نخل‌هایی که برای مهمانان قربانی می‌شوند

نخل‌هایی که برای مهمانان قربانی می‌شوند

 شهرستان کویری خور و بیابانک به‌عنوان شرقی‌ترین شهرستان استان اصفهان در قلب کویر مرکزی ایران واقع شده و عمده محصولات باغی این شهرستان خرماست که از نخلستان‌های بزرگ این شهرستان به‌دست می‌آید. یکی از رسوم باغداران این شهرستان در راستای بهبود محصولات خود برپایی آیین قربانی‌کردن نخل است که همه‌ساله برگزار شده و ریشه در رسوم نیاکان دارد. قربانی‌کردن نخل رسمی است که اهالی شهرستان کویری خور و بیابانک بیشتر در فصل‌های بهار و تابستان انجام می‌دهند. نیاکان ما در رسوم خود برای کاشت و بهره‌برداری از درخت خرما بسیاری از کارکردهای درخت خرما را مشابه زندگی انسان فرض می‌کردند، لذا بسیاری از اصطلاحاتی که در طول ایام حیات انسان در خصوص زندگی او به کار می‌رود، برای ایام حیات نخل خرما نیز به کار می‌رود.  به‌عنوان مثال وقتی انسان طفلی را به دنیا می‌آورد، در محاوره عمومی مردم معمول است که مادر زایمان کرده، با این وصف زمانی هم که درخت خرما در فصل بهار خوشه می‌آورد باغداران ( طبق سنت گذشته‌های دور) این‌طور عنوان می‌کنند که نخل زایمان کرده است.  اعتقاد دیگری وجود دارد مبنی بر این‌که اگر سر درخت خرما بریده شود همچون انسان می‌میرد. نخلداران همچنین معتقدند هیچ چیز درخت خرما دورریختنی نیست و باید از همه بخش‌های نخل برای ادامه حیات انسان
استفاده کرد.
 نخل قلب دارد
نیاکان ما از گذشته‌های دور اعتقاد داشتند که درخت خرما همچون انسان دارای قلب است و در داخل آن قلب، پنیری سفید رنگ وجود دارد، این قلب وظیفه غذارسانی به شاخ و برگ درخت را برعهده دارد و خوشه خرما نیز تمامی مواد غذایی مورد نیاز خودش را برای به بار نشستن از همین قلب دریافت می‌کند.  باغداران معتقدند پنیر موجود در قلب درخت نخل خرما قابل خوردن است و در عین حال نخل‌های خرما همچون انسان از دو درخت نر و ماده تشکیل شده است.  منابع تاریخی گزارش می‌دهند در ایران نخل خرما از دوران باستان به‌ویژه در خوزستان کشت می‌شده و این درحالی است که همان منابع شهادت می‌دهند که از عصر باستان در منطقه باستانی خور و به‌ویژه در روستاها و قلعه‌های تاریخی منطقه همچون دژ تاریخی «بیاضه» در ایام خزان نخل خرما توسط ایرانیان کشت می‌شده است.
 گردن زدن نخل
یکی از مهم‌ترین آیین‌های مربوط به بار نشستن نخل خرما که از دوران پیش از اسلام در خور و بیابانک مرسوم بوده آیین «گردن‌زدن نخل» است و این رسم، آیینی است که از زمان‌های دور در این دیار برقرار بوده و هم‌اکنون به‌صورت یک‌سنت درآمده است. باغداران معتقدند هر نخل همانند انسان یک شخصیت داشته و از ارزش و احترام فراوانی برخوردار است به همین دلیل هم قطع‌کردن درخت خرما در این منطقه، به اصطلاح قربانی‌کردن خوانده می‌شود.
در منطقه خور و بیابانک مرسوم است که هرگاه مهمان عزیزی دارند، به‌منظور اکرام آن مهمان، ارزشمندترین موجودی خود را که همان نخل خرماست به نام مهمان قربانی می‌کنند. بدین صورت که آن قدر شاخ و برگ درخت را از بالا می‌برند تا به مرکز آن که همان قلب دل درخت و پنیر درخت است می‌رسند، سپس از آن پنیر موجود در قلب درخت برای مهمان و همچنین در راستای طلب محصولات بهتر در سال پیش رو برداشته شده و میان مهمانان توزیع می‌شود، با این وصف همان گونه که قبلا ذکر شد، با توجه به این‌که درخت برگ و باری ندارد به سرعت خشک شده و از بین می‌رود.
رسم قربانی‌کردن نخل خرما هزارن سال است که در میان مردم خور و بیابانک قدمت دارد.