تعارض منافع و انفعال آموزش و پرورش
از همین ابتدای کار بهتر است حساب مدارس غیردولتی را از هم جدا کنیم و قانونمندها و مشکلدارها را از طایفهای که در نظام تعلیم و تربیت حکمرانی میکنند، جدا کنیم تا سپس با خیال راحت وارد بحثهای بعدی شویم. همین دیروز که ما رقمهای عجیب و غریب دریافتی در برخی پیشثبتنامها را دنبال میکردیم با مؤسس و مدیر یکی از این مدارس در یکی از شهرهای غربی کشور نیز صحبت کردیم که میگفت سال پیش شهریهشان سه میلیون و 800 هزار تومان یعنی همان مبلغ مصوب بود که خیلی از خانوادهها چون نداشتند آن را به صورت اقساط بلندمدت پرداختند.
پس منظور این گزارش همه غیردولتیها نیست و مرز میان آنها و دیگران در ذهن و نوشته ما کاملا روشن است. در واقع درباره مدارسی میگوییم که همیشه مصداق بارز تعارض منافع بودهاند و آدمهای مسؤولیت دار و دانهدرشت ادارهشان کردهاند برای همین هرچه خواستهاند ،کردهاند و بازهم میکنند.
از ابراهیم سحرخیز، معاون پیشین وزیر آموزش و پرورش پرسیدیم چه شده که این مدارس هرچه میخواهند میکنند و کسی هم جلودارشان نیست که او گفت: علتش زور زیاد این مدارس است که گردانندگان آنها یا در شورای عالی آموزش و پرورش یا در لایههای ستادی وزارتخانه یا در کانونهای حساس تصمیمگیری کشور هستند و به حدی قدرت دارند که نه بازرسی آموزش و پرورش و نه حتی شخص وزیر نمیتوانند با آنها برخورد کنند. سحرخیز میگوید، شنیده است حتی یکی از این مدارس حاضر نشده وزیرآموزش و پرورش را داخل ساختمان راه دهد که به این ترتیب واضح است از ناظر و بازرس تا چه اندازه کار برمیآید.
درباره این موضوع با محمدرضا نیک نژاد، کارشناس مسائل آموزش و پرورش گفتوگو کردیم که او نیز دست روی تعارض منافع گذاشت و گفت مدارس غیردولتی خاص متعلق به افراد دارای قدرت و نفوذ چه در داخل آموزش و پرورش و چه در خارج از آن است پس یا نمیتوان با آنها برخورد کرد یا اگر به سبب فشار رسانهای و افکارعمومی برخوردی صورت بگیرد، کار یا به انتها نمیرسد یا برخوردی که شایسته است، انجام نمیشود. برخی از این مدارس نیز برای این که کارشان را به ظاهر قانونی جلوه دهند، طبق شهریههای مصوب پیش میروند اما در طول سال با برخی برنامهها، خدمات و کلاسهای خاص عملا شهریههای مصوب را دور میزنند و اهداف خود را دنبال میکنند.
ما در این باره با سعید صالح، مدیرکل مدارس و مراکزغیردولتی آموزش و پرورش گفتوگو کردیم و پاسخ همانی بود که همواره در ادوار گذشته و در حین نگارش چنین گزارشها و سوتزنی چنین تخلفاتی بیان میشود. او به جامجم توضیح داد: ثبت نام و پیش ثبتنام، تابع ضوابطی است که شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی مشخص میکند. مطابق این ضوابط، پیش ثبتنام منعی ندارد و میزان پیش پرداخت و چگونگی پرداختها براساس توافق اولیا و مؤسسان مدارس غیردولتی تعیین میشود اما تا زمان ابلاغ رسمی شهریهها، ملاک دریافتیها شهریه سال قبل است که باید به صورت علی الحساب دریافت و پس از تعیین شهریههای قطعی، قراردادها نهایی شود.
این جملات گرچه گزارش امروز ما را کامل میکند ولی تا وقتی چالش تعارض منافع و منفعتهای شخصی در میان است هیچ تاثیری بر رفتار و عملکرد مدارس غیردولتی خاص ندارد.