مسابقات خاطرهانگیز و جریانساز دهههای اخیر کدام یک را به خاطر دارید؟
برندههای مسابقه
رسانه ملی از همان روزهای پس از انقلاب شمایل جدید خودش را پیدا کرد اما چیزی که به عنوان برنامهسازی مدرن شاهدش هستیم از دهه 70 کلید خورد. یعنی افزایش تعداد شبکهها و تولید بسیار گسترده و آثار مهم تلویزیون همه در دهه 70 رخ داد. مسابقات تلویزیونی نیز مثل اغلب برنامههای سیما از اوایل دهه 70 روی آنتن آمدند و اتفاقا بسیار پرمخاطب ظاهر شدند. البته قبل از دهه 70 برنامهای به اسم «نامها و نشانهها» وجود داشته که در دوره خودش سبک جدیدی از مسابقه و برنامهسازی در تلویزیون را ارائه میداد اما پس از آن مسابقه جذاب خاص و جذاب دیگری ساخته نشد تا دهه 70. البته گاهی در این بازههای زمانی برنامههایی تولید میشد که شباهت خاصی به «نامها و نشانهها» داشت اما از آنجا که همه این تولیدات نسخههای ضعیفتر همان برنامه بودند مخاطب جذب نمیکردند و پس از مدتی پایان مییافتند. با شروع سالهای ابتدایی دهه 70 و حرفهایشدن تلویزیون، مسابقات جذاب هم پا به آنتن گذاشتند. در این گزارش میخواهیم خاصترین و خاطرهانگیزترین مسابقات سالهای اخیر را مرور کنیم.
سال پخش: اوایل دهه 70
مجری: منوچهر نوذری
این برنامه نام مسابقه جذاب اطلاعات عمومی بود که توسط مجری، دوبلور و یکی از شومنهای محبوب ایران مرحوم منوچهر نوذری اجرا میشد. در این مسابقه ۱۵ شرکتکننده شرکت میکردند و به پرسشهایی در موضوعات مختلفِ اطلاعات عمومی پاسخ میدادند. نحوه پاسخدهی با استفاده از زنگهایی بوده که مقابل هر شرکتکننده وجود داشت. در مرحله نخست، در دو نوبت، شرکتکنندگان به پرسشها و بهنوبت پاسخ میدادند و در مراحل بعد، کسانی که پاسخ صحیح میدادند تعیین میکردند که چه کسی باید به سؤال بعدی جواب دهد. هنوز هم ویدئوهای زیادی از این مسابقه وجود دارد که گاه در شبکههای اجتماعی بسیار دیده میشود. یکی از شرکتکنندگان معروف این برنامه عادل فردوسیپور بود که مرحوم نوذری با او شوخی میکرد و پس از معروف شدن فردوسیپور، این ویدئو بارها بین مردم و علاقهمندان دست به دست شده است. در آن سالها مسابقه هفته به قدری محبوب شده بود که مهران مدیری یکی از بخشهای برنامه خاطرهانگیز «ساعت خوش» را به شوخی با استاد نوذری و برنامه مسابقه هفته اختصاص داده بود. «از کی بپرسم؟» جمله معروف این مسابقه بود که توسط مجری از شرکتکنندگان پرسیده میشد. جملهای هنوز در شوخیهای روزمره و خاطرات مردم جاری است و با آن به یاد مرحوم نوذری میافتند.
برنده باش
سال پخش:97 تا 98
مجری: محمدرضا گلزار
پس از سیمرغ و سایر مسابقات دهه 80، مسابقات زیادی در حوزههای مختلف تولید شد. از برنامههایی شرکتکنندگان در حوزه اطلاعات عمومی رقابت میکردند تا شرکت کنندگانی که چالشهای فیزیکی و توانایی جسمانیشان را محک میزدند اما با این وجود هیچ کدام از این مسابقات اتفاق بزرگی را رقم نزد. خیلیهایشان شکست خوردند و تعدادی دیگر که توانستند مخاطب نسبی پیدا کنند بعد از مدتی از حافظهها پاک شدند. البته این روند چند سال قبل با «برنده باش» متوقف شد. این برنامه یکی از مسابقات جذاب و پرمخاطب تلویزیون در چند سال گذشته بود که به دلیل حضور سوپراستار سینما یعنی محمدرضا گلزار در قاب تلویزیون برای اولین بار و همچنین جایزه بالای صد میلیون تومانیاش مخاطبان فراوانی را پای جعبه جادو مینشاند.
