جامعه بانشاط محصول رسانه بانشاط
رسانه‌ملی اگر بخواهد مخاطب داشته باشد باید قشر جوان را مورد تاکید قرار دهد. ویژگی جوان، نوگرایی است. جوان نوگرا دنبال کارهایی است که او را به سطح بالاتری برساند، شکوفا کند و منشا رشدش باشد. اگر وقت‌های آزاد آدم‌ها را به یک بازارچه تشبیه کنیم، در این بازارچه باید فروشگاه‌های مختلف باشد که مخاطبان و عابران نیازهای خودشان را از طریق آنها برطرف کنند و با رویت بازار، تنوع آن، خرید و عبور از آن نشاط بگیرند و لذت ببرند.
به نظر من رسانه‌ملی غیر از این‌که باید هدفش آموزش و بدل‌شدن به دانشگاه عمومی باشد، لازم است آسایش، رفاه و تفریح مردم را هم در نظر داشته باشد. بنابراین باید جوانی را که نوگرایی می‌کند و به فکر ابداع کارهای جدید است، از نظر هنری و رسانه‌ای ارشاد و تقویت کند. به نظر می‌رسد برای ایجاد تحول در هریک از شبکه‌های تخصصی، نیاز به اتاق فکر تخصصی است. مثلا اگر شبکه سه به‌عنوان شبکه جوان معرفی شده، معمولا برنامه‌هایش از تنوع بهتری نسبت به سایر کانال‌ها و شبکه‌ها برخوردار است. این به دلیل این است که تهیه‌کنندگان و نویسندگان برنامه‌های شبکه جوان یا شبکه سه قشر خاصی هستند و اتاق فکر آنها، اتاق فکر تخصصی است. بنابراین بدیهی است تا ما اتاق فکر نداشته باشیم که در آن اساتید هنر و فرهیختگان حضور داشته باشند، کار جلو نمی‌رود. پس برای هر شبکه‌ای باید اتاق فکر در حوزه تخصصی آن فعال شود. مثلا اگر شبکه‌ای متولی برنامه‌های کودک است باید از روان‌شناسان و اساتید صاحب‌نظر در حوزه روان‌شناسی کودک استفاده کند و برنامه‌ها و حتی تدوین‌شان را از نگاه عالمانه آنها بگذراند. استفاده از رنگ‌های شاد و نشاط آور برای کودکان و نوجوانان بسیار جذاب است که این نکته نباید مغفول بماند.
اگر می‌خواهیم جامعه بانشاط داشته باشیم باید رسانه بانشاط داشته باشیم. با بررسی علت جذابیت شبکه‌های مجازی برای جوانان به این نتیجه می‌رسیم که یکی از آنها، نوگرایی و کارهای جدیدی است که با روحیه جوان همراه است. بیشترین ساعت نظاره‌کردن رسانه‌ملی توسط جوانان است. این آمار نشان می‌دهد برای جوانان باید کار تخصصی انجام داد تا مخاطبان‌مان را ازدست‌ندهیم.
یکی دیگر از موارد، استفاه از تم‌ها، آهنگ‌ها و برنامه‌های بانشاط است که تاثیر مضاعف دارد. برای مثال شبکه قرآن تلاوت قرآن پخش می‌کند و موجب آرامش روح و روان انسان می‌شود. شاید جوانی را که هنوز با فضای زیبای قرآن آشنایی ندارد، بتوان ابتدا با موسیقی و نواهای سنتی ــ ملی جذب کرد. موسیقی ملایم، در جوانان ایجاد انرژی و نشاط می‌کند و این قشر چنین چیزی را به‌عنوان یک نیاز در نظر می‌گیرند. رفته‌رفته با این ترنم‌ها و فرهنگ غنی موسیقی سنتی ایرانی می‌شود آنها را به نوای زیبای قرآن جذب کرد که آرامش‌بخش است و جوان به آن هم نیاز دارد. اگر جوان امروز ما احساس می‌کند به شنیدن موسیقی نیاز دارد، قطعا به تلاوت قرآن و شنیدن آیات قرآن هم انس خواهد گرفت. این ما هستیم که گاهی چنین مواردی را بد بیان می‌کنیم. در قرآن آمده که همه چیز جهان در قرآن بیان شده است اما در دنیای امروز رسانه نتوانسته آنها را معرفی کند. ما این ضعف را در رسانه داریم و باید در سند جدید تحول رسانه ملی به این موضوع هم نگاه عمیق و موشکافانه‌ای شود.
رسانه در حوزه تولید موسیقی سنتی ایرانی پیشرو نبوده و باید این ضعف را جبران کند تا مخاطب بیشتر و با نگاه عمیق‌تری سمت برنامه‌ها بیاید. اگر برنامه‌ها جلوه هنری‌اش را حفظ کند و این هنر ویژه در دل و جان جوانان بنشیند، تاثیر شگرفی خواهد داشت. متاسفانه گاهی در تولید برنامه‌ها از حالت نگاه هنری خارج می‌شویم و فقط می‌خواهیم با حداقل هزینه برنامه‌ای را تولید کنیم. سزاوار است نیازهای جوان امروزی را ببینیم. باید شبکه‌های تخصصی بیشتری نیازهای او را برطرف کنند. هنر باید در تمام برنامه‌ها جلوه خود را داشته باشد. کسانی داریم که در حوزه هنر صاحب‌نظر هستند. باید از فکر آنها در اتاق فکر شبکه‌های مختلف صداوسیما استفاده شود.
