ضرورت توجه به دنیای کودکان در رسانه
بی‌تردید تلویزیون رسانه اول کشور است. این رسانه با گستردگی بالا از نظر پخش و رایگان بودن، تفریح همه کودکان و نوجوانان است و به‌راحتی می‌تواند در تربیت این قشر، از جنوبی‌ترین نقطه کشور تا شمالی‌ترین نقطه آن تأثیر بگذارد.
رسانه‌ملی به‌دلیل فراگیر بودن و تبعیض‌ناپذیر بودنش، برد فراوانی دارد و این موضوع بسیار بااهمیت است. موضوعات متنوعی در زمینه کودک‌ونوجوان وجود دارد. مقتضیات این گروه سنی و تربیت آنها آن‌قدر گسترده است که اگر بخواهیم، می‌توانیم تمام برنامه‌های تلویزیون را به آنان اختصاص دهیم اما باید نکته‌ای را مورد توجه قرار داد که حائز اهمیت است و برنامه‌سازان ما باید به آن دقت داشته باشند.
وقتی کودکی کاری را در خانه یا اجتماع انجام می‌دهد یا حرفی می‌زند که جزو آموزش‌های خانواده نیست و به‌نوعی تعجب‌برانگیز است، همه کنجکاو می‌شوند بدانند که او این گفتار و رفتار را از کجا یاد گرفته است. کودک با شهامت در پاسخ به این سؤال که این موضوع را از کجا شنیده است یا این کار را از کجا یاد گرفته می‌گوید تلویزیون. به‌همین‌دلیل قدرت کپی‌برداری کودکان بالاست. آنها هر چیزی را که ببینند یا بشنوند الگوبرداری و از آن استفاده می‌کنند.
بنابراین اگر بخواهیم با این رویکرد به برنامه‌های تولیدی سیما نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که رسانه‌ملی به‌ویژه در سال‌های اخیر سعی کرده به‌واسطه تولید و پخش برنامه‌های مختلف، مهارت‌های زندگی را به کودکان آموزش دهد. ضمن این‌که از قالب‌های مختلف و متنوع استفاده می‌کند تا برنامه‌ها متناسب با نیازهای روز بچه‌ها ساخته و روانه آنتن شود. گرچه این کار برنامه‌سازان را دشوار می‌کند، چراکه باید مطالعات خودشان را متناسب با ذائقه بچه‌های امروز داشته باشند.
نمونه یکی از این آثار، برنامه «یک خونه آشپزخونه» است که از شبکه پویا پخش می‌شود. هدف برنامه‌سازان در درجه اول آشنایی بچه‌ها با مهارت‌های زندگی است. در این برنامه تلویزیونی بچه‌ها با نعمت‌های خدا بیشتر آشنا می‌شوند. همچنین در این برنامه غذاهای سالم آموزش داده می‌شود و خردسالان کنار «خانم نعنا» آشپزی و غذاهای ساده درست می‌کنند و با مواد غذایی آشنا می‌شوند و همین بهانه‌ای می‌گردد تا در خانه به مادران‌شان کمک کنند.
برنامه یک خانه آشپزخونه، قالب نمایشی دارد و هر روز چهارتا از بچه‌ها وارد آشپزخونه خانم‌آشپز می‌شوند. این برنامه ویژگی‌های دیگری هم دارد ازجمله این‌که کارشناس آشپزی به‌عنوان بازیگر در برنامه حضور دارد و همین یک خانه آشپزخونه را برای کودکان متمایز کرده است. مسلما تعداد ساخت برنامه‌های خلاقانه باید افزایش پیدا کند تا برنامه‌سازان از این طریق برای بچه‌ها الگوسازی کنند که البته این اتفاق تا به امروز رخ داده است.
بنابراین برنامه‌سازان در ساخت برنامه‌ها باید به همه موارد توجه کنند، چراکه بچه‌ها الگوپذیر هستند. همچنین باید اتاق‌فکر تولید چنین برنامه‌هایی متشکل از روان‌شناسان کودک، جامعه‌شناسان و... باشد. ضمن این‌که باید سراغ شیوه‌های جدید و ابتکارات حرکت کنیم و متناسب با سلیقه بچه‌های امروز جامعه باشیم.
