در مسیر بازگشت به ماه
آپولو 17 نام آخرین ماموریتی بود که انسان به ماه رفت؛ حالا اما حدود 50 سال از آن زمان میگذرد. مجموعه ماموریتهای جدید ناسا برای بازگشت انسان به ماه «آرتمیس» نام دارد. نام این ماموریت برگرفته از اسطوره یونانی آرتمیس، ایزدبانوی ماه است. بهتازگی ناسا تاریخ دقیق پرتاب ماموریت آرتمیس ۱ را اعلام کرده و مقامات گردشگری در سواحل فلوریدا منتظر هجوم عظیم گردشگران برای مشاهده این پرتاب هستند. ماموریتی که مقدمهای برای بازگشت انسان به ماه خواهد بود.
چارلی بلکول، رئیس پرتاب آرتمیس۱ در کنفرانس خبری از پنجره زمانی پرتاب آرتمیس۱ خبر داد. او اعلام کرد برای این ماموریت بدون سرنشین، کپسول و موشک جدید در 25مرداد به سکوی پرتاب وارد میشوند تا برای پرتاب در تاریخ ۵ شهریور آماده گردند. این اولین پرتاب برای سامانه پرتاب فضایی (SLS)، پرتابگر فوقسنگین جدید ناسا خواهد بود که میتواند فضانوردان را به ماه یا حتی در آینده به مریخ ببرد. اگر پرتاب براساس برنامه پیش برود کپسول اوریون بهسوی اعماق فضا حرکت خواهد کرد و چند روز را حول ماه خواهد گذراند. پنجره زمانی پرتاب در ۵ شهریور بین ساعت 8 و 33 دقیقه صبح تا 10و 33 دقیقه صبح منطقه زمانی شرقی خواهد بود. اگر پرتاب در ۵ شهریور بهدلیل شرایط آبوهوایی یا هر دلیل پیشبینینشده دیگری انجام نشود، ۸ و ۱۱شهریور روزهای جایگزین خواهند بود. موشک غولپیکر ناسا در مسیر آمادهشدن برای این ماموریت با مشکلات مختلفی روبهرو شده بود اما مسئولان امیدوارند درحالحاضر مشکلی مانع آن نشود. با پشتسر گذاشتن پرتاب در ۵ شهریور ناسا تخمین میزند که این سفینه بدون سرنشین میتواند در تاریخ ۱۵مهر به زمین بازگردد. یعنی پس از 42روز که مدت این ماموریت است.
وقایع بعد از پرتاب
در ماموریت آرتمیس۱ که بدون هیچ سرنشینی انجام میشود، سامانه پرتاب فضایی اولین پرتاب خود را تجربه خواهد کرد و کپسول اوریون که در سال ۲۰۱۴ به مدار زمین رفته بود اینبار برای دومینبار پرتاب خواهد شد. اگر همه چیز طبق برنامه پیش رود اسالاس غرشکنان از میان جو زمین طی 5/8 دقیقه به مدار میرسد. سپس بعد از ۸۰ تا ۹۰ دقیقه پس از پرتاب قسمت فوقانی بزرگ این موشک کپسول اوریون را در مسیر خود به سوی ماه قرار میدهد. درحالیکه کپسول اوریون بهسوی ماه اوج میگیرد بخش فوقانی اسالاس محمولههای مکعبی را بهسوی ماه یا برای سایر تحقیقات به نقاط هدف میفرستد و همزمان خود را به سمت مداری در اطراف خورشید قرار میدهد. کپسول اوریون طی این مدت دور ماه خواهد چرخید و در آخر با حمایت گرانشی که از ماه میگیرد سفر بازگشت خود به زمین را آغاز میکند.
اطمینان از بینقص بودن عملکرد کپسول اوریون
مسئولین ماموریت آرتمیس۱ انتظار دارند کپسول اوریون ثابت کند که میتواند سالم از جو به زمین بازگردد. بتواند بهطور پیوسته در محیط پرواز از شروع پرتاب تا بازگشتش به دریا عملکرد صحیح داشته باشد و اینکه بتواند فضانوردان را درون خود در طول بازیابی پس از بازگشت به زمین ایمن نگه دارد. آخرین نقطهعطف اصلی اوریون در این ماموریت، ورود مجدد با سرعت بالا به جو زمین است؛ محل سقوط این کپسول در سواحل سندیگو خواهد بود. این سفینه با چتر نجات به اقیانوسآرام فرود میآید و درست قبل از رسیدن، یک رزمایش به نام «جهت فرود» انجام میدهد تا با زاویه مناسب به امواج اقیانوس برخورد کند. مقامات ناسا گفتهاند که یک کشتی نیروی دریایی ایالاتمتحده پس از آن اوریون را از آب بازیابی میکند.
