چهره‌ها

چهره‌ها

همنفس با ابن سینا 
«مرگ آن است که نَفس، اعضا و جوارح را رها کند و به حال خود بگذارد»، این جمله از کتاب قانون ابن‌سیناست، پزشک نامدار ایرانی که پنجشنبه هفته گذشته، سالمرگ او بود  اما این جمله آغازگر رمان خواندنی عطیه عطارزاده است؛ «راهنمای مردن با گیاهان دارویی» داستان دختری نابینا در خانه‌ای در محله دروازه دولت تهران که با مادرش زندگی می‌کند و به کار ساخت و فرآوری گیاهان دارویی مشغول است. دختری که در پنج سالگی به‌دلیل فرورفتن گیاه عاقر قرحا به چشمش، نابینا شده، با مادرش از شهر خوی به تهران مهاجرت کرده و از آن پس در غربت خودخواسته مادر، تن به زندگی مهجوری داده که تنها یک نفر به نام سید به آن راه دارد تا داروهای گیاهی آنها را بخرد. پدر او هم که از مبارزان سال‌های دور بوده بعد از نابینا شدن دختر و مهاجرت آنها به تهران، مادر و دختر را رها و به آلمان کوچ کرده‌است. دنیای بیرونی دختر در کل داستان در این خانه محصور است و طی مدت ۱۷ سال تنها دو بار از خانه خارج می‌شود؛ هر چند به همین اندازه یا شاید بیشتر دنیای ذهنی او غنی است و حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. همنفس او اما کتاب قانون ابن‌سیناست. عطارزاده در این کتاب توانسته در داستانی که نقاط فراز و فرود چندان زیاد نیست با استفاده از ارجاعات فرامتن و تکنیک داستانی رفت و برگشت همچنین روایت رویدادهایی از کودکی‌اش با پدرش و زندگی امروز او در برلین آلمان و نهایت مهاجرت به سمت او، جذابیت داستان را برای خواننده طوری حفظ کند که تا صفحات آخر او را همراهی کند. 

قتل یک اسطوره
19 ماه پس از مرگ دیه‌گو آرماندو مارادونا، حالا دادگاهی در آرژانتین اعلام کرده او به قتل رسیده‌است! 30 آبان 1399 دنیای فوتبال در شوک بزرگی فرورفت، وقتی خبر رسید که دیه‌گو مارادونا، یکی از بزرگ‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال، در ۶۰سالگی از دنیا رفته‌است. مارادونا که در زندگی پرماجرایش با سوءمصرف الکل و موادمخدر درگیر بود، پیش از این چند بار بستری شده و حتی تا آستانه مرگ رفته‌بود. بااین‌حال مرگش به‌ دلیل ایست‌قلبی همچنان غیرمنتظره محسوب می‌شد و همان زمان شایعاتی درباره اشتباه پزشکان در این ماجرا منتشر گردید. رویترز گزارش داد هشت نفر از کسانی که مسؤول مراقبت از مارادونا بودند متهم به قتل او شده‌اند. در پرونده‌ای ۲۳۶صفحه‌ای که به دست این خبرگزاری رسیده‌است، این افراد متهم هستند «رفتارشان، کنش یا غفلت، نتایج زیانباری داشته‌است». این هشت نفر شامل پزشک، پرستار و روان‌شناس است که در زمان مرگ مارادونا مسؤولیت مراقبت از او را داشته و با اتهام سنگینی روبه‌رو شده‌اند که معنی آن گرفتن عمدی جان کاپیتان و سرمربی اسبق تیم ملی آرژانتین است. مسؤولیت بررسی پرونده مرگ مارادونا به یک هیات‌پزشکی سپرده شد و آنها سال ۲۰۲۱ به این نتیجه رسیدند که رفتار این گروه «نامناسب» و «غیرمسؤولانه» بوده‌است.

جذاب مثل مهار یک عقاب
چهار سال پیش در چنین روزی تیم‌ملی فوتبال ایران در شهر سارانسک روسیه برابر تیم ملی پرتغال قرار گرفت و خب حالا کمتر کسی است که اتفاقات شگفت آن بازی را به یاد نداشته‌باشد، مثل مهار پنالتی کریس رونالدو . حالا که حرف مهار شد، بگذارید کمی عقب‌تر برویم و برسیم به شب 31خرداد 77. یعنی 24سال پیش در چنین روزهایی، جایی در ورزشگاه ژرلان لیون فرانسه و مسابقه‌ای که آن روزها به نام «مسابقه قرن» نامیده شد.  هنوز هم می‌توان لحظه به لحظه بازی را دید که انگار همین حالا برگزار شده‌باشد، اضطراب بازی را گرفت.  از فرار خداداد عزیزی در همان دقایق ابتدایی بازی و گذر از کیسی کلر، دروازه‌بان تیم آمریکا و خطای فاحش پنالتی که داور سوئیسی از آن چشم پوشید گرفته تا اشک‌ها و فریادهای حمید استیلی بعد از گل، یا شکر پروردگار علی منصوریان پس از بازی، همه و همه برای ما خاطره‌انگیز است. همه این شادمانی‌های به جا مانده از این بازی هم مدیون یک مهار شگفت‌انگیز   از سوی عابدزاده است. در جایی که حملات تیم آمریکا افزایش یافت و در یک نبرد تن به تن، عابدزاده توانست توپ فرانکی هیدوک را مهار کند؛ مهاری که هنوز هم دیدنش همچون یک سکانس سینمایی ماندگار برای ما شیرین است. 

