رئیسجمهور روسیه در دیدار ویدئویی با بایدن به وی تاکید کرد که گسترش ناتو به شرق را هرگز برنمیتابد
اولتیماتوم پوتین به بایدن
سال۲۰۱۴ اتحادیه اروپا که از همان ابتدا دلخوشی نسبت به شکست انقلاب نارنجی اوکراین و حضور «ویکتور یانوکوویچ» رئیسجمهور شرقگرای این کشور در قدرت نداشت با دریافت پالسی خطرناک از سوی آمریکا بازی نافرجام دیگری را در کییف کلید زد. وقوع درگیریهای خونین در اوکراین و از دسترفتن کنترل این کشور توسط یانوکوویچ و تبدیلشدن کییف به کانونی از آتش و خون، نتیجه این بازی مداخلهجویانه بود. هیچگاه در طول دوران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابقه نداشت که مقامات روسی صراحتا از تقابل نظامی با اروپا در صورت گسترش ناتو به شرق سخن به میان آورند اما این اتفاق هماکنون افتاده است. تغییر نقشه امنیتی و استراتژیک اروپا بر اثر مواجهه مستقیم با روسیه، موضوعی نیست که مقامات اروپایی بتوانند بهسادگی از کنار آن عبور کنند.
کاخسفید نیز طی بیانیهای اعلام کرد: «تماس ویدئویی امنی میان ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا برگزار شد و طی آن درباره طیفی از موضوعات در دستور کار آمریکا-روسیه، گفتوگو شد.»
با این حال مقامات آمریکایی در بیانیه خود از اولتیماتوم سخت پوتین به بایدن درخصوص گسترش ناتو به شرق نکتهای بهمیان نیاوردند.
معمای ناتو
واقعیت امر این است که اگر منازعهای میان روسیه و اوکراین رخ دهد، تکلیف کار مشخص خواهد بود! ورود ناتو به این منازعه، به معنای بسط و گسترش درگیری نظامی به کل اروپا بوده و این همان خطقرمز امنیتی سران پیمان آتلانتیکشمالی محسوب میشود. از این رو بر همگان مسجل است که حتی در صورت بروز جنگ میان روسیه و اوکراین، ناتو به بهانه اینکه اوکراین عضو این مجموعه نیست وارد نبرد مستقیم با مسکو نخواهد شد. در این صورت، کییف قربانی سیاستهای مشترک آمریکا و اروپا در تقابل با روسیه میشود.
مقامات آمریکایی در نحوه خروج از افغانستان حتی دغدغههای شرکای خود را در ناتو نظر نگرفتند. اکنون دولتهای پاریس و برلین بیش از هر زمان دیگری از سوی شهروندانشان بابت «تحقیر استراتژیک در افغانستان» مورد عتاب قرار گرفتهاند. در نتیجه پس از خروج اشغالگران آمریکایی و ناتو از افغانستان باردیگر استقلال استراتژیک اتحادیه اروپا از آمریکا به دغدغهای اساسی در میان اکثر اعضای اروپایی ناتو تبدیل شده است. آمریکا، کانادا، ترکیه همراه 26کشور اروپایی، اعضای پیمان آتلانتیکشمالی را تشکیل میدهند. صورتمساله این است که اکنون، آمریکا بر ناتو و تصمیماتش تسلط کامل دارد. در این منظومه امنیتی، واشنگتن نقش متغیر مستقل و دیگر اعضای پیمان آتلانتیکشمالی، نقش متغیر وابسته را دارند. همین مساله سببشده در مواردی مانند آنچه در افغانستان رخ داد، اروپاییان در مقابل یک کار انجامشده قرار گیرند اما سوالاصلی این است که تاثیر این وضعیت در آینده و سرنوشت ناتو چیست؟ نباید فراموش کرد که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و سقوط کمونیسم، ناتو فلسفه وجودی خود را از دست داد زیرا دیگر تهاجم سرخی در قبال اروپا و آمریکا وجود نداشت. با همه این اوصاف، رئالیستها و نئورئالیستهایی که عرصه سیاست خارجی آمریکا و اروپا را به تسخیر خود درآورده بودند، معتقد به حفظ این ساختار و تبدیل آن به یک ساختار مسلط امنیتی در نظام بینالملل بودند.