مرور چند کتاب درباره فلسطین در آستانه روز جهانی قدس
روایت‌هایی از مقاومت قدس
چند سالی می‌شود ماه رمضان در كرانه باختری تصاویر اعجاب‌انگیزی از مقاومت را شاهد هستیم. دست‌های مشت‌شده، فریادهای ا...اكبر و بعد هم پرتاب سنگ به سوی اشغالگران اسرائیلی. هربار قابی زیباتر و ناب‌تر از بار قبل. چهره‌هایی با چفیه پوشیده‌شده، قامتی ایستاده و محكم و در بعضی مواقع كلماتی قاطع در دفاع از خانه‌ای كه سال‌هاست اشغال شده است. با هر تصویر و فیلم منتشر شده از درگیری‌های خیابانی فلسطینی‌ها با اشغالگران صهیونیستی، می‌توان از دور روایت‌ها ساخت. از رنج كودكان، غم مادران، اسارت مردان برای دفاع از وطن و گلوهای زخم‌شده از كلمات داغی كه از گلوی پدران آن سرزمین خارج می‌شود. به مناسبت روز قدس و البته چند دهه ایستادگی فلسطینی‌ها، آن هم تنها با چند تكه‌‌سنگ؛ قرار است تعدادی از رمان‌های منتشرشده درباره انتفاضه و مقاومت مردم فلسطین را معرفی كنیم.
مگر می‌شود شور را از نوجوانان گرفت؟ مگر می‌شود خانه در اشغال باشد و حجم عظیمی از شور و غیرت را كنترل كرد؟ من می‌گویم نمی‌شود. عكس‌ها، فیلم‌ها و صد البته روایت‌های منتشرشده هم تاییدی است بر همین ادعا و نقش پررنگ نوجوانان فلسطینی در انتفاضه و درگیری‌های خیابانی با اسرائیلی‌ها. مجموعه‌داستان «رسته سنگ‌اندازان» نوشته علی‌اكبر ولایی، به نقش نوجوانان فلسطینی در انتفاضه در 128 صفحه پرداخته است. ولایی در داستان‌های این مجموعه ابداع و گوناگونی به‌كارگیری مبارزه، اشكال پیچیده و هوشمندانه از مبارزه توسط نوجوانان فلسطینی را به نگارش درآورده و دقیقا این همان چیزی است كه سال‌هاست اسرائیلی‌ها را به ستوه درآورده است.در بخشی از این كتاب آمده است:
ژنرال پرسید: « آن هم از طرف یك جوجه‌عرب 13 ساله؟»
سروان گفت: «بازهم متأسفانه، بله ژنرال. فراموش نكنید كه ما تا‌به‌حال از طرف همین جوجه‌عرب‌ها ضربات زیادی خورده‌ایم. این بچه‌ها با بچه‌های معمولی فرق دارند. آنها آموزش‌های ویژه دیده‌اند.»
ژنرال با خشم فریاد زد: «بس است دیگر سروان! بس است!»
و مستاصل سر برگرداند و از پنجره به بیرون نگاه كرد.
طعم آسمان
رنج زنان همیشه عمیق است اما در جنگ‌ها عمیق‌تر. ابتسام بركات نویسنده، شاعر و استاد دانشگاه متولد شهر رام‌ا... فلسطین است و در كتاب «طعم آسمان»، جنگ شش‌روزه اسرائیل در سال 1967 را روایت می‌كند. طعم آسمان سه‌فصل دارد. بركات در فصل اول درباره وضعیت فعلی و دوران دانشجویی خودش در سال 1981گفته است. او در فصل دوم به سال‌های قبل برمی‌گردد و خاطراتش را از سال‌های از 1967 تا 1971 روایت می‌كند. ابتسام بركات در فصل سوم دوباره به سال 1981 می‌رود و از وضعیت آن روزهای شهر رام‌ا... می‌گوید. این كتاب سال 2007 در انگلستان منتشر می‌شود و به دلیل استقبال فراوان از روایت ابتسام بركات؛ طعم آسمان فورا به زبان‌های هلندی و فرانسه نیز ترجمه می‌شود. همچنین فاطمه باغستانی این كتاب را به فارسی ترجمه كرده است.
طعم آسمان، روایت آوارگی ابتسام و خانواده‌اش در جنگ شش‌روزه اسرائیل، انتقال به شهرهای مختلف و تجربه زندگی در پناهگاه‌های مختلف با ترس و اضظراب است. این كتاب چهره بدون روتوش ظلم اسرائیلی‌ها به مردم و صاحبان اصلی فلسطین است. در این كتاب به‌خوبی استرس و گذران روزهای یك كودك در میان چكمه‌پوش‌های بی‌عاطفه اسرائیلی قابل درك است. ابتسام بركات تنها یكی از كودكانی است كه در تمام این سال‌ها كودكی خود را در سرزمین آبا و اجدادی‌اش گم كرده و خاطراتش از كودكی تنها روزهایی تیره اما با روزنه‌ای از نور امید است.
تا فراموش نشوی
در دو دهه اخیر روایت‌ها از چگونگی اشغال خانه‌های فلسطینیان توسط اسرائیلی‌ها آنقدر متكثر و عجیب بود كه دربرخی مواقع شنونده و خواننده توان تمیز راست از دروغ را نداشت. كتاب «تا فراموش نشوی» دربردارنده خاطرات رانده‌شدگان فلسطینی در روز نكبت با ترفندهای نظامی، سیاسی، زور و تزویر است. این كتاب كه شامل مصاحبه‌های متعددی از خاطرات فرزندان فلسطین در سال 1948 است، كاری مشترك از ناهض منصور و رشید شاهین، خبرنگاران موسسه فرهنگی هنری خبرگزاری قدس است. تا فراموش نشوی، به شكل گفت‌وگو از مردم نوار غزه، كرانه باختری، اردن، سوریه و همچنین برخی منابع موثق تهیه شده است. همچنین در این كتاب بر برخی شایعات در رابطه با تصرف خانه‌ها در سرزمین اشغالی، خط بطلان می‌كشد.
زینب مرزوقی - قفسه کتاب
