نسخه Pdf

تاثیر آیت‌ا...‌العظمی بروجردی در ادبیات کودک و نوجوان

تاثیر آیت‌ا...‌العظمی بروجردی در ادبیات کودک و نوجوان

در تاریخ مطبوعات کشور، اولین نشریات و بعد اولین نشریاتی که مخاطبانش‌ان، دانش‌آموزان هستند، عمدتا نشریاتی اند که به همت حوزویان عرضه شده‌اند.

به‌طور کلی در چهره‌های ادبیات کودک در دوره قاجار، سهم روحانیون و حوزویان بسیار برجسته است. این سیر نشریات مذهبی در دوره پهلوی هم ادامه پیدا می‌کند. من نقطه عطف این مسأله را ورود آیت‌ا...‌العظمی بروجردی به ایران ‌و زعامت ایشان می‌دانم. چرا که ایشان آن نگاه مخاطب عمومی و غیر حوزوی را در آثاری که حوزویان خلق می‌کنند، تشخیص می‌دهند و عملا از دهه ۳۰ شمسی، سیر نویسندگان مذهبی را که دیگر مخاطبان‌شان صرفا متخصصان و حوزویان نیستند و برای مخاطب عام‌تر می‌نویسند، داریم.
اولین نمونه این مطبوعات، نشریه «نجات نسل جوان» به همت آیت‌ا... مکارم شیرازی و بعد از آن، نشریاتی است که با شکل‌گیری دارالتبلیغ حوزه علمیه قم به همت حضرت آیت‌ا... شریعتمداری، برای کودکان بنیان گذاشته می‌شود مثل «پیام شادی» و «نسل نو» ‌که اولین سردبیر هر دو نشریه مرحوم آیت‌ا... سیدهادی خسروشاهی بودند.
برای نسل ما که در آن سن، در سال‌های قبل از انقلاب، مخاطب این مجلات مذهبی بودیم که در کیوسک‌ها هم توزیع نمی‌شد و مثلا از طریق مساجد خریداری می‌کردیم، امثال مجلات نسل نو و پیام شادی و اینها بسیار مهم بود که در کنار نشریات دیگر مثل پیک، کیهان بچه‌ها به دست‌مان می‌رسید. این سیر در حوزه علمیه و دفتر تبلیغات آن، یک نقطه واسط دارد که همان مرکز تربیت مربی کودکان و حجت الاسلام محمدحسن راستگوست، یعنی در اوایل دهه 60  وقتی مرکز تربیت مربی کودکان راه می‌افتد، امثال مرحوم سیدمحمدحسن کامرانی از آن مرکز بیرون می‌آید شکل‌گیری نطفه مجله «سلام بچه‌ها» را  نیز عملا باید در همت و تلاشی که مرحوم راستگو انجام دادند، پیگیری کنیم. هرچند هنوز به آقای راستگو و جایگاه‌شان در ادبیات کودک و خدماتی که کردند، واقعا پرداخته نشده‌است. همین طور مرحوم سید محمد کامرانی که در غربت درگذشتند.
شکل‌گیری مجله سلام بچه‌ها در فضای آن روزهای حوزه، اتفاقی بزرگ است که بعدا با حضور آقای عبدا... حسن‌زاده آملی، دوباره اوج می‌گیرد. اگر مورخی بخواهد تاریخ ادبیات کودک و نوجوان امروز ما را بنویسد، نمی‌تواند راجع به عبدا... حسن زاده ‌آملی و نقش او ننویسد، نمی‌تواند امثال مظفر سالاری، مجید ملامحمدی و مسلم ناصری را نبیند. اینها فارغ از ادبیات دینی، هر یک به نقاط اوجی در ادبیات کودک و نوجوان رسیدند، یعنی جایگاه ممتازی در این عرصه دارند. به طور کلی تا به امروز تعداد کتاب‌هایی که درباره مطبوعات کودک و نوجوان منتشر شده، به 20 عنوان هم نمی‌رسد. انتشار کتاب سلام بچه ها قطعا یک اتفاق خجسته است. 

سیدعلی کاشفی خوانساری - نویسنده کودک و نوجوان