نسخه Pdf

رمان‌نوشتن درباره حضرت‌محمد(ص) جسارت و مطالعه عمیق می‌خواهد

رمان‌نوشتن درباره حضرت‌محمد(ص) جسارت و مطالعه عمیق می‌خواهد

نوشتن سیره، خود قصه‌‌ای دارد. اعراب نثر نداشتند و به شعر می‌نوشتند و خطاطی می‌کردند. سنتی به نام ایام‌العرب رایج بود که درباره روزهای مهمی ازجمله عام‌الفیل اشعاری می‌نوشتند و با خط زیبا کتابت می‌کردند. بنابراین سنت ادبی داستان‌گویی در میان اعراب نبود و تنها گاهی نسب‌نویسی می‌کردند. پس از بعثت پیامبر اسلام(ص) و نزول قرآن این ضرورت ایجاد شد که اعراب آیات و احادیث را بنویسند و می‌توان گفت ظهور دین اسلام عامل اصلی رواج نثرنویسی در میان اعراب شد. ابن هشام، اولین سیره‌نویس بود که زندگی رسول را از مبعث و هجرت و مغازی (غزوات) گرفته تا شیوه سلوک و سخنان و اخلاقیات فردی، اجتماعی، سیاسی و عبادی در سیره خود آورد و پس از ابن هشام، سیره‌نویسی ادامه یافت.

با ورود اسلام به ایران، ایرانیان به نوشتن متون منثور علمی، تاریخی و داستانی روی آوردند و تا مدت‌ها کتاب‌های نثر به زبان عربی بودند و ایرانیان به نوشتن داستان‌هایی براساس ترجمه قرآن و قصص انبیا اقدام کردند. اولین ایرانیانی که به نوشتن داستان‌های منثور نبوی اقدام کردند، عرفا بودند که ازجمله آثار آنها می‌توان به «طبقات‌الصوفیه»و«کشف‌المحجوب» اشاره کرد. دو رشته اثر منثور نبوی خلق شد که یکی شامل آثار تاریخی ازجمله تاریخ طبری و دیگری شامل متون عرفانی بود.در متون‌عرفانی بیشتر به احوال معنوی و در سیره‌های‌تاریخی به ظاهر زندگی و شخصیت حضرت‌محمد(ص) پرداخته‌شده و نویسنده نبوی امروز می‌تواند از تمام این منابع استفاده کند.
نفس داستان‌نویسی درباره معصومان(ع) دشوار است، چراکه در دین اسلام اعتقاد داریم حضرت محمد(ص) و امامان معصوم(ع) مبرا از گناه و اشتباه هستند. این درحالی‌است که رمان روی نقاط ضعف دست می‌گذارد. ذات رمان به بیان نقاط ضعف و چالش‌ها گرایش دارد. از سوی دیگر در رمان تعلیق نقش پررنگی دارد که نویسنده با طرح و پاسخ به پرسش «چه رخ خواهد داد؟» خواننده را با خود همراه می‌کند. رمان نبوی، تاریخی است و خواننده می‌داند که چه رخ خواهد داد؛ بنابراین باید نویسنده از تعلیق دیگری استفاده کند. نویسنده نبوی باید جسور و پرمطالعه باشد تا به زیبایی خواننده را با تعلیق «چگونه رخ خواهد داد؟» همراه کند. برای توفیق در این مسیر نویسنده باید به تاریخ مسلط باشد.

علیرضا سمیعی - نویسنده و شاعر