تغییر در مغز با انزوا از اجتماع

مطالعات محققان علوم شناختی نشان داد

تغییر در مغز با انزوا از اجتماع

چرا با حضور در جشنواره‌ها یا مراسم جمعی هیجان‌زده می‌شویم؟ بنا بر فرضیه «مغز اجتماعی» مغز انسان طوری تکامل پیدا کرده است تا بتواند تعاملات اجتماعی را حمایت کند. نتایج تحقیقات پیش از این نشان داده‌اند که تعلق داشتن به یک گروه خاص می‌تواند به بهبود سلامت و بالا بردن رضایت از زندگی کمک کند. نتایجی که به‌تازگی در مجله نورولوژی منتشر شده است نشان می‌دهد دوری‌گزینی از اجتماع بر ساختار مغز و عملکرد شناختی مغز (فرآیندی روانی برای یادگیری دانش) اثر منفی می‌گذارد و حتی ریسک ابتلا به زوال عقل را در سالمندان بالا می‌برد.

در این تحقیق به بررسی نحوه تأثیر انزوای اجتماعی بر ماده خاکستری مغز پرداخته شده است. ماده خاکستری، لایه بیرونی مغز است که متشکل از نورون‌هاست. محققان داده‌های موجود در بانک زیستی بریتانیا را برای 500 هزار نفر با میانگین سنی ۵۷ سال تحلیل کردند. آنها افرادی را منزوی از اجتماع درنظر گرفتند که تنها زندگی می‌کردند و تماس اجتماعی‌شان کمتر از ماهی یک‌بار بود و در فعالیت‌های اجتماعی کمتر از هفته‌ای یک‌بار شرکت می‌کردند. آنها همچنین به بررسی تصاویر ام‌آرآی از مغز حدود ۳۲ هزار نفر پرداختند. نتایج این تحقیقات نشان داد مغز افرادی که از نظر اجتماعی منزوی بودند عملکرد شناختی ضعیف‌تری داشت که شامل عملکرد حافظه یا سرعت عکس‌العمل می‌شد. همچنین حجم ماده خاکستری در مغز آنها در بسیاری از نواحی مغز کمتر بود. این نواحی شامل این موارد می‌شد: 
لوب گیجگاهی (که صدا را پردازش می‌کند و به رمزگذاری حافظه کمک می‌کند) لوب پیشانی (که در تمرکز، برنامه‌ریزی و مهارت‌های شناختی پیچیده نقش دارد) و هیپوکامپ (ناحیه کلیدی که مسؤول یادگیری و حافظه است و معمولا در مراحل اولیه آلزایمر تخریب می‌شود). آنها همچنین دریافتند بین کم‌بودن حجم ماده خاکستری مغز و فرآیند ژنتیکی مربوط به بیماری آلزایمر ارتباطی وجود دارد. بعد از پیگیری 12 ساله گروه مورد بررسی، مشخص شد افرادی که به لحاظ اجتماعی منزوی بودند اما تنها نبودند ۲۶ درصد بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به زوال عقل قرار داشتند.مجموعه‌ای بزرگ از توانایی‌های فکری «ذخیره شناختی» نامیده می‌شود که از طریق فعال
نگه‌داشتن مغز می‌تواند تقویت شود. از بهترین راه‌ها برای تقویت ذخیره شناختی یادگیری مهارت‌های جدید مثل نواختن ساز یا یادگیری یک زبان جدید است. نشان داده شده است که ذخیره شناختی عوارض پیر شدن را بهبود می‌بخشد. برای مثال می‌تواند فرد را در مقابل برخی بیماری‌های جسمی و روانی مثل زوال عقل، اسکیزوفرنی، افسردگی و به‌خصوص آسیب‌های بعد از ضربه مغزی محافظت کند.

منبع: Science Alert
سمیرا کیان‌پور - گروه دانش و سلامت