این مسابقه در چند نوبت به صورت هفتگی و در دو نوبت نوروز و ماه رمضان به صورت هرشبی روی آنتن میرفت، اما حواشی و مسائلی که پیرامون نحوه تامین جایزه و حضور اسپانسر در برنامه به وجود آمد، در نهایت منجر به توقف این برنامه شد.
حتی گفته میشد محمدرضا گلزار برای اجرای هر قسمت این برنامه 50 میلیون تومان دستمزد میگیرد که بعدها توسط تهیهکننده تکذیب شد. برنده باش کپی یک برنامه خارجی بسیار محبوب به اسم میلیونرشو بود که در اکثر کشورهای جهان مشابهش ساخته شده و حتی در فیلم اسکاری میلیونر زاغهنشین نیز شاهد بخشهایی از این مسابقه هستیم. روند این مسابقه بسیار ساده اما هیجان انگیز بود. شرکتکنندهها باید جواب سوالات چهارگزینهای را در حوزههای مختلف انتخاب میکردند و بر جایزه خود میافزودند. استرس از دست رفتن همه جایزهها و رسیدن به جایزه 200 میلیونی به این برنامه جلوهگری خاصی میبخشید.
سیمرغ
سال پخش: اوایل دهه 80
مجری: سید محمد حسینی
با شروع دهه 80 به شکل ناگهانی تولیدات جذابی در عرصه مسابقات روانه آنتن شد. تولیداتی که در کنار مسابقات اطلاعات عمومی، اهمیت تواناییهایی دیگر در ابعاد ورزشی و میدانی نیز اهمیت داشت. شاید مهمترین مسابقه این حوزه مردان آهنین یا همان قویترین مردان ایران بود. البته بعضی مسابقات دیگر که بسیار ماندگار شدند ترکیبی از این تواناییها را در خود داشتند. مسابقه سیمرغ یکی از همین مسابقات بود. این برنامه در ادامه مسابقات جذابی تولید شد که اجرای آن را سید محمد حسینی برعهده داشت. در سال 1376 کاظم احمدزاده و این مجری اجرای برنامهای به نام مسابقه بزرگ را برعهده داشتند، در اوایل دهه 80
مسابقه جذاب و سراسر خنده و هیجان سیمرغ جان تازهای به برنامهها و مسابقات تلویزیونی ایرانی داد. در «مسابقه سیمرغ» شرکتکنندگان میتوانستند به صورت زوج یا همراه دوستان و خانوادههای خود شرکت کنند. اما این مجری در همان سالهای اوج یکباره از کشور خارج شد و بعدها با اعمال و رفتارهای ضدانقلابی و ضدملی خود تمام محبوبیتش را خاک کرد.
راز سیب
سال پخش: ۱۳۷۴
مجریان: فرهاد جم - مهسا مهجور
وقتی مسابقه «راز سیب» پخش شد همه چیزش ساختارشکنانه و پر از نوآوری بود. این برنامه آغازگر مسابقات هیجانانگیزی بود که علاوه بر اطلاعات عمومی، متکی بر هوش و فعالیت بدنی شرکتکنندگان بود. این مسابقه از آیتمهای جذاب مختلفی تشکیل شده بود. شرکتکنندگان در یک مسیر رقابتی وارد یک غار تو در تو میشدند و به دنبال چراغ چشمکزن بودند. در آن غار هر چیزی میتوانست در انتظارشان باشد و همین مساله هیجان مسابقه را برای بینندگان دوچندان میکرد. فرهاد جم با اجرای این برنامه چهره شد و خیلیها «راز سیب» را با اسم او میشناسند اما
جالب است بدانید که این مسابقه مجری دیگری به نام مهسا محجور نیز داشته که در حال حاضر بازیگر تئاتر است. حضور یک مجری مرد در کنار یک مجری زن در آن سالها خودش ساختارشکنی محسوب میشده و در واقع در «راز سیب» برای اولین بار دو مجری با جنسیتهای مختلف برنامه را
اجرا میکردند. بعدها مشخص شد که این مسابقه کپیشده از یک مسابقه مطرح خارجی به نام The Crystal Maze بوده، اما با خلاقیت سازندگان و اجرای خوب دو مجری به خوبی ایرانیزه شده بود.