از آغاز امامت امام علی(ع)، این دوره اولین باری است که شیعه دسترسی مستقیم به امام زمانش ندارد و باید به وسیله نایب تعیین شده از سمت امام با ایشان ارتباط بگیرد. از طرفی حکومت وقت به‌شدت و به‌طور گسترده‌ای به‌دنبال پیدا کردن امام و از بین بردن ایشان و همچنین دستگیر کردن اطرافیان‌شان و شیعیان بوده که این مسأله نیز سختی بیشتری برای شیعیان به بار آورده بود. خانم عترت اسماعیلی در اثر زیبای خود به نام «حاء مشدد» سراغ این بازه زمانی سخت و حساس رفته است.
مخاطب با خواندن این اثر به سامرا و ابتدای دوران غیبت صغری و ایام پس از شهادت امام حسن عسکری(ع) می‌رود. خاندان امام به‌خصوص حضرات حکیمه‌خاتون و حدیثه‌خاتون عمه و مادر امام حسن عسکری(ع)، که شخصیت‌های محوری این کتاب هستند، به‌شدت تلاش می‌کنند تا جان امام زمان‌(عج) و مادر بزرگوارشان حضرت نرجس‌خاتون حفظ شود. این دو با کمک برخی از شیعیان قابل اعتماد، حکومت را از پیدا کردن آنان منحرف می‌کنند. نقش مهم این دو بزرگوار در آگاه‌سازی شیعیان و خارج کردن‌شان از سردرگمی و رفع شبهات نسبت به وجود امام زمان(عج) و ادامه امامت توسط ایشان در ابتدای دوران غیبت صغری به‌خوبی در این کتاب به تصویر کشیده شده ‌است.
در طول کتاب با فلش‌بک‌هایی که نویسنده به‌خوبی در لابه‌لای روایت اصلی گنجانده است، ماجراهای مختلفی را از زندگی اهل بیت مانند تبعید امام هادی‌(ع) به سامرا، اسارت بانو ملیکا (نرجس خاتون) و آمدن ایشان به عراق و ازدواج‌شان با امام حسن عسکری نیز می‌خوانیم.
نویسنده همچنین از شخصیت‌های فرعی مختلفی برای بیان اتفاقات گوناگون استفاده کرده است. در ابتدای کتاب ممکن است تعدد شخصیت‌ها کمی باعث شلوغی داستان شود اما رفته‌رفته هر شخصیت جایگاه خودش را پیدا می‌کند و به‌خوبی می‌توان با آنها ارتباط گرفت؛ به‌خصوص شخصیت «لیلی» به‌خوبی از آب درآمده است و نسبت به باقی شخصیت‌ها نقش بیشتری را در کتاب ایفا می‌کند. از دیگر نکات مثبت این کتاب، وجود شخصیت‌های مختلف با اعتقادات مختلف چه از شیعیان و چه از بنی‌عباس در کتاب است که با هرکدام از آنها می‌توان فضاهای مختلفی را تجربه کرد.
برای آشنایی بیشتر و بهتر با ابتدای دوران غیبت صغری و اوضاع آن‌موقع، خواندن این کتاب بسیار کمک‌کننده است. کتاب حاء مشدد یا«حّ»، در 142 صفحه نوشته شده و توسط انتشارات کتاب نیستان به چاپ رسیده است.

محمدرضا خراسانی‌زاده - نویسنده