گفتوگو با مدیر رادیو معارف به مناسبت سالگرد تأسیس این شبکه
پاسخ به شبهات جوانان اولویت ماست
روز گذشته اول ذیالقعده همزمان با ولادت حضرت فاطمه معصومه(س)، رادیو معارف شمع 23 سالگی را فوت کرد. این شبکه رادیویی در طول بیست و اندی سال، با پخش برنامههای متعدد تلاش کرده پاسخگوی سوالات معارفی مخاطبان باشد و از سوی دیگر شبههزدایی کند. البته برنامههای متنوع دیگری هم روانه آنتن رادیو معارف شده که به موضوعات مختلف معارفی میپردازد. به گفته مسعود کاویانی، مدیر رادیو معارف در برنامههای این شبکه، تولید آثار در ساختارهای پر اقبال در اولویت قرار دارد. کاویانی، دانشآموخته حوزه و دانشگاه است. دروس سطح حوزه علمیه قم را به پایان رسانده و در مقطع دکتری اندیشههای سیاسی در حال تحصیل است. وی از سال۱۳۷۶ وارد سازمان صداوسیما شده و در بخشهای مختلف برنامهسازی (نویسندگی، سردبیری و تهیهکنندگی) فعالیت داشته است. مدیریت گروه اطلاعرسانی و رویدادهای معارفی، تولید و پخش و قائم مقامی رادیو معارف را به عهده داشته و اکنون مدیر رادیو معارف است. سالروز افتتاح رادیو معارف، مناسبت گفتوگوی ما با وی شد.
مخاطبان، سرمایه اصلی رادیو هستند و اصلا حیات رسانهها به وجود مخاطبان پرشور آنان وابستهاست. بنابراین در افق جدید سهم برنامههای مخاطب محور افزایش ۵۰ درصدی دارد. بهعلاوه بستر فضای مجازی رادیو معارف با محوریت علایق و سلایق مخاطب در دست طراحی است. موضوعات مورد علاقه مخاطب و ساختارهای پر اقبال در اولویت قرار گرفته است.
با توجه به ماموریت رادیو معارف که طبق تعریف تولید و پخش برنامههای رادیویی در همه عرصههای علوم اسلامی براساس آموزههای وحیانی و تعالیم پیشوایان معصوم(ع) است، عمده ماموریت شبکه رادیو معارف در سه حوزه اعتقادات، اخلاق و احکام تعریف شده که البته به موضوعات روز بهخصوص گفتمان انقلاب اسلامی دفاع مقدس و مسائل نوپدید نیز بیتوجه نیستیم و بخش در خور توجهی از برنامههای رادیو معارف به آن موضوعات اختصاص دارد.
بنابراین با توجه به ماموریت رادیو معارف و گستردگی حوزه دین و حضور در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی، فردی، اخلاقی و سیاسی به لحاظ موضوع و سوژه محدودیت خاصی نداریم، ولی نکته اساسی و مهمترین بحث در این خصوص اولویت و میزان پرداختن به این موضوعات است که درباره این اولویتها با توجه به رصدهای میدانی، نظرسنجیها و نیازسنجیها و جلسات شورای طرح و برنامه تصمیمگیری میشود.
با توجه به اتفاقات روز و سوالاتی که برای مردم پیش میآید، برای روزآمد کردن برنامههای شبکه، چه راهکارهایی در نظر گرفتهاید؟
بالطبع سال گذشته ماموریتهای یکساله رادیو با توجه به نیازهای دینی ، رصد شبهات و چالشهای این حوزه و در ساختار و رویکرد برنامه بازنگری شد و اهدافی تعیین شد که بازمهندسی جدول پخش، افزایش سهم برنامههای جذاب و عمومی، روانسازی مباحث و... از جمله آن است که به توفیق الهی و البته عزم هنرمندانه برنامهسازان شبکه گامهای خوبی برداشته شد و افزایش میزان مخاطبان و نیز رضایت آنان از برنامههای شبکه معارف موید توفیقات ماست و البته امیدواریم شنوندگان همچنان با ارائه نقدها و دیدگاههایشان در این مسیر ما را یاری کنند.
رادیو معارف تاچه میزان پاسخگوی شبهات مردم در مسائل دینی و مذهبی بوده؟
مدیران گروههای برنامهساز رادیو با همکاری برخی مؤسسات علمی، شبهات مختلف در حوزههای دینی را شناسایی میکنند و پس از دستهبندی موضوعی آنها به صورت مستقیم و غیرمستقیم در برنامهها توسط کارشناسان، پاسخهای لازم و کافی داده میشود. برنامه عصرگاهی «پرسمان» به صورت زنده، هر روز پاسخگوی شبهات دینی و سؤالات شنوندگان در حوزههای قرآنی، تاریخی، اعتقادی، خانوادگی و تربیت کودک و نوجوان است.
