گپ و گفت صمیمانه با مهوش افشارپناه
با «ماهور» به تلویزیون برمیگردم
مهوش افشارپناه ازجمله بازیگران تحصیلكرده ایرانی است كه حضوری موثر در تلویزیون، سینما و تئاتر داشته است. افشارپناه كه فارغالتحصیل كارگردانی و بازیگری تئاتر از دانشكده هنرهای دراماتیك است، از دهه 50 با حضور در تئاتر و همكاری با بزرگانی نظیر منیژه محامدی حضور پررنگی در بازیگری تئاتر داشت؛ حضوری كه خیلی زود به تلویزیون و سینما هم تسری یافت. افشارپناه، بازیگر بااخلاق و ماخوذ به حیایی است كه سابقه ایفای نقش در سریالهایی نظیر این خانه دور است، مش خیرا... ...، تصویر یك رویا، روزهای زندگی، تصمیم نهایی، كلانتر۲ و قفسی برای پرواز را داشته است و همواره كوشیده بیحاشیه، كیفیتی اثرگذار از بازیهایش ارائه کند. با افشارپناه درباره كارهای اخیرش گپ زدهایم.
از كارهای بازیگریتان چه خبر؟ این روزها نقشآفرینی تازهای را تجربه میكنید؟
مدتی است كه مشغول بازی در سریال ماهور به كارگردانی سعید سلطانی هستم. سریال ماهور كه نام قبلیاش مهربانو بود یك كار تاریخی و ملودرام است كه در دوران تاریخ معاصر و پهلوی اول میگذرد. شعله شریعتی و اعظم بهروز نویسنده این سریال هستند و ساختار متنی جذابی را برای اقبال مخاطب در پیش گرفتهاند.
حضور سعید سلطانی هم نوید یك سریال ملودرام پرمخاطب را میدهد.
با توجه به تبحر و توانایی سلطانی در سریالسازی كه كارهای موفقی مثل سهگانه ستایش را در كارنامه كاریش دارد معتقدم كه این سریال كار خوب و پرمخاطبی خواهد شد. البته كه یكی از دلایل اصلی خودم برای حضور در ماهور همین حضور سعید سلطانی بود.
كار با سعید سلطانی را چطور دیدید؟
بسیار دقیق و باظرافت كارگردانی را انجام میدهند و سعی میكنند بازیگران با درك كامل كاراكتر جلوی دوربین بروند. این دقت و وسواس همان چیزی است كه سریالهای خوب تلویزیون را به آن میشناسند و به نظرم ماهور با همین دقت و ظرافت ماندگار خواهد شد.
پیشتر در برخی سریالهای ماندگار رسانه ملی و ازجمله مش خیرا... ...، تصویر یك رویا و كلانتر۲ ایفای نقش داشتهاید. فكر میكنید ماهور چه جایگاهی در كارنامهتان داشته باشد؟
آنچه من حس كردم یك كار تیمی هماهنگ و باكیفیت بود كه نوید تولید سریالی دیدنی میداد، ولی به هر حال همواره باید درصدی از ضریب خطا میان پیشبینیها و محصولات نهایی را هم درنظر گرفت كه موجب میشود كیفیت كار آن طوری كه انتظار میرود، نشود ولی با خوشبینی میتوان گفت ماهور از سریالهای تحسینبرانگیز خواهد بود.
حضورتان در تئاتر و تجربیات صحنهای چقدر كمك میكند كه همواره باانرژی و سرحال جلوی دوربین تلویزیون بروید؟
من همواره كار تئاتر را جدی دنبال كردهام و فكر میكنم ریشه هنرهای نمایشی همچنان در خاك تئاتر استوار است و اگر بازیگری را در تئاتر بیاموزیم كل هنرهای نمایشی ارتقا مییابد. شخصا دی ماه سال قبل طبق روال همكاریم با منیژه محامدی در نمایش موفق سقوط در كوه مورگان نوشته آرتور میلر با محمد نادری، فرناز رهنما و محمد اسكندری همبازی بودم كه اثر بسیار جذاب و خوبی بود و امیدوارم كه شرایط كرونا از بین برود و امسال هم در نمایشی بازی كنم. این حضورهای روی صحنه خیلی كمك میكند به بالا رفتن توانایی و تبحر ایفای نقش در شرایط دشوار.
چه تفاوتی هست میان بازیگر در تئاتر و بازیگری برای تلویزیون؟
تفاوتها از هویت هر كدام از این شاخههای هنری ناشی میشود. بازیگری، بازیگری است ولی در تئاتر فرصت خطا نیست و اگر گاف بدهید سخت بشود جمعش كرد، اما در تلویزیون و سینما و بهخصوص بعد از گسترش دیجیتالیسم، فرصت خطا بسیار بیشتر از قبل شده و حتی كار را به جایی رسانده كه برخی بدون فیلمنامه كامل جلوی دوربین میروند به امید اینكه حین تولید به حس و حال لازم برای ادامه داستان برسند.
