مسیر هموار صربستان، قدم‌های آهسته ایران

مسیر هموار صربستان، قدم‌های آهسته ایران

روز گذشته خبری منتشر شد مبنی بر این‌که کوکان صرب درباره تصور خود از ایران  نقاشی کشیده اند و از سه کتاب ایرانی که به زبان صربستانی ترجمه شده، در شصت‌و‌هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب بلگراد رونمایی شد.

دراین آیین، ازسه کتاب ایرانی به نام‌های«امام رضا(ع)دانای خاندان محمد(ص)»، «دیوان حافظ» و «نور» با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ‌ایران در صربستان، در سالن یوانوویچ زمای نمایشگاه بین‌المللی کتاب بلگراد برگزار شد.  امیر پورپزشک، رایزن فرهنگی ایران در صربستان در این مراسم به معرفی کتاب امام رضا(ع) دانای خاندان محمد(ص) پرداخت و گفت: این کتاب توسط الکساندر دراگوویچ ترجمه و از سوی سرجان مارکوویچ منتشر شده است. 
     
کتاب‌های ایرانی در بلگراد
نناد میلوشویچ، رئیس انجمن ادبی صربستان در این مراسم درباره شخصیت حافظ، شاعر پرآوازه ایرانی اظهار کرد که زیر این گنبد آبی آسمان، بیش از هر چیز شیفته غزلیات حافظ است. میلوشویچ، انتشار دیوان حافظ در صربستان را گامی ‌ارزشمند برای معرفی این شاعر بزرگ ایرانی در جامعه صربستان دانست. این کتاب با مقدمه‌ای از بیانات مقام معظم رهبری توسط رایزنی فرهنگی ایران در صربستان توسط انتشارات اوکرونیا، منتشر و روانه بازار نشر کتاب صربستان و بالکان شده است.  مقدمه این کتاب، مزین به گزیده‌ای ازبیانات رهبر انقلاب اسلامی‌،حضرت آیت‌ا...خامنه‌ای است که سال ۱۳۶۷ در آیین گشایش کنگره جهانی حافظ ایراد شده بود.  این‌ اثر، دومین چاپ از دیوان حافظ به زبان صربی است و مانند چاپ اول بر اساس ترجمه مشهور بوسنیایی بچیر جاکا، توسط اسلوبودان بلاژو جوروویچ، شاعر از بلگراد، سازگار با زبان صربی است.  ویژگی چاپ جدید این ‌اثر این است که از نظر گرافیکی و زبانی برای خواننده معمولی تطبیق داده شده و انتشار آن توسط ناشر بومی، باعث دسترسی علاقه‌مندان درصربستان و منطقه بالکان به آن می‌شود.همچنین کتاب امام رضا(ع) دانای خاندان محمد(ص)، تألیف امیر سلمانی رحیمی،مرتضی انفرادی و بهزاد نعمتی توسط الکساندر دراگوویچ، پژوهشگر و مترجم صرب به‌عنوان نخستین کتاب درباره امام رضا به زبان صربی ترجمه و منتشر شده است.این کتاب به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ‌ایران در صربستان و بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی توسط انتشارات اتوپیا منتشرشد.منزلت علمی،اجتماعی، معنوی و رهنمودهای هشتمین امام(ع) به‌عنوان یگانه امامی‌ که ایرانیان مفتخر به حضور نورانی و پربرکت ایشان در سرزمین‌شان هستند و نماد گفت‌وگو درفرهنگ اسلامی ‌به‌شمارمی‌روند، می‌تواند برای مخاطبان صرب، به‌ویژه پژوهشگران آزاداندیش و علاقه‌مند به اسلام شیعی سودمند باشد و شناخت بهتری نسبت به میراث وآموزه‌های تشیع به دست دهد.انتشارات «اوتوپیا» تاکنون عناوین متعددی را در زمینه ادب پارسی و فرهنگ اسلامی ‌منتشرکرده که ازآن جمله می‌توان به رباعیات عمرخیام، رباعیات باباطاهر، فیه مافیه مولانا، گلشن راز شبستری، گلچین شعر فارسی و اربعین اشاره کرد. اربعین سفرنامه‌ای درباره زیارت اماکن مقدس کربلا و نجف است که توسط مدیر آن، سرجان مارکوویچ نوشته شده است. 
     
روابطی به درازای تاریخ
حضور برجسته ناشران ایرانی و رونمایی از کتاب‌های تازه ترجمه‌شده در نمایشگاه بین‌المللی کتاب بلگراد که از تاریخ ۲۸ مهر تا ۶ آبان برگزار ‌شد، جدید‌ترین نمونه از روابط رو‌به‌گسترش فرهنگی ایران و صربستان است.  این ارتباط بخشی از تاریخچه طولانی روابط فرهنگی ایران و کشورهای بالکان است که به دوران نیمه نخست حکومت عثمانیان بازمی‌گردد. 

باید از فرهنگ، پول درآورد
محبوبیت ادیبانی چون حافظ، مولانا، خیام، سعدی، فردوسی و...درصربستان باعث شده، روابط فرهنگی دو کشور بر مبنای ارتباطات ادبی شکل بگیرد، اما هنوز راه‌های نرفته زیادی در این زمینه وجود دارد. با وجود ارتباطات اقتصادی مطلوب میان دو کشور هنوز سهم حوزه هنر، گردشگری و ارتباطات در این زمینه بسیار اندک است. از صادرات 62 میلیون دلاری ایران به این کشور بخش عمده‌ای را محصولات پتروشیمی‌ و خشکبار تشکیل می‌دهد وسهم دیگر حوزه‌ها بسیار اندک است. سال‌هاست ایران در این کشور جشنواره‌های سینمایی برگزار می‌کند و دو کشور در نمایشگاه‌های کتاب یکدیگر شرکت می‌کنند. همچنین صربستان مهمان ویژه سی‌و‌یکمین نمایشگاه کتاب تهران بود، اما این تعاملات هنوز تا مرحله رسیدن به سهمی‌ قابل اعتنا در مبادلات اقتصادی دو کشور راه طولانی در پیش دارد و به نظر می‌رسد زمان آن رسیده که این تعاملات فرهنگی به عاملی برای سوددهی اقتصادی برای هر دو کشور تبدیل شود. 

آرش شفاعی - گروه فرهنگ و هنر