسلام‌هراسی می‌كنند، من می‌توانم آن را در چشم مردم ببینم. ما حجاب می‌پوشیم، اما زیر آن حجاب مغز داریم. این مغزی است كه به من اجازه می‌دهد ارتباط برقرار كنم، صحبت كنم، دوست داشته باشم. ما همه انسانیم، چه حجاب داشته باشیم و چه نداشته باشیم.
مخالفت با تابعیت به دلیل داشتن روسری
اینس لاچاب (Ines Lachhab)
46 ساله، مادر هفت فرزند، ساکن نیس
دو بار از كشور فرانسه تقاضای تابعیت كرده‌ام و هر دو بار با این تقاضا مخالفت شده است كه یك بار آن به دلیل داشتن روسری بود. اكثر مردم فكر می‌كنند كه زن محجبه یك زن تحت سلطه است، به او ظلم شده است و به دلیل فشار همسر یا اطرافیان مجبور است حجاب داشته باشد. این در حالی است كه اتفاقا همسر من اصلا مسلمان نیست. من آزادم و این انتخاب شخصی من است. این زندگی من است.
به حجاب خود افتخار می‌كنم
نورا بلماهی (Nora Belmahi)
43 ساله، مربی ساکن نیس
یك اقلیت افراطی در اسلام وجود دارد، اما متاسفانه به دلیل تبلیغاتی كه صورت گرفته، مردم همه مسلمانان را در همان سبد قرار می‌دهند. این در حالی است كه اغلب مسلمانان در صلح زندگی می‌كنند. آنچه می‌خواهم به زنان محجبه بگویم ادامه مبارزه است. كسانی كه تحصیلات دارند، باید كار خود را شروع كنند. اعتماد به نفس داشته باشید، ما باید شایستگی و توانایی‌های بالقوه خود را نشان دهیم. باید انگیزه داشته باشیم، ما باید به دین و حجاب خود افتخار كنیم.
