نزدیک‌تر بیا
نام محمد کاسبی این روزها دارد زیاد تکرار می‌شود اما این توالی نام او در رسانه‌ها دلیلش نه آغاز پروژه‌ای سینمایی است و نه حضورش در قاب جادویی تلویزیون. او حالا مدتی است به دلیل وضعیت ناپایدار و نوسانات شدید قلبی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری شده است. حضور او در حافظه تصویری چند نسل از جامعه هنردوست ایرانی ثبت شده است، از پدر سختگیر اما مهرورز فیلم «پدر» مجید مجیدی گرفته تا نقش تقی، راننده لوطی و عشق کامیون سریال «خوش‌غیرت». هر چند چهره عبوس او بسیاری از کارگردان‌ها را به این صرافت می‌انداخت که از او در نقش‌های جدی استفاده کنند اما سال‌های اخیر در آثار کمدی هم نقشی موثر به‌جا گذاشت. ازجمله سریال «سه در چهار» که در نقش رحمان موزی، پدر خانواده پرحاشیه سریال ایفای نقش می‌کرد. با امید به بهبودی این بازیگر دوست‌داشتنی، نگاهی داشته‌ایم به حضور او در سه بزنگاه هنری در کارنامه‌اش؛حضوری که امید داریم تداوم داشته باشد.
هرچند محمد کاسبی در اوایل سال۱۳۵۸ با چندی از دوستانش حوزه اندیشه و هنر اسلامی را پایه‌گذاری کرد که بعدها نامش به «حوزه هنری» تغییر کرد و هر چند او در بنیان مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد نیز نقش داشت اما اولین حضور جدی او در سینمای ایران در سال68 رقم خورد. جایی که او دو سال بعد از ساخت فیلم کوتاه «قاصد»، فیلم بلند «شنا در زمستان» را با بازی مجید مجیدی کلید زد. فیلمی با مختصات آشنای سینمای دهه60 ایران. قصه معلمی که در زمان پیش از انقلاب جهت تدریس به یکی از مدارس محروم کشور منتقل می‌شود و بامشاهده وضع نامناسب معیشتی مردم و همچنین جهل و فقر حاکم بر آنها درصدد کمک به مردم و از جمله شاگردانش برمی‌آید. طرفداری معلم از شاگردان عهد و اخوتی میان آنها برقرار می‌کند اما گزارش ناظم به مراکز امنیتی نهایتا منجر به اخراج او از مدرسه می‌شود. روز گذشته محسن برمهانی معاون سیمای رسانه ملی به عیادت این هنرمند رفت و خطاب به او گفت که تلویزیون و سینما مدیون هنر شماست، چرا که شما هنرمندی متعهد ، مردمی و انقلابی هستید. از خداوند آرزوی سلامتی عاجل داریم.
پدر
حضور محمد کاسبی در فیلم پدر ساخته مجید مجیدی بدون شک اوج پختگی این بازیگر در سینمای ایران است. البته که پیش از نقش‌آفرینی در این فیلم، او در مجموعه‌ای از آثار اولیه محسن مخملباف بازی کرده بود اما در فیلم پدر، ما با شمایل تازه‌ای از توانمندی‌های این بازیگر رو‌به‌رو هستیم. فیلم هم مورد توجه بسیاری قرار گرفت و علاوه‌بر این‌که توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فجر را از آن خود کند، محمد کاسبی هم توانست سیمرغ بهترین بازیگر مرد جشنواره را به خانه ببرد. قصه فیلم روایت مهرا... است که بعد از فوت پدرش، برای تأمین معاش خانواده‌اش در شهر دیگری به کار مشغول می‌شود اما هنگامی که به دیدن مادر و خواهرش بازمی‌گردد، می‌فهمد که مادرش با مرد مهربانی که ژاندارم (محمد کاسبی) است، ازدواج کرده است. پیش از این نقش‌آفرینی محمد کاسبی در فیلم «بدوک» هم با مجید مجیدی همکاری کرده بود اما فیلم پدر در کارنامه کاری این دو جایگاه ویژه‌ای دارد.
خوش‌رکاب
پس از حضور موفق و موثر محمد کاسبی در سینمای دهه 70 ایران، او به نوعی به سریال‌های تلویزیونی کوچ کرد. پیش از آن هم او در برخی از سریال‌ها همچون رعنا، زمانی برای خاکستر و دلبر آهنی نقش داشت اما حضور جدی او در ابتدای دهه 80 با سریال «خوش‌رکاب» علی‌شاه‌حاتمی رقم خورد؛ سریالی که طی دو دهه اخیر جای ثابتی در نوستالژی بصری جامعه ایرانی دارد. داستان سریال خوش رکاب، قصه علاقه مردی میانسال به کامیونش است. شدت این علاقه آن‌قدر زیاد است که در ابتدا دعوت نزدیکانش را برای رفتن به منطقه‌های جنگی قبول نمی‌کند و در ادامه وقتی پا به آن منطقه می‌گذارد، متحول می‌شود. اولین بار خوش‌رکاب در نوروز 1382 از تلویزیون پخش شد و از همان زمان به دل بینندگان نشست. شاید تنها سریال دفاع مقدسی سیما که در نوروز روی آنتن رفت، این سریال بود. درست است که سریالی با رگه‌های کمدی بود اما درونمایه جنگ و دفاع مقدسی هم در آن به چشم می‌خورد. او در این سریال در قامت یک مرد کامیون‌دار قرار گرفت و منش و اخلاق افرادی اینچنینی را به خوبی به نمایش گذاشت. شاید یکی از دلایل محبوبیت او در نقش تقی سریال خوش‌رکاب این بود که به‌سختی حاضر شد تا کامیونش راهی مناطق جنگی شود.
