آوار مخرب صفرویکی
شبکههای اجتماعی جزء جداییناپذیر زندگی در دنیای امروزی است. رسانههای اجتماعی تاثیرات مثبت و منفی بسیاری در پی دارد که تاکنون در صدها پژوهش و مقاله علمی به آنها پرداخته شده است.
معمولا بررسی این تاثیرات بیشتر در حوزه روانشناسی، فرآیند تصمیمگیری و تحقیقات بازار مورد توجه بودند. اما در یکی از اولین مطالعات بلندمدت در مورد ارتباط توسعه و رشد سیستم عصبی نوجوانان و استفاده از فناوری محققان دانشگاه کارولینای شمالی گزارش دادند که بررسی مداوم شبکههای اجتماعی توسط نوجوانان با تغییرات بعدی در نحوه واکنش مغز آنها به دنیای اطراف مرتبط است. این مطالعه که چند روز پیش در JAMA Pediatrics منتشر شد، نشان میدهد با افزایش استفاده از رسانههای اجتماعی مغز نوجوانان ممکن است در زمان پیشبینی پاداشها و تنبیههای اجتماعی حساستر شود. اِوا تلزار، استاد روانشناسی و علوم اعصاب و یکی از نویسندگان مقاله میگوید: «یافتهها نشان میدهد کودکانی که بیشتر با بررسی شبکههای اجتماعی بزرگ میشوند، نسبت به بازخورد همسالان خود حساس میشوند.»
169 دانشآموز مدارس راهنمایی دولتی در این تحقیق شرکت داشتند و پژوهشگران طی سه سال رفتار آنها را پیگیری کردند. در ابتدای مطالعه، شرکتکنندگان گزارش دادند که چند بار در روز سه پلتفرم محبوب فیسبوک، اینستاگرام و اسنپچت را بررسی میکنند. پاسخ آنها از کمتر از یک بار تا بیش از 20 بار در روز متغیر بود. فعالیت مغز شرکتکنندگان در حین پژوهش با تصویربرداریهای مغزی اندازهگیری شد. پلتفرمهای رسانههای اجتماعی جریانی ثابت و غیرقابل پیشبینی از بازخورد اجتماعی را در قالب لایکها، نظرات، اعلانها و پیامها ارائه میکنند. ماریا مازا از دیگر پژوهشگران این مطالعه میگوید: «در حالی که این افزایش حساسیت به بازخورد اجتماعی ممکن است استفاده اجباری از رسانههای اجتماعی را در آینده تقویت کند، اما میتواند منعکسکننده رفتار انطباقی احتمالی باشد که به نوجوانان اجازه میدهد تا در دنیای فزاینده دیجیتالی حرکت کنند.»
کارا فاکس، نویسنده ارشد این مطالعه و دانشجوی دکترای روانشناسی میگوید: «این ورودیهای اجتماعی مکرر، ناسازگار و اغلب پاداشدهنده هستند و آنها را به تقویتکنندههای قدرتمندی تبدیل میکنند که میتوانند کاربران را وادار به بررسی مکرر رسانههای اجتماعی کنند.» مطالعات دیگر نشان داده است که 78درصد از افراد 13تا 17ساله گزارش دادهاند که تلفن همراه خود را حداقل هر ساعت چک میکنند. 35 درصد از نوجوانان گزارش میدهند که تقریبا به طور مداوم از حداقل یکی از پنج پلتفرم برتر رسانههای اجتماعی استفاده میکنند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که بررسی مکرر رسانههای اجتماعی در میان نوجوانان ۱۲تا ۱۳ساله ممکن است با تغییراتی در نحوه رشد مغز آنها در یک دوره سهساله مرتبط باشد. مغز نوجوانانی که اغلب بیش از 15بار در روز شبکههای اجتماعی را چک میکردند، نسبت به بازخوردهای اجتماعی حساستر شده است.
میچ پرینشتاین، مدیر ارشد علمی انجمن روانشناسی آمریکا و یکی از نویسندگان میگوید: «بیشتر نوجوانان در یکی از مهمترین دورههای رشد مغز در طول زندگی خود، استفاده از فناوری و رسانههای اجتماعی را شروع میکنند. تحقیقات ما نشان میدهد که بررسی رفتارها در رسانههای اجتماعی میتواند پیامدهای طولانیمدت و مهمی بر رشد سیستم عصبی نوجوانان داشته باشد که برای والدین و سیاستگذاران برای درک مزایا و مضرات بالقوه مرتبط با استفاده از فناوری توسط نوجوانان ضروری است.»
آیسا اسدی - روزنامهنگار169 دانشآموز مدارس راهنمایی دولتی در این تحقیق شرکت داشتند و پژوهشگران طی سه سال رفتار آنها را پیگیری کردند. در ابتدای مطالعه، شرکتکنندگان گزارش دادند که چند بار در روز سه پلتفرم محبوب فیسبوک، اینستاگرام و اسنپچت را بررسی میکنند. پاسخ آنها از کمتر از یک بار تا بیش از 20 بار در روز متغیر بود. فعالیت مغز شرکتکنندگان در حین پژوهش با تصویربرداریهای مغزی اندازهگیری شد. پلتفرمهای رسانههای اجتماعی جریانی ثابت و غیرقابل پیشبینی از بازخورد اجتماعی را در قالب لایکها، نظرات، اعلانها و پیامها ارائه میکنند. ماریا مازا از دیگر پژوهشگران این مطالعه میگوید: «در حالی که این افزایش حساسیت به بازخورد اجتماعی ممکن است استفاده اجباری از رسانههای اجتماعی را در آینده تقویت کند، اما میتواند منعکسکننده رفتار انطباقی احتمالی باشد که به نوجوانان اجازه میدهد تا در دنیای فزاینده دیجیتالی حرکت کنند.»
کارا فاکس، نویسنده ارشد این مطالعه و دانشجوی دکترای روانشناسی میگوید: «این ورودیهای اجتماعی مکرر، ناسازگار و اغلب پاداشدهنده هستند و آنها را به تقویتکنندههای قدرتمندی تبدیل میکنند که میتوانند کاربران را وادار به بررسی مکرر رسانههای اجتماعی کنند.» مطالعات دیگر نشان داده است که 78درصد از افراد 13تا 17ساله گزارش دادهاند که تلفن همراه خود را حداقل هر ساعت چک میکنند. 35 درصد از نوجوانان گزارش میدهند که تقریبا به طور مداوم از حداقل یکی از پنج پلتفرم برتر رسانههای اجتماعی استفاده میکنند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که بررسی مکرر رسانههای اجتماعی در میان نوجوانان ۱۲تا ۱۳ساله ممکن است با تغییراتی در نحوه رشد مغز آنها در یک دوره سهساله مرتبط باشد. مغز نوجوانانی که اغلب بیش از 15بار در روز شبکههای اجتماعی را چک میکردند، نسبت به بازخوردهای اجتماعی حساستر شده است.
میچ پرینشتاین، مدیر ارشد علمی انجمن روانشناسی آمریکا و یکی از نویسندگان میگوید: «بیشتر نوجوانان در یکی از مهمترین دورههای رشد مغز در طول زندگی خود، استفاده از فناوری و رسانههای اجتماعی را شروع میکنند. تحقیقات ما نشان میدهد که بررسی رفتارها در رسانههای اجتماعی میتواند پیامدهای طولانیمدت و مهمی بر رشد سیستم عصبی نوجوانان داشته باشد که برای والدین و سیاستگذاران برای درک مزایا و مضرات بالقوه مرتبط با استفاده از فناوری توسط نوجوانان ضروری است.»