حرکت طبیعی بورس زیر سایه حاشیهها
شرایط ریزش بورس در روزهای اخیر بهگونهای بود که محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس شورای اسلامی در شورای عالی بورس گفت، اگر ریزش بورس ادامه یابد، سازمان بورس اختیار دارد معاملات را متوقف کند. وضعیت روز گذشته بازار سرمایه بیثباتی را نشان میداد ، تا حدی که ممکن بود معاملات متوقف شود.
در عین حال برخی پیشبینی میکنند که شرایط بازار برای امروز بهتر شود و معاملات متوقف نشود. از سوی دیگر خبر رسید ترمز سقوط بورس کشیده شد، هرچند که روند حرکت بازار سرمایه نزولی بود اما از شدت آن کاسته شد. شاخص کل بورس امروز با 8581 واحد کاهش تا رقم دو میلیون و ۳۰۵ هزار واحد کاهش یافت. یکی از موضوعاتی که بورس ایران را دچار چالش میکند، باز نبودن دامنه نوسان است؛ در حالی که اگر دامنه نوسان باز باشد، هیچ اتفاق یا ابهامی پیش نمیآید. با اینکه در روزهای اخیر برخی افراد و رسانهها مدعی دستوری بودن ریزشها شدند و شائبه ایجاد کردند، ولی مجید عشقی، رئیس سازمان بورس آن را تکذیب کرد و شاهدیم بازار روند اصلاحی طبیعی خود را طی کرد. برخی افراد و رسانهها ریزشهای اخیر بورس را به تأثیرگذاری سخنان مسئولان نسبت میدهند، در حالی که باید به این سؤال پاسخ دهند، اگر مسئولان به مردم بگویند «ارز نخرید، ارزان میشود»، مردم ارز نمیخرند یا ارزهای خود را به بازار عرضه میکنند؟
در بازار سرمایه بیشتر شاهد نوسانگیری در بورس هستیم تا سرمایهگذاری بلندمدت، ضمن اینکه نوسانگیران به سراغ سهمهای کوچک رفتهاند. با بررسی یک ماه اخیر متوجه میشویم شاخص هموزن دو برابر شاخص کل رشد کرده است، زیرا پول به سمت سهامهای کوچک رفته و سهامها از ارزش ذاتی عبور کردند و در عمل سهامهای بزرگ تغییر مثبتی نداشتند.
ابزاری که در اختیار حقوقیها (که دارنده سهامهای بزرگ هستند و بعدا میتوانند بازار را هدایت کنند) قرار دارد، این است که وقتی بازار از ابتدای سال با شاخص یک میلیون و950 هزار تومان آغاز به کار کرد و تا شاخص دو میلیون و 550 هزار تومان رسید، تقریبا شاخص با بازدهی ۳۰درصدی مواجه شد و هیچ اصلاحی نکرد؛ در حالی که بازار اصولا اینگونه بود که بعد از رشدهای 15درصدی تقریبا 6 تا 7درصد اصلاح میکرد و بار دیگر به رشد خود ادامه میداد؛ بنابراین ریزشهای اخیر ناشی از رشد 30درصدی بود.رشد در هموزن بیشتر از این میزان بود، یعنی هموزن نسبت به ابتدای سال ۵۰درصد رشد شاخص داشت و قاعدتا در مسیری که بازار در هفتههای اخیر حرکت کرده بود، پیش رفت. با توجه به شرایط ایجاد شده، سازمان بورس نسبت به رشد سهامهای کوچک نگران شد، زیرا مسئولان اقتصادی نگران تکرار اتفاقات سال 1399 هستند.
