دوست دارید چه صدایش کنید؟

فراخوان نامگذاری برای سیاراتی که جیمز وب کشف می‌کند

دوست دارید چه صدایش کنید؟

شاید شما هم با شنیدن نام برخی اجرام فضایی مثل سیارات، ستاره‎‌ها و سحابی‌‎ها تعجب کرده باشید و با خودتان بگویید این دیگر چه نامی است، بیشتر شبیه یک کد مخفی است تا نام ستاره و سیاره! اتحادیه بین‌المللی نجوم(IAU)  به مناسبت دهمین سالگرد تأسیس دفتر توسعه خود، مسابقه‌ای را برای نامگذاری ۲۰ سامانه فراخورشیدی برگزار می‌کند که تلسکوپ فضایی جیمزوب رصد خواهد کرد، تا از مردم علاقه‎‌مند برای انتخاب نام‌‎های جذاب کمک بگیرد.

مشارکت‌دادن مردم در پروژه‎‌های علمی بزرگ و مهم دنیا همیشه می‎تواند به توجه بیشتر آنها به علم و دستاوردهایش منجر شود و این یکی از اهداف اتحادیه بین‎المللی نجوم است تا افراد، خودشان را در تصمیم‌‎گیری‌‎ها و فرآیندهای علمی دنیا موثر بدانند.در این مسابقه که با عنوان 2022NameExoWorlds برگزار می‎شود قرار است برای 20 سیاره فراخورشیدی به همراه ستاره‌های میزبان‌شان اسم انتخاب شود. برای آن‌که این کار نوعی مشارکت عمومی و فعالیت گروهی را در جمع علاقه‌‎مندان نجوم سراسر دنیا ایجاد کند، اتحادیه بین‌‎المللی در نظر داشته گروهی متشکل از دانش‌آموزان و معلمان، علاقه‌مندان به نجوم، ستاره‌شناسان آماتور و منجمان حرفه‌ای در آن سهیم شوند. ابتدا در جلسات ایده‌‎های متنوع ارائه و سپس نام‎‌های انتخابی به همراه پیشینه فرهنگی‌‎شان پیشنهاد شود. پیشنهادهای نهایی باید به‌صورت مکتوب و ویدئویی برای اتحادیه ارسال شود تا به مرحله داوری راه پیدا کند. 
در جریان داوری، این اسامی طی دو مرحله مورد بررسی قرار می‌گیرند. ابتدا یک هیات انتخابی درون هر کشور پیشنهادهای ارائه‌شده را بازبینی و یک نامزد و دو نام پشتیبان انتخاب می‌کنند و در مرحله بعدی، کمیته انتخاب نهایی، نام‎‌های رسیده از هر کشور را ارزیابی و یکی از آنها را به‌صورت تصادفی انتخاب می‎‌کند. 
این مسابقه جنبه مهم دیگری هم دارد و آن به‌اشتراک‌گذاشتن قصه‌‎ها و اسطوره‎‌های کشورها برای علم است. فرهنگی که با نامی جذاب در دنیای علم دوباره دیده می‌‎شود و ممکن است بهانه‌‎ای شود برای آشنایی مردم سراسر دنیا با قهرمان‎‌ها و مفاهیم مهم آن کشور. پیش از این هم پویش ستاره - سیاره در سال 1398/ 2019 از سوی اتحادیه بین‌‎المللی نجوم و با همکاری کشورهای مختلف برگزار شد که در آن کشور ایران از بین 519 جفت نام پیشنهادی برای سیاره و ستاره مادر، نام  «کاوه» و «کاویان»  را ارائه کرد. در میان نام‌های برگزیده در مرحله اول نام‌هایی همچون «رستم» و «سهراب»، «شیرین» و «فرهاد»، «رودابه» و «رستم»، «آذر» و «یلدا» و «افروز» و «آرام» به چشم‌‌می‌خوردند.