از تهدید به استعفا تا انتشار ناگفته‌‌ها

کلیدواژه «نگذاشتند» چگونه مهم‌ترین دستاویز روحانی برای تبرئه دولتش شده است؟

از تهدید به استعفا تا انتشار ناگفته‌‌ها

حسن روحانی اخیرا در کتاب خاطرات شفاهی دولت با عنوان «بدون دود و آتش و خون» از زمینه برای استعفای خود به‌عنوان «رازهای مگوی نظام» یادکرده و گفته که وقتی ترامپ جنگ اقتصادی را شروع کرد، اختلاف‌نظری اساسی در دولت وجود داشت که آیا با این وضع می‌توان کشور را اداره کرد یا نه؟ حتی عده‌ای از وزرا پیشنهاد کردند دسته‌جمعی استعفا بدهیم.

می‌گفتند در این وضعیت باید کسانی با تمام اختیارات بیایند و دولت را بگیرند وگرنه شرایط برای اداره کشور مساعد نیست.   روحانی در این کتاب می‌گوید: به من گفتند برو با رهبری صحبت کن. من پاسخ دادم رهبری تنها می‌شود! حسن روحانی در بیان این روایت نام افرادی که چنین پیشنهادی را به او داده‌اند ذکر نکرده، اما گویی چند نام آشنا در مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری در اجرای این طرح نقش اساسی را بازی کرده‌اند؛ چراکه یک ماه پس از آبان ۹۸ عباس عبدی و از مشاوران مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری در اتاق فکر آبان ۹۸ در یادداشتی، درباره پیشنهاد استعفای دولت کدهایی مهم داده و نوشته بود: حالا که اصولگرایان غالب، قدرت و اراده استیضاح را ندارند، پیشنهاد می‌کنم روحانی شخصا دست‌به‌کار شود. کنار رفتن نه به معنای اعتراض، بلکه به معنای گشودن راه برای حل ماجرا.

به نظر می‌رسد کلیدواژه «نگذاشتند» از مهم‌ترین دستاویزهای حسن روحانی برای تبرئه دولت خود از سوء‌مدیریت‌ها وشاید تنها امید و شانسی است که اعضای دولت تدبیر و امید برای ترمیم پایگاه اجتماعی خود و البته بازگشت به قدرت در نظر داشتند. چنان‌ که روزنامه اعتماد با انتشار ناگفته‌های رئیس جمهور سابق آن را برگ برنده او برای بازگشت به سیاست خوانده است.

روحانی در حالی ماجرای آبان ۹۸ را به گردن شورای هماهنگی سران قوا می‌اندازد که بسیاری معتقدند در دیدار روحانی با کریستین لاگارد، رئیس وقت صندوق بین‌المللی پول در نیویورک در سال ۹۷ به او توصیه کرد برای جهانی شدن و حرکت در مسیر عادی‌سازی ایران، یارانه را به صورت ناگهانی و بدون پرداخت هزینه جبرانی حذف کند تا فشار بر حکومت افزایش یابد. در هر صورت رفتارهای سیاسی حسن روحانی نشان می‌دهد او تمایلی ندارد مانند روسای جمهور سابق از عرصه سیاسی فاصله بگیرد و در این میان بیشتر نگاهش به بازی کردن نقشی همچون هاشمی رفسنجانی است چنان‌که چند ساعت بعد از نقد و کنایه‌های سید‌ابراهیم رئیسی به عملکرد دولت سابق، روحانی برای این‌که نشان دهد فعلا در مدار صبر و مماشات است، طی تماس تلفنی با رئیس جمهور هفته دولت را به او تبریک گفت و این بار مستقیما به او پیشنهاد کمک و همکاری داد. از سوی دیگر بیرون آمدن روحانی از فاز سکوت و گوشه‌نشینی و برگزاری جلسات مداوم با مدیران دوره خود و چهره‌های شاخص جریان اصولگرا، اعتدالی و اصلاح‌طلب این گمانه را تقویت می‌کند که حسن روحانی برای آینده سیاسی خود برنامه‌هایی دارد و حتی ممکن است در این مسیر تن به افشای برخی ناگفته‌ها بدهد و سیمایی متفاوت از خود در دوران پسا ریاست جمهوری به نمایش بگذارد. کما این ‌که حسن روحانی در خرداد ۱۴۰۰ نشستی درونی با اعضای دولت و برخی فعالان سیاسی خود از جمله رضا اردکانیان، محمد قوچانی، محمود واعظی، علی ربیعی، فریدون وردی‌نژاد معاون سیاسی رئیس جمهور، علیرضا معزی و محمد نهاوندیان در ساختمان «همراهان » سعدآباد داشته که به مشکلات اداره کشور در زمان تحریم پرداخته است.

بخشی از این نشست به همراه فعالیت دولت در زمان تحریم‌ها به قلم سه نویسنده بهراد مهرجو، ولی خلیلی و آرش پور‌ابراهیمی که یکی از آنها بهراد مهرجو در جلسه مذکور حضور داشت در کتاب «بدون آتش و دود وخون» منتشر شده است.

روحانی در این جلسه بار دیگر از کسانی گفته که به ادعای او دنبال «زمین زدن دولت» بودند و مدعی شده «بازجویی‌های آنها نیز موجود است.» روحانی خصوصا از نقش خبرگزاری فارس سخن گفته و مدعی است در مورد افزایش قیمت بنزین دو قوه «در کاسه دولت گذاشتند.»

     سلیمی نمین: روحانی نقدپذیر نیست

مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران درباره انتشار کتاب «بدون دود و آتش و خون» و دفاع رئیس دولت یازدهم و دوازدهم از عملکرد خود گفت: این یک امر طبیعی است که آقای روحانی در این مقطع سکوت خود را بشکند و درباره عملکرد دولت خود حرف بزند و از این جهت نمی‌توان آن را اتفاق ویژه‌ای دانست.

عباس سلیمی نمین در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین اظهار کرد: علی‌القاعده ایشان در طول دوران فعالیت خود به عنوان رئیس جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم عملکردی داشته که می‌خواهد از آن دفاع کند اما نکته قابل تامل این‌که به هیچ وجه نباید انتظار داشت که او پس از این اظهارنظرها، نقدهای مرتبط را بپذیرد. مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران با بیان این‌که رئیس دولت دوازدهم خطاهای زیادی در تاریخ معاصر داشت خاطرنشان کرد: روحانی نه تنها هیچ نقدی را نمی‌پذیرد بلکه در طول دوران فعالیت خود ناقدان را با ادبیاتی تند تخطئه کرد. این در حالی است افرادی که در جایگاه رفیعی قرار دارند باید سعه صدر بیشتری از خود نشان دهند. سلیمی نمین درباره تاثیر این گونه اظهار در شرایط فعلی بر جامعه گفت: انتظار بیهوده است که تصور کنیم آقای روحانی در مقام دفاع از عملکرد دولت خود مصالح جامعه را در نظر بگیرد. او اساسا توجهی به این موضوع ندارد.