این شیوه تولید را رد میكنید؟
مثل این است كه ندانیم میخواهیم چه غذایی درست كنیم و همینطوری چند ماده را با هم تركیب كنیم به امید اینكه با چشیدن بتوانیم سرنوشت غذا را تعیین كنیم. خیلی بهتر است كه با فیلمنامه كامل سرصحنه برویم؛ هم برای بازیگران بهتر است و هم برای كارگردان چون كارگردانی كه متن قابل اعتمادی ندارد نمیتواند تحكم خود را بر صحنه مستولی سازد و درنهایت عنان كار از دست میرود.
اینكه خودتان طی همه سالهای فعالیت جایی را هم برای كارهای تلویزیونی درنظر گرفتهاید ناشی از رویكرد موافق به محصولات تلویزیونی است؟
نمیتوان مطلق حرف زد و باید كیفیت محصولات را به نسبت محصولات مشابه مقایسه كرد و تناسب گرفت كه كارها بهتر شده یا نه. به نظرم برخی برنامههای تلویزیون كیفیت و جذابیتشان كاهش یافته و تمایلی را برای دیدن ایجاد نمیكنند و انگاری نوعی تاثیرپذیری از رسانههای دیگر بر كل تلویزیون سایه انداخته در شرایطی كه خود تلویزیون باید تاثیرگذار باشد.
منظورتان تاثیرپذیری از رسانههایی مثل فضای مجازی یا برنامههای ماهواره است؟
كلا رسانهها درحال تاثیرپذیری از همدیگر هستند و مدام اثر متقابل بر هم دارند منتها هر زمان یك رسانه غلبه بیشتری بر رسانه دیگر دارد و حالا هم كه فضای مجازی در زندگی همگان رسوخ كرده و طبیعی است كه مثلا یك مجری یا بازیگر تلویزیون هم از آن تاثیر بگیرد، ولی تاثیرپذیری هم اگر از كانال منطق باشد شاید كمككننده باشد و مشكلات زمانی حادث میشود كه بخواهیم كپیبرداری صرف انجام دهیم كه قاعدتا در هیچ كاری جواب نمیدهد.
پس اعتقاد دارید به استفاده متقابل رسانهها از ویژگیهای مثبت یكدیگر؟
مدام باید كندوكاو و پژوهش كنیم درباره اینكه مخاطب رسانه تلویزیون چه میخواهد و چگونه برنامههایی نظرش را جلب میكند. یكی از منابع این كندوكاوها میتواند فضای مجازی باشد، ولی لزوما نباید فضای مجازی، منبع اصلی كاوشها باشد. همانطور كه سریالهایی كه در گذشته تولید شده و هنوز ماندگارند میتوانند اسباب پژوهش باشند كه چه داشتهاند كه ماندگارند. همه محصولات قابل تامل را به یك اندازه زیرنظر بگیریم و سپس برای رشد كیفی تلویزیون اقدام كنیم.
مدتی است كه مشغول بازی در سریال ماهور به كارگردانی سعید سلطانی هستم. سریال ماهور كه نام قبلیاش مهربانو بود یك كار تاریخی و ملودرام است كه در دوران تاریخ معاصر و پهلوی اول میگذرد. شعله شریعتی و اعظم بهروز نویسنده این سریال هستند و ساختار متنی جذابی را برای اقبال مخاطب در پیش گرفتهاند.
حضور سعید سلطانی هم نوید یك سریال ملودرام پرمخاطب را میدهد.
با توجه به تبحر و توانایی سلطانی در سریالسازی كه كارهای موفقی مثل سهگانه ستایش را در كارنامه كاریش دارد معتقدم كه این سریال كار خوب و پرمخاطبی خواهد شد. البته كه یكی از دلایل اصلی خودم برای حضور در ماهور همین حضور سعید سلطانی بود.
كار با سعید سلطانی را چطور دیدید؟
بسیار دقیق و باظرافت كارگردانی را انجام میدهند و سعی میكنند بازیگران با درك كامل كاراكتر جلوی دوربین بروند. این دقت و وسواس همان چیزی است كه سریالهای خوب تلویزیون را به آن میشناسند و به نظرم ماهور با همین دقت و ظرافت ماندگار خواهد شد.
پیشتر در برخی سریالهای ماندگار رسانه ملی و ازجمله مش خیرا... ...، تصویر یك رویا و كلانتر۲ ایفای نقش داشتهاید. فكر میكنید ماهور چه جایگاهی در كارنامهتان داشته باشد؟
آنچه من حس كردم یك كار تیمی هماهنگ و باكیفیت بود كه نوید تولید سریالی دیدنی میداد، ولی به هر حال همواره باید درصدی از ضریب خطا میان پیشبینیها و محصولات نهایی را هم درنظر گرفت كه موجب میشود كیفیت كار آن طوری كه انتظار میرود، نشود ولی با خوشبینی میتوان گفت ماهور از سریالهای تحسینبرانگیز خواهد بود.