با توجه به وجود دامنه نوسان، مدیریت بازار در سهام کوچک سخت بود، لذا سازمان بورس برای صف خرید صندوقها محدودیت گذاشت که صندوقها با دارایی ثابت از 15به10درصد کاهش داده شود یا مشکل تضمین اعتباری کارگزاریها از 60به50درصد کاهش یابد؛ این عوامل نشانهای بود مبنی بر اینکه سازمان بورس مایل به رشد شارپی بازار نیست.80درصد افرادی که در بازار هستند عمدتا نوسانگیر هستند. این افراد در حالی معتقدند بازار ارزنده است که خود تمایلی به سرمایهگذاری بلندمدت در بورس ندارند. نکته حائز اهمیت اینکه بازار زمانی ارزنده است که سهام برای میانمدت و بلندمدت خریداری شود و سهامداران روی سهمهای بلندمدت سرمایهگذاری کنند تا در این فرآیند، سهام سود مجمع دریافت کند و در عمل سهامدار برنامه پنج سالهای برای سهامداری در بازار داشته باشد. در چنین وضعیتی میتوان گفت قیمتهای بازار ارزنده است. از اینرو روند سرمایهگذاریهای کوتاهمدت ماههای اخیر در بورس نشان میدهد نوسانات اصلاحی درستی در بازار انجام شده و با توجه به رفتار روزانه معاملهگران، ریزشهای صورت گرفته، طی روند طبیعی در بازار سهام بوده است.
احمد اشتیاقی - کارشناس بازار سرمایهدر بازار سرمایه بیشتر شاهد نوسانگیری در بورس هستیم تا سرمایهگذاری بلندمدت، ضمن اینکه نوسانگیران به سراغ سهمهای کوچک رفتهاند. با بررسی یک ماه اخیر متوجه میشویم شاخص هموزن دو برابر شاخص کل رشد کرده است، زیرا پول به سمت سهامهای کوچک رفته و سهامها از ارزش ذاتی عبور کردند و در عمل سهامهای بزرگ تغییر مثبتی نداشتند.
ابزاری که در اختیار حقوقیها (که دارنده سهامهای بزرگ هستند و بعدا میتوانند بازار را هدایت کنند) قرار دارد، این است که وقتی بازار از ابتدای سال با شاخص یک میلیون و950 هزار تومان آغاز به کار کرد و تا شاخص دو میلیون و 550 هزار تومان رسید، تقریبا شاخص با بازدهی ۳۰درصدی مواجه شد و هیچ اصلاحی نکرد؛ در حالی که بازار اصولا اینگونه بود که بعد از رشدهای 15درصدی تقریبا 6 تا 7درصد اصلاح میکرد و بار دیگر به رشد خود ادامه میداد؛ بنابراین ریزشهای اخیر ناشی از رشد 30درصدی بود.رشد در هموزن بیشتر از این میزان بود، یعنی هموزن نسبت به ابتدای سال ۵۰درصد رشد شاخص داشت و قاعدتا در مسیری که بازار در هفتههای اخیر حرکت کرده بود، پیش رفت. با توجه به شرایط ایجاد شده، سازمان بورس نسبت به رشد سهامهای کوچک نگران شد، زیرا مسئولان اقتصادی نگران تکرار اتفاقات سال 1399 هستند.
با توجه به وجود دامنه نوسان، مدیریت بازار در سهام کوچک سخت بود، لذا سازمان بورس برای صف خرید صندوقها محدودیت گذاشت که صندوقها با دارایی ثابت از 15به10درصد کاهش داده شود یا مشکل تضمین اعتباری کارگزاریها از 60به50درصد کاهش یابد؛ این عوامل نشانهای بود مبنی بر اینکه سازمان بورس مایل به رشد شارپی بازار نیست.80درصد افرادی که در بازار هستند عمدتا نوسانگیر هستند. این افراد در حالی معتقدند بازار ارزنده است که خود تمایلی به سرمایهگذاری بلندمدت در بورس ندارند. نکته حائز اهمیت اینکه بازار زمانی ارزنده است که سهام برای میانمدت و بلندمدت خریداری شود و سهامداران روی سهمهای بلندمدت سرمایهگذاری کنند تا در این فرآیند، سهام سود مجمع دریافت کند و در عمل سهامدار برنامه پنج سالهای برای سهامداری در بازار داشته باشد. در چنین وضعیتی میتوان گفت قیمتهای بازار ارزنده است. از اینرو روند سرمایهگذاریهای کوتاهمدت ماههای اخیر در بورس نشان میدهد نوسانات اصلاحی درستی در بازار انجام شده و با توجه به رفتار روزانه معاملهگران، ریزشهای صورت گرفته، طی روند طبیعی در بازار سهام بوده است.