رهبر معظم انقلاب مکرر به هنر در تولید برنامه‌ها تاکید کردند و سازمان صداوسیما به‌عنوان متولی فرهنگ و یک دانشگاه عمومی در کشور، باید این مهم را لحاظ کند. باید اولین نیازهای جوانان برای این رسانه در اولویت باشد؛ بعد از آن قشر فرهیخته و عموم مردم. اگر برنامه‌ای تخصصی برای مخاطبان خاص می‌گذارد بهتر است در شبکه جداگانه‌ای باشد ولی مخاطبان عام وقتی پای تلویزیون می‌نشینند، باید جذابیت‌های بیشتری را ببینند. اگر بخواهیم از رسانه‌های غربی الگو بگیریم، باید بخش هنری آنها باشد و آن را با فرهنگ خومان تطبیق دهیم؛ ایرانیزه‌اش کنیم و به آن جذابیت ملی ببخشیم. این امر مقدور است و خوب است عزیزان در رسانه‌ملی آماده این تحولات باشند. این ظرفیت در کشور ما هست و صاحب‌نظرانی وجود دارند که می‌توانند رسانه را با افکار خودشان متحول کنند. ان‌شاءا... روزی باشد که شاهد باشیم مخاطبان صداوسیما رو به افزایش می‌روند، نه کاهش.
رضا پرتوی‌زاده - استاد دانشگاه
اگر می‌خواهیم جامعه بانشاط داشته باشیم باید رسانه بانشاط داشته باشیم. با بررسی علت جذابیت شبکه‌های مجازی برای جوانان به این نتیجه می‌رسیم که یکی از آنها، نوگرایی و کارهای جدیدی است که با روحیه جوان همراه است. بیشترین ساعت نظاره‌کردن رسانه‌ملی توسط جوانان است. این آمار نشان می‌دهد برای جوانان باید کار تخصصی انجام داد تا مخاطبان‌مان را ازدست‌ندهیم.
یکی دیگر از موارد، استفاه از تم‌ها، آهنگ‌ها و برنامه‌های بانشاط است که تاثیر مضاعف دارد. برای مثال شبکه قرآن تلاوت قرآن پخش می‌کند و موجب آرامش روح و روان انسان می‌شود. شاید جوانی را که هنوز با فضای زیبای قرآن آشنایی ندارد، بتوان ابتدا با موسیقی و نواهای سنتی ــ ملی جذب کرد. موسیقی ملایم، در جوانان ایجاد انرژی و نشاط می‌کند و این قشر چنین چیزی را به‌عنوان یک نیاز در نظر می‌گیرند. رفته‌رفته با این ترنم‌ها و فرهنگ غنی موسیقی سنتی ایرانی می‌شود آنها را به نوای زیبای قرآن جذب کرد که آرامش‌بخش است و جوان به آن هم نیاز دارد. اگر جوان امروز ما احساس می‌کند به شنیدن موسیقی نیاز دارد، قطعا به تلاوت قرآن و شنیدن آیات قرآن هم انس خواهد گرفت. این ما هستیم که گاهی چنین مواردی را بد بیان می‌کنیم. در قرآن آمده که همه چیز جهان در قرآن بیان شده است اما در دنیای امروز رسانه نتوانسته آنها را معرفی کند. ما این ضعف را در رسانه داریم و باید در سند جدید تحول رسانه ملی به این موضوع هم نگاه عمیق و موشکافانه‌ای شود.
رسانه در حوزه تولید موسیقی سنتی ایرانی پیشرو نبوده و باید این ضعف را جبران کند تا مخاطب بیشتر و با نگاه عمیق‌تری سمت برنامه‌ها بیاید. اگر برنامه‌ها جلوه هنری‌اش را حفظ کند و این هنر ویژه در دل و جان جوانان بنشیند، تاثیر شگرفی خواهد داشت. متاسفانه گاهی در تولید برنامه‌ها از حالت نگاه هنری خارج می‌شویم و فقط می‌خواهیم با حداقل هزینه برنامه‌ای را تولید کنیم. سزاوار است نیازهای جوان امروزی را ببینیم. باید شبکه‌های تخصصی بیشتری نیازهای او را برطرف کنند. هنر باید در تمام برنامه‌ها جلوه خود را داشته باشد. کسانی داریم که در حوزه هنر صاحب‌نظر هستند. باید از فکر آنها در اتاق فکر شبکه‌های مختلف صداوسیما استفاده شود.
رهبر معظم انقلاب مکرر به هنر در تولید برنامه‌ها تاکید کردند و سازمان صداوسیما به‌عنوان متولی فرهنگ و یک دانشگاه عمومی در کشور، باید این مهم را لحاظ کند. باید اولین نیازهای جوانان برای این رسانه در اولویت باشد؛ بعد از آن قشر فرهیخته و عموم مردم. اگر برنامه‌ای تخصصی برای مخاطبان خاص می‌گذارد بهتر است در شبکه جداگانه‌ای باشد ولی مخاطبان عام وقتی پای تلویزیون می‌نشینند، باید جذابیت‌های بیشتری را ببینند. اگر بخواهیم از رسانه‌های غربی الگو بگیریم، باید بخش هنری آنها باشد و آن را با فرهنگ خومان تطبیق دهیم؛ ایرانیزه‌اش کنیم و به آن جذابیت ملی ببخشیم. این امر مقدور است و خوب است عزیزان در رسانه‌ملی آماده این تحولات باشند. این ظرفیت در کشور ما هست و صاحب‌نظرانی وجود دارند که می‌توانند رسانه را با افکار خودشان متحول کنند. ان‌شاءا... روزی باشد که شاهد باشیم مخاطبان صداوسیما رو به افزایش می‌روند، نه کاهش.
رضا پرتوی‌زاده - استاد دانشگاه