حضورتان در تئاتر و تجربیات صحنهای چقدر كمك میكند كه همواره باانرژی و سرحال جلوی دوربین تلویزیون بروید؟
من همواره كار تئاتر را جدی دنبال كردهام و فكر میكنم ریشه هنرهای نمایشی همچنان در خاك تئاتر استوار است و اگر بازیگری را در تئاتر بیاموزیم كل هنرهای نمایشی ارتقا مییابد. شخصا دی ماه سال قبل طبق روال همكاریم با منیژه محامدی در نمایش موفق سقوط در كوه مورگان نوشته آرتور میلر با محمد نادری، فرناز رهنما و محمد اسكندری همبازی بودم كه اثر بسیار جذاب و خوبی بود و امیدوارم كه شرایط كرونا از بین برود و امسال هم در نمایشی بازی كنم. این حضورهای روی صحنه خیلی كمك میكند به بالا رفتن توانایی و تبحر ایفای نقش در شرایط دشوار.
چه تفاوتی هست میان بازیگر در تئاتر و بازیگری برای تلویزیون؟
تفاوتها از هویت هر كدام از این شاخههای هنری ناشی میشود. بازیگری، بازیگری است ولی در تئاتر فرصت خطا نیست و اگر گاف بدهید سخت بشود جمعش كرد، اما در تلویزیون و سینما و بهخصوص بعد از گسترش دیجیتالیسم، فرصت خطا بسیار بیشتر از قبل شده و حتی كار را به جایی رسانده كه برخی بدون فیلمنامه كامل جلوی دوربین میروند به امید اینكه حین تولید به حس و حال لازم برای ادامه داستان برسند.
این شیوه تولید را رد میكنید؟
مثل این است كه ندانیم میخواهیم چه غذایی درست كنیم و همینطوری چند ماده را با هم تركیب كنیم به امید اینكه با چشیدن بتوانیم سرنوشت غذا را تعیین كنیم. خیلی بهتر است كه با فیلمنامه كامل سرصحنه برویم؛ هم برای بازیگران بهتر است و هم برای كارگردان چون كارگردانی كه متن قابل اعتمادی ندارد نمیتواند تحكم خود را بر صحنه مستولی سازد و درنهایت عنان كار از دست میرود.
اینكه خودتان طی همه سالهای فعالیت جایی را هم برای كارهای تلویزیونی درنظر گرفتهاید ناشی از رویكرد موافق به محصولات تلویزیونی است؟
نمیتوان مطلق حرف زد و باید كیفیت محصولات را به نسبت محصولات مشابه مقایسه كرد و تناسب گرفت كه كارها بهتر شده یا نه. به نظرم برخی برنامههای تلویزیون كیفیت و جذابیتشان كاهش یافته و تمایلی را برای دیدن ایجاد نمیكنند و انگاری نوعی تاثیرپذیری از رسانههای دیگر بر كل تلویزیون سایه انداخته در شرایطی كه خود تلویزیون باید تاثیرگذار باشد.
منظورتان تاثیرپذیری از رسانههایی مثل فضای مجازی یا برنامههای ماهواره است؟
كلا رسانهها درحال تاثیرپذیری از همدیگر هستند و مدام اثر متقابل بر هم دارند منتها هر زمان یك رسانه غلبه بیشتری بر رسانه دیگر دارد و حالا هم كه فضای مجازی در زندگی همگان رسوخ كرده و طبیعی است كه مثلا یك مجری یا بازیگر تلویزیون هم از آن تاثیر بگیرد، ولی تاثیرپذیری هم اگر از كانال منطق باشد شاید كمككننده باشد و مشكلات زمانی حادث میشود كه بخواهیم كپیبرداری صرف انجام دهیم كه قاعدتا در هیچ كاری جواب نمیدهد.
پس اعتقاد دارید به استفاده متقابل رسانهها از ویژگیهای مثبت یكدیگر؟
مدام باید كندوكاو و پژوهش كنیم درباره اینكه مخاطب رسانه تلویزیون چه میخواهد و چگونه برنامههایی نظرش را جلب میكند. یكی از منابع این كندوكاوها میتواند فضای مجازی باشد، ولی لزوما نباید فضای مجازی، منبع اصلی كاوشها باشد. همانطور كه سریالهایی كه در گذشته تولید شده و هنوز ماندگارند میتوانند اسباب پژوهش باشند كه چه داشتهاند كه ماندگارند. همه محصولات قابل تامل را به یك اندازه زیرنظر بگیریم و سپس برای رشد كیفی تلویزیون اقدام كنیم.