واکنشها به اجرای جنجالی مراسم اسکار با طرح پرسشهای تازه ادامه دارد
سیلی بر چهره آکادمی اسکار
بعد از گذشت چند هفته از سیلی زدن ویل اسمیت به گوش کریس راک در مراسم سالانه اسکار هنوز این ماجرا جنجالی و بحثبرانگیز است و رسانهها از زاویههای متفاوتی به آن نگاه میکنند. در حالی که همگان (از آکادمی اسکار و خود اسمیت گرفته تا هنرمندان و منتقدان و مردم عادی) اقدام اسمیت را نکوهش و محکوم کردهاند اما ماجرای سیلی زدن او، واکنشهای متفاوتی را برانگیخته و باعث طرح پرسشهایی شده که شاید تا امروز کمتر کسی علاقهای به مطرح کردنشان داشته است. رسانهها از اتفاقی که در مراسم اسکار رخ داد بهعنوان بخشی دراماتیک، تلخ و سیاه از کارنامه هالیوود و مراسم اسکار اسم میبرند. آنها اقدامات مدیران آکادمی بعد از ماجرای سیلی زدن اسمیت را اقداماتی درست ارزیابی میکنند و موافق این هستند که بلافاصله بعد از این عمل نادرست از بازیگر خواسته شده که مراسم را ترک کند. رسانهها همچنین حرکت آکادمی را برای محرومیت 10ساله اسمیت از حضور در مراسمهای مربوط به آکادمی اسکار نیز تایید کردهاند. با این حال، این تاییدها با طرح پرسشهایی (که به نظر میرسد کاملا منطقی هستند) همراه بوده است.
بسیاری عقیده دارند اسمیت تنها بدمن این داستان نبوده و نقش کریس راک را در مقام یک کمدین استندآپ و حرفهایی که زده نباید نادیده گرفت.
اسمیت مجازات شد اما بقیه نه. بقیه کسانی که طی سالهای گذشته اقداماتی خلاف عرف انجام دادهاند، به چه مجازاتی رسیدند و چرا آکادمی در ارتباط با آنها سکوت کرد؟ چرا مدیران آکادمی عضویت دیگر افرادی را که در چشم مردم و جامعه افرادی مقصر و محکوم هستند را لغو نکرد و حتی با سکوت خود به آنها بال و پر داد؟ میتوان فهرستی بلند بالا از نام افرادی را ارائه داد که اقداماتی بدتر از اسمیت انجام دادهاند و آکادمی چشم خود را روی آنها بسته است. آیا اگر آکادمی دست به مجازات و تحریم این اشخاص میزد، آنها هم مثل اسمیت اقدام آکادمی را پذیرفته و به آن احترام میگذاشتند؟ طی 94سالی که از برپایی مراسم اسکار میگذرد، تنها پنج بازیگر سیاهپوست موفق به دریافت مجسمه طلایی اسکار به عنوان بهترین بازیگر سال شدهاند.
آیا این موضوع به خودی خود احساسات تبعیضنژادگرایانه پشت پرده عوامل قدرت را در ماجرای سیلی زدن معروف به نمایش نمیگذارد؟
تبعیض ادامه دارد
در همین ارتباط تعداد رو به رشدی از منتقدان و تحلیلگران میگویند آکادمی اسکار باید جبران خسارت کرده و با محکوم کردن اقدامات ناشایستی که در سالها و دهههای گذشته رخ داده، نشان دهد بهدنبال تبعیض نیست و همه هنرمندان را به یک چشم نگاه میکند. این دسته از معترضان، نمونههای تاریخی را مثال میزنند که مدیران اسکار نسبت به آنها بیتفاوت بوده و سکوت پیشه کردهاند. معروفترین این موارد، هاروی واینستن، تهیهکننده سرشناس و مدیر شرکت فیلمسازی واینستن است. البته او تهیهکننده تعداد زیادی از محصولات غیرمتعارف و تحسینشده سینمایی در دو دهه اخیر بوده است اما ماجرای رسوایی جنسی او که به جنبش جنجالی«منهم» هم منتهی شد، تمام افتخارات هنریاش را زیر سؤال برد. زمانی که پای این تهیهکننده به دادگاه و حتی زندان رسید، آکادمی اسکار نهتنها اسکار بهترین فیلم سال (شکسپیر عاشق) را از او نگرفت، بلکه دست به محکومیت او هم نزد.
رومن پولانسکی مورد بعدی است. او جایزه بهترین کارگردانی را برای «پیانیست» در حالی گرفت که سالها از اقدام مجرمانهاش میگذشت و به دلایل حقوقی و دادگاهی امکان ورود به آمریکا را ندارد.
با این حال آکادمی نهتنها جایزه اسکار خود را به او داد بلکه زحمت کشید و آن را برایش به اروپا فرستاد! آیا میتوان باور کرد که آکادمی اسکار چیزی درباره تعدی این فیلمساز رومانیاییتبار به یک نوجوان در چند دهه قبل نمیداند؟ جان وین که به خاطر وسترنهای کلاسیک خود شهرت زیادی بههم زد، سال 1969 جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد را برای وسترن «شهامت واقعی» گرفت.
سال 1972 مارلون براندو در مراسم اسکار حاضر نشد تا جایزه بهترین بازیگر مرد را برای «پدرخوانده» بگیرد. او دختر سرخپوستی را بهجای خود روی صحنه فرستاد که بیانیهای را در ارتباط با ظلم و ستمی که به این قشر میشود بخواند.
جان وین که برآشفته شده بود تلاش کرد خودش را به صحنه رسانده و مانع از خواندن بیانیه توسط دخترک شود. گارد امنیتی مراسم که متوجه موضوع شد، سد راه وین شده و نگذاشت اقدامش را عملی کند.
آیا آکادمی اسکار وین را از او پس گرفت یا بیانیهای علیه اقدام خشونتآمیزش صادر کرد و بازیگر را به دلیل این کار از حضور در مراسمهای بعدی محروم کرد؟ پاسخ به تمام این موارد منفی است.
این تنها مصداق شعار مشت نمونه خروار است و منتقدان لیستی طولانی از افرادی را دارند که چنین اقدامات و حرکات غیرمتعارفی از خودشان نشان دادهاند.
همین منتقدان میگویند تمام این اتفاقات بد در نقطهای دورتر از صحنه مراسم اسکار رخ داده و عموم مردم و تماشاگران آنها را به صورت زنده از تلویزیونهای خود تماشا نکردهاند.
به این ترتیب، اگر عمل خلافی دور از چشم دوربینهای تلویزیون صورت گیرد، آکادمی مجاز به چشمپوشی از آن است؟ پرسش نهایی منتقدان و تحلیلگران این است که مدیران آکادمی اسکار که نسبت به ویل اسمیت تا این حد بیرحم بودهاند، چه پاسخی برای موارد مشابه دارند و به مردم عادی و دوستداران سینما چه جوابی میخواهند بدهند؟