مستند هم سرگرم‌کننده است

مستند هم سرگرم‌کننده است

مهدی شامحمدی، تهیه‌کننده «همسایه‌های خوب»، محصول مرکز مستند سوره که این روزها از شبکه دو در حال پخش است، با اشاره به این‌که سینمای مستند به دلیل وجود رسانه‌های پرطرفدار مانند وی‌اودی‌ها، تلویزیون‌های اینترنتی و سرگرمی زیاد مردم در فضای مجازی امروز دچار تحولات زیادی شده است، گفت: کارکرد مستند اغلب در همه جوامع شبیه هم است و دو رویکرد دارد. کارکرد اول مستند که شاید آن‌قدر هم اهمیت نداشته باشد و ما در ایران این کارکرد را نداریم، کارکرد سرگرمی است.

وی در گفت‌وگو با مهر ادامه داد: بخش عمده کارکرد مستند در دنیا، سرگرمی است. یعنی تلویزیون‌های بزرگ در کنار یک کار نمایشی یا سریال داستانی، رئالیتی شوهای مستند می‌سازند که در بلندمدت باعث افزایش تعداد بینندگان در شبکه‌های تلویزیونی می‌شود. در حقیقت این بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کارکردی است که سینمای مستند در دنیا دارد. متاسفانه ما در ایران این کارکرد سینمای مستند را نادیده گرفتیم و به سمت آن نمی‌رویم. البته اگرچه یک یا دو رئالیتی‌شو در شبکه سه و در وی‌اودی‌ها ساخته شده اما هر دو کپی از برنامه خارجی بوده و آنچنان نتوانسته‌اند مخاطب را جذب کنند. اطلاع‌رسانی کارکرد دوم مستند محسوب می‌شود که روی جامعه تاثیر می‌گذارد و فرهنگسازی می‌کند. ناگفته نماند در برخی مواقع آگاهی و اطلاع‌رسانی در قالب مستندهای اجتماعی که تلخی‌ها، سیاهی‌ها و ناراحتی‌های جامعه را که از چشم شهروندی که کمتر درگیر جامعه روزش است به نمایش می‌گذارد، می‌تواند به اشتباه به سیاه‌نمایی تعبیر شود. سینمای مستند به مخاطبان بخش‌هایی از جامعه را نشان می‌دهد که قابل دسترسی برای افراد نیست.

شامحمدی با بیان این‌که مستندساز سوژه‌محور کار می‌کند، مطرح کرد: در کنار نمایش آنچه سیاهی نامیده می‌شود، یک مستندساز با نمایش امید و نشان دادن اتفاقات جذابی که باز هم از چشم مخاطب دور می‌ماند، تاثیر دیگری در جامعه می‌گذارد و به آن طراوت می‌بخشد که به عنوان مثال می‌توان از همسایه‌های خوب نام برد. نمونه این‌گونه برنامه‌ها کم نیستند و مستندساز باید بر اساس نیاز جامعه‌اش دست به تولید مستندهایی که باعث حال خوب مخاطب می‌شود، بزند.

وی در ادامه با اشاره به این‌که کارکرد مستند در جوامع مختلف معمولا شبیه هم و شبیه رئالیتی‌شوهای سرگرم‌کننده است که هم پولساز هستند و هم سرگرمی ایجاد می‌کنند، مطرح کرد: شبکه‌های بزرگ دنیا از این بخش قابلیت سینمای مستند برای جذب مخاطب استفاده می‌کنند که متاسفانه مسئولان ما از آن غافل‌اند و استفاده نمی‌کنند. حتی یک مستند ممکن است قانون را تغییر بدهد. به یاد دارم یک مستندساز حدود 15سال پیش درباره دارالتادیب‌های زیر 15سال فیلم ساخت و این اتفاق باعث شد قانونی در مجلس تصویب شود که بچه‌های زیر 12سال دیگر در دارالتادیب نگهداری نشوند و خانه‌هایی طراحی شد که بچه‌ها کنار خانواده‌هایی قرار بگیرند و رشد کنند.
همسایه‌های خوب، شنبه تا سه‌شنبه ساعت ۱۹از شبکه دو پخش می‌شود و تکرار آن روز بعد ساعت ۱۳و30دقیقه است.