درواقع برنامه‌سازان باید به گونه‌ای عمل کنند که قوه تخیل بچه‌ها را بالا ببرند و هم این‌که برنامه به غیر از جنبه سرگرم‌کنندگی، آموزشی هم باشد، چراکه رسانه در این حوزه نقش مثمرثمری دارد و برنامه‌سازان باید اطلاعات خودشان را به‌روز کنند و از طرح‌های خلاقانه بهره ببرند. از سوی دیگر نباید تولید برنامه‌های کودک را ساده فرض کرد، بلکه باید سنگ‌بنا را از ابتدا درست گذاشت تا شاهد اتفاقات خوب و روند رو به رشد باشیم.
فاطمه عودباشی | دبیر گروه رسانهوقتی کودکی کاری را در خانه یا اجتماع انجام می‌دهد یا حرفی می‌زند که جزو آموزش‌های خانواده نیست و به‌نوعی تعجب‌برانگیز است، همه کنجکاو می‌شوند بدانند که او این گفتار و رفتار را از کجا یاد گرفته است. کودک با شهامت در پاسخ به این سؤال که این موضوع را از کجا شنیده است یا این کار را از کجا یاد گرفته می‌گوید تلویزیون. به‌همین‌دلیل قدرت کپی‌برداری کودکان بالاست. آنها هر چیزی را که ببینند یا بشنوند الگوبرداری و از آن استفاده می‌کنند.
بنابراین اگر بخواهیم با این رویکرد به برنامه‌های تولیدی سیما نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که رسانه‌ملی به‌ویژه در سال‌های اخیر سعی کرده به‌واسطه تولید و پخش برنامه‌های مختلف، مهارت‌های زندگی را به کودکان آموزش دهد. ضمن این‌که از قالب‌های مختلف و متنوع استفاده می‌کند تا برنامه‌ها متناسب با نیازهای روز بچه‌ها ساخته و روانه آنتن شود. گرچه این کار برنامه‌سازان را دشوار می‌کند، چراکه باید مطالعات خودشان را متناسب با ذائقه بچه‌های امروز داشته باشند.
نمونه یکی از این آثار، برنامه «یک خونه آشپزخونه» است که از شبکه پویا پخش می‌شود. هدف برنامه‌سازان در درجه اول آشنایی بچه‌ها با مهارت‌های زندگی است. در این برنامه تلویزیونی بچه‌ها با نعمت‌های خدا بیشتر آشنا می‌شوند. همچنین در این برنامه غذاهای سالم آموزش داده می‌شود و خردسالان کنار «خانم نعنا» آشپزی و غذاهای ساده درست می‌کنند و با مواد غذایی آشنا می‌شوند و همین بهانه‌ای می‌گردد تا در خانه به مادران‌شان کمک کنند.
برنامه یک خانه آشپزخونه، قالب نمایشی دارد و هر روز چهارتا از بچه‌ها وارد آشپزخونه خانم‌آشپز می‌شوند. این برنامه ویژگی‌های دیگری هم دارد ازجمله این‌که کارشناس آشپزی به‌عنوان بازیگر در برنامه حضور دارد و همین یک خانه آشپزخونه را برای کودکان متمایز کرده است. مسلما تعداد ساخت برنامه‌های خلاقانه باید افزایش پیدا کند تا برنامه‌سازان از این طریق برای بچه‌ها الگوسازی کنند که البته این اتفاق تا به امروز رخ داده است.
بنابراین برنامه‌سازان در ساخت برنامه‌ها باید به همه موارد توجه کنند، چراکه بچه‌ها الگوپذیر هستند. همچنین باید اتاق‌فکر تولید چنین برنامه‌هایی متشکل از روان‌شناسان کودک، جامعه‌شناسان و... باشد. ضمن این‌که باید سراغ شیوه‌های جدید و ابتکارات حرکت کنیم و متناسب با سلیقه بچه‌های امروز جامعه باشیم.
درواقع برنامه‌سازان باید به گونه‌ای عمل کنند که قوه تخیل بچه‌ها را بالا ببرند و هم این‌که برنامه به غیر از جنبه سرگرم‌کنندگی، آموزشی هم باشد، چراکه رسانه در این حوزه نقش مثمرثمری دارد و برنامه‌سازان باید اطلاعات خودشان را به‌روز کنند و از طرح‌های خلاقانه بهره ببرند. از سوی دیگر نباید تولید برنامه‌های کودک را ساده فرض کرد، بلکه باید سنگ‌بنا را از ابتدا درست گذاشت تا شاهد اتفاقات خوب و روند رو به رشد باشیم.
ضمیمه قاب کوچک
تیتر خبرها