با توجه به این که جوانان در مسائل معارفی درگیر شبهات زیادی میشود، شما در این باره چه اقداماتی را در این شبکه رادیویی انجام دادهاید؟
جوانان در ساختار جمعیتی کشور ما سهم عمدهای دارند و از طرفی امید و آینده این سرزمین هستند. توجه به رفع شبهات، پاسخ هوشمندانه و قانعکننده به پرسشهای آنها یکی از مهمترین اولویتهای هر رسانهای از جمله رادیو معارف است. از طرفی دشمن بهخوبی متوجه شده است نقطه قوت این کشور کجاست و به همین دلیل این نقطه قوت، یعنی جوانان را به روشهای مختلف هدف برنامههای مخرب خود قرار داده و وظیفه ما به عنوان رسانه دینی شبههزدایی از ذهن این عزیزان و دفع سمپاشیهای رسانههای معاند است.
برنامههای متعددی برای این منظور تدارک دیده شده که از مهمترین آنها برنامههای پرسمان است که در حوزههای قرآنی، خانواده، تربیتی، اعتقادی، انقلاب اسلامی و تاریخ اسلام عهدهدار پاسخ به این سؤالات و شبهات است. در این برنامهها علاوه بر پاسخ به سؤالات مخاطبانی که از طریق پیامک یا تماس تلفنی به دست ما میرسد، ضمن هماهنگی و همکاری با مراکز پژوهش و دانشگاهی شبهات و سؤالات جوانان و دانشجویان در حوزه دین رصد شده و در برنامه پرسمان با حضور کارشناسان برجسته در هرحوزه پاسخ داده میشود.
در رادیو معارف تا چه میزان از قالبهای متنوع در برنامهسازی استفاده میکنید؟ آیا از قالب طنز هم بهره میبرید؟
مباحث دینی و معارفی ظرفیتهای زیادی دارد که در تمام قالبهای ساختاری و رویکردی میگنجد که یکی از این ظرفیتها، طنز فاخر است. بر این اساس و با نگاه ترویج طنز فاخر، برنامههایی هم به صورت مستقل و هم آیتم طراحی و اجرا شده است. علاوه بر آیتم یکم شوخی، یکم جدی به شکل طنز زنگ انشا و... برنامههایی مثل شکرخند پندخند نیز تولید و پخش شده که مورد اقبال خوب مخاطبان نیز بوده است.
با توجه به اینکه بهتازگی شبکههای رادیویی از رادیونما برای جذب مخاطب با شیوههای مختلف تلاش میکند. شما چه برنامههایی در این زمینه داشتید؟
رادیونما در شبکه معارف به عنوان مکمل پیام رادیویی است؛ بنابراین برای پویایی این شبکه برنامهریزیهای صورت گرفته تا مخاطبان بتوانند در کنار شنیدن از عنصر دیداری و مشاهده نیز پیامها را دریافت کنند. برنامههای پرسمان که عصرها پخش میشود به لحاظ پاسخگویی شفاف کارشناسان درجه یک همه حوزهها به پرسشهای مخاطبان از برنامههای پرمخاطب رادیو معارف است. علاوه بر این نظرسنجیها و تعاملات نشان میدهد برنامههای صبحگاهی مهربان باشیم و رو به راه و سلام زندگی نیز مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.
ارتباط رادیو معارف با حوزه و مراجع به چه صورتی است و این روند در جذب مخاطب جه تاثیراتی دارد؟ به هر حال رادیو معارف به عنوان یک شبکه تخصصی معارفی و صدای فضیلت و فطرت میان مردم مطرح است.
مدیران رادیو معارف در طول سال چند نوبت با مراجع عظام تقلید دیدار و از رهنمودهای آنان استفاده میکنند.
علاوه بر آن، مباحث تخصصی این بزرگان در طول شبانهروز در حوزههای فقه، اصول و تفسیر پخش میشود. از عرصههای دیگر حضور مراجع معظم، پاسخگویی مستقیم به استفتائات مقلدان خود در برنامه « زمزم احکام » است که این شیوه در هیچ رسانهای نظیر ندارد ونشانه اعتماد مراجع عظام به رادیو معارف است.