شما در دوره مهمی از تاریخ ایران نمایندگی جمهوری اسلامی را در سازمان ملل متحد به عهده داشتید. یکی از اتفاقات مهم این دوره تشکیل جلسه شورای امنیت درخصوص توافق برجام بود