براساس ارزیابی آنها، نتیجه بالانشینی سازمان برنامه و بودجه در تخصیص بودجه، این شده که «در برخی از مناطق ۱۰۰ تا ۱۳۰‌درصد منابع تخصیص و متاسفانه در برخی از مناطق صفر درصد اختصاص یافته است؛ در حالی که سازمان برنامه و بودجه معتقد است این تخصیص‌ها عالمانه انجام شده.» حالا همین نمایندگان تمرکز خود را روی تحقیق و تفحص از این سازمان گذاشته‌اند تا دریابند کدام مناطق بیشترین جذب منابع را داشته‌اند و چه موضوعی موجب شده حوزه‌های انتخابی آنها سهم ناچیزی داشته‌ یا اصلا سهمی نداشته باشند. عمده اختلافاتی هم که زیربنای کلید زدن این تفحص شده، متوجه نحوه تخصیص سهم درآمدهای نفت و گاز در توسعه مناطق تامین‌کننده این ثروت است. طبق قوانین جاری کشور، باید ۳‌درصد از درآمدهای یاد‌شده برای این مناطق هزینه شود تا خانواده‌هایی که محل سکونت‌شان نزدیک به چاه‌های نفت و میادین گازی است، از این درآمدها به شکل سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند؛ علاوه بر درآمدهای نفتی، موضوع‌های دیگری هم مطرح است. بهروز محبی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و حامی این تفحص، در این مورد گفت: «کرونا  و هزینه‌کرد اعتبارات تخصیص‌یافته به استان خوزستان و همچنین به‌طور کلی تخصیص منابع از سوی این سازمان از جمله محورهای این تفحص است.» این‌طور که محبی گفته، نمایندگان از نحوه تخصیص بودجه گله‌مند هستند. وی هشدار داده: «وقتی درصد تخصیص‌ها دست این سازمان باشد گاهی ممکن است اعمال نفوذ و قدرت و لابیگری‌هایی صورت بگیرد که درصد تخصیص را برای برخی از مناطق ناعادلانه بالا ببرد». آمارهایی که در مورد تخصیص بودجه به استان‌ها منتشر شده گویای در نظر نگرفتن سهم دقیق آنها براساس ۳درصد درآمدهای نفت و گاز است. گرچه محبی به میزان منابعی که باید برای توسعه استان‌ها از بابت سهم ۳‌درصدی از فروش نفت و گاز هزینه شود، اشاره‌ای نکرده است اما براساس ارقامی که از مصارف استانی بودجه ۱۴۰۱ و درآمدهای واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی به دست رسیده، از مجموع ۲۷هزار میلیارد تومانی که باید اختصاص می‌یافت، تنها ۱۰هزار میلیارد تومان اختصاص یافته است. بر این اساس سهم توسعه استان خوزستان از درآمدهای نفتی از ۶۶۰۰ میلیارد تومان به ۲۴۰۰میلیارد تومان کاهش یافته است. استان فارس هم به‌جای ۱۶۰۰میلیارد تومان تنها ۶۰۰میلیارد تومان دریافت کرده است. در نتیجه در برخی استان‌ها کمتر از ۵۰‌درصد منابع و برخی استان‌ها بیشتر از این میزان منابع جذب شده‌اند که این به هر صورت به معنای‌ تحقق نیافتن کامل درآمدهای توسعه‌ای از محل ثروت‌های ملی است.
البته سهم استان‌ها برابر نیست و بر‌اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، ۲۵‌درصد درآمدهای این محل باید به استان خوزستان تخصیص یابد؛ چرا که عمده نفت و گاز کشور از این استان خارج می‌شود؛ ضمن این‌که منابع ۳‌درصدی باید جذب مناطق محروم استان‌های نفتخیز و گازخیز شود.

پیام عابدی - گروه اقتصاد