فوت و فن تربیت فرزندان موفق
یادداشت: معصومه تختی روانشناس
همزمان با ورود به دنیای پدر و مادری، اتفاق قشنگی که درون والدین رخ میدهد خلق رویا برای آینده فرزندشان است. فارغ از این که این فرزند چه ویژگیهای سرشتی و زیستی دارد یا قرار است از چه تجربیاتی برخوردار شود، اغلب والدین فردایی پر افتخار را برایش میخواهند و ترسیم میکنند. بنا براین لازم است با آگاهی و رعایت اصول صحیح، این خواست معقول و بدیهی خود را به طور مناسب و در حد تعادل به منصه ظهور برسانند؛ به ویژه که درعصر حاضر زندگی انسانها بیش از حد لازم بر رقابتجویی متمرکز شده و برای رسیدن به قله افتخارگاه عجولانه و بیتوجه به معیارهای انسانی به پیشرفت وموفقیت فردی فکر میکنند. بسیاری از والدین نیز از همان روزهای نخست والدگری ممکن است به منظور فراهم آوردن بستر پیشرفت فرزند، ناخواسته و از روی ناآگاهی وی را در دام رقابت جویی ناسالم گرفتار کنند.
والدین به عنوان اولین و مهمترین منبع ارضای نیازهای کودک میتوانند با رسیدگی صحیح به این نیاز در تعالی جامعه نیز نقش داشته باشند. یکی از آفات در مسیر تربیت فرزندانِ باانگیزه و مشتاق موفقیت، یاس و ناامیدی است. گاهی والدین ناخواسته و از روی ناآگاهی و شاید به منظور ارائه یک الگوی موفق، فرزند خود را در معرض مقایسه با اطرافیان و همسالانشان قرار میدهند. از آنجا که یکی از عوامل موفقیت وجود اعتماد به نفس بالا و احساس توانمندی و همچنین احساس ارزشمندی است، کودکی که مورد مقایسه قرار میگیرد این پیام را دریافت میکند که تو به اندازه کافی توانمند، شایسته وخوب نیستی .
وی این پیام را از طرف مهمترین افراد زندگیش دریافت و آن را باور میکند، در نتیجه احساس ناکامی و ناامیدی به وی غلبه میکند و دست از تلاش برمیدارد. همچنین والدینی که دچار کمالطلبی مفرط و مضر هستند و موفقیتهای فرزند خود را ناکافی میدانند و نارضایتی خود را غالبا به صورت ناخوشایند اعلام میکنند به اعتماد به نفس کودک آسیب میزنند به طوری که او ترجیح میدهد از هرگونه اقدام و عمل اجتناب کند.
برای داشتن کودکانی تلاشگر، مسؤولیتپذیر و مشتاق پیشرفت لازم است نکاتی را مد نظر قرار دهیم:
آنان را بدون قید و شرط دوست داشته باشیم. آنان را ابزاری برای تفاخر خود نکنیم. متناسب با سن و شرایطشان اختیارعمل به آنان بدهیم. تواناییهای آنان را بشناسیم و بپذیریم انسانها با هم متفاوتند، پس آنان را با هیچکسی مقایسه نکنیم. همچنین توانایی آنان را دست کم نگیریم و به آنان اعتماد کنیم. فراموش نکنیم والدین اولین و مهمترین الگوهای شخصیتی کودکان هستند. بنابر این اگر خود والدین افراد مسؤولیتپذیر،مشتاق پیشرفت و تلاشگر نباشند و به رشد و شکوفایی خود اهمیت ندهند، نمیتوان انتظار داشت فرزندانشان این خصوصیات را داشته باشند.