آزمایش فناوریها برای هدف نهایی
پس از این ماموریت بیسرنشین، ماهها تجزیهوتحلیل انجام خواهد شد تا ناسا مطمئن شود که اسالاس و کپسول اوریون واقعا آماده حمل انسان هستند. بهطورکلی این ماموریت فناوریهای بسیاری را که برای ماموریت آرتمیس2 ضروری است آزمایش خواهد کرد. آرتمیس2 اولین ماموریت سرنشینداری است که بعد از ۵۰ سال قرار است به مدار ماه برود. در آرتمیس3 قرار است برای اولینبار یک زن و اولین فرد رنگینپوست روی ماه قدم بگذارند، اتفاقی که بیشک تاریخساز خواهد بود. آرتمیس2 برای سال 1403 و آرتمیس3 برای سال 1404 برنامهریزی شدهاند.
منابع: IFL Science، space.com
سمیرا کیانپور - گروه دانش و سلامت
وقایع بعد از پرتاب
در ماموریت آرتمیس۱ که بدون هیچ سرنشینی انجام میشود، سامانه پرتاب فضایی اولین پرتاب خود را تجربه خواهد کرد و کپسول اوریون که در سال ۲۰۱۴ به مدار زمین رفته بود اینبار برای دومینبار پرتاب خواهد شد. اگر همه چیز طبق برنامه پیش رود اسالاس غرشکنان از میان جو زمین طی 5/8 دقیقه به مدار میرسد. سپس بعد از ۸۰ تا ۹۰ دقیقه پس از پرتاب قسمت فوقانی بزرگ این موشک کپسول اوریون را در مسیر خود به سوی ماه قرار میدهد. درحالیکه کپسول اوریون بهسوی ماه اوج میگیرد بخش فوقانی اسالاس محمولههای مکعبی را بهسوی ماه یا برای سایر تحقیقات به نقاط هدف میفرستد و همزمان خود را به سمت مداری در اطراف خورشید قرار میدهد. کپسول اوریون طی این مدت دور ماه خواهد چرخید و در آخر با حمایت گرانشی که از ماه میگیرد سفر بازگشت خود به زمین را آغاز میکند.
اطمینان از بینقص بودن عملکرد کپسول اوریون
مسئولین ماموریت آرتمیس۱ انتظار دارند کپسول اوریون ثابت کند که میتواند سالم از جو به زمین بازگردد. بتواند بهطور پیوسته در محیط پرواز از شروع پرتاب تا بازگشتش به دریا عملکرد صحیح داشته باشد و اینکه بتواند فضانوردان را درون خود در طول بازیابی پس از بازگشت به زمین ایمن نگه دارد. آخرین نقطهعطف اصلی اوریون در این ماموریت، ورود مجدد با سرعت بالا به جو زمین است؛ محل سقوط این کپسول در سواحل سندیگو خواهد بود. این سفینه با چتر نجات به اقیانوسآرام فرود میآید و درست قبل از رسیدن، یک رزمایش به نام «جهت فرود» انجام میدهد تا با زاویه مناسب به امواج اقیانوس برخورد کند. مقامات ناسا گفتهاند که یک کشتی نیروی دریایی ایالاتمتحده پس از آن اوریون را از آب بازیابی میکند.
آزمایش فناوریها برای هدف نهایی
پس از این ماموریت بیسرنشین، ماهها تجزیهوتحلیل انجام خواهد شد تا ناسا مطمئن شود که اسالاس و کپسول اوریون واقعا آماده حمل انسان هستند. بهطورکلی این ماموریت فناوریهای بسیاری را که برای ماموریت آرتمیس2 ضروری است آزمایش خواهد کرد. آرتمیس2 اولین ماموریت سرنشینداری است که بعد از ۵۰ سال قرار است به مدار ماه برود. در آرتمیس3 قرار است برای اولینبار یک زن و اولین فرد رنگینپوست روی ماه قدم بگذارند، اتفاقی که بیشک تاریخساز خواهد بود. آرتمیس2 برای سال 1403 و آرتمیس3 برای سال 1404 برنامهریزی شدهاند.
منابع: IFL Science، space.com
سمیرا کیانپور - گروه دانش و سلامت