عصبانیت مضحک بدیهی!
قدرت رسانه‌های مجازی امروز   را می‌توان در همین نکته دید که فردی معمولی با یک حرکت دست معمولی‌تر حالا یکی از مشهورترین افراد در این کره خاکی است! البته این موضوع تنها بر قدرت نفوذ این شبکه‌ها استوار نیست و باید توانایی‌های اصیل خابی لیم را هم در انتقال صریح مفهومش به مخاطب در این موفقیت سهیم بدانیم. خابی لیم، جوان 22ساله متولد سنگال است که از یک‌سالگی در ایتالیا سکونت دارد و حالا اعلام شده با 142.7میلیون نفر دنبال‌کننده در شبکه‌اجتماعی تیک‌تاک رکورددار مخاطب در این شبکه جهانی است. البته موفقیت‌های او از دوران فراگیری کرونا رو به افزایش گذاشت، جایی که او در اینستاگرام با انتشار ویدئوهایی کوتاه سعی در انتقال مفاهیم بدیهی زندگی پیرامونی‌اش داشت. این ویدئوها تناقض عجیبی با رفتار سلبریتی‌های معروف داشت و همین باعث شد به نوعی این شبکه‌ها را فتح کند و او را به شهرت برساند. تیلور لورنز و جیسون هوروویتز از نیویورک‌تایمز، موفقیت لیم را به «کیفیت جهانی برای همه افراد» نسبت می‌دهند و ظهور و شهرت او را متفاوت‌تر از بسیاری از ستاره‌های حاضر در شبکه‌های مجازی و آن را «کاملا ارگانیک» توصیف می‌کنند. سمیر چادری، بنیانگذار یک خبرنامه با تمرکز بر اقتصاد پدیدآورنده  هم معتقد است جذابیت لیم به این دلیل است که او «اصالت بر تولید» را نشان می‌دهد و «بیش از حد تلاش نمی‌کند». کریستینا فرز، بنیانگذار آژانس بازاریابی آمریکایی هم درباره این ستاره جوان می‌گوید «عصبانیت او قابل ارتباط و احساساتش جهانی است.» خود لیم اما افزایش شهرت خود را مدیون حالات طنزآمیز صورت و سکوتش دانسته‌است. 

زوال عقل شگفت رئیس‌جمهور
روایت گاف‌های جو بایدن اگر سال گذشته به عنوان یک اتفاق برای رسانه‌ها و مردم خبر محسوب می‌شد، حالا از فرط تکرار دارد به یک رویه تبدیل می‌شود. از دست‌دادن‌های موهومش با افراد خیالی بگیرید تا رقص‌پای مضحکش برای اصرار بر سلامت جسمی و البته سقوط اخیرش از دوچرخه ثابت! زوال عقل رئیس‌جمهور آمریکا دیگر برای شهروندان ینگه دنیا دارد به مرحله ترسناکی می‌رسد؛ چرا که انگار برای انجام کارهای معمولی و روزانه خود نیازمند فهرستی مکتوب است تا همین بدیهیات را فراموش نکند. او حالا در انتهای جلسه‌اش با کارشناسان صنعت باد، برگه‌ای را به اشتباه رو به دوربین‌ها گرفته که در آن دستورالعمل‌ کارهایی است که او باید در جلسه انجام بدهد. این دستورالعمل نه درباره محورهای جلسه که از جمله موارد بدیهی برای یک رئیس‌جمهور است. به عنوان مثال در صدر فهرست این برگه نوشته شده‌است «روی صندلی خود بنشینید!» یا در جایی از این فهرست از بایدن خواسته شده « قبل از ترک جلسه با شرکت‌کنندگان خاص صحبت کند، از آنها سؤال بپرسد و از آنها تشکر کند.» این اولین باری نیست که بایدن با استفاده از برگه تقلب رسوا می‌شود. پیش از این هم در جریان سخنرانی درباره اوکراین او با پاسخ‌های آماده حضور یافته‌بود. البته همه این موارد، بسیاری را نگران ظرفیت ذهنی بایدن کرده‌است، چرا که او به 80‌سالگی نزدیک می‌شود، هر چند کاخ‌سفید به سوالات مربوط به سلامت او همچنان پاسخ منفی می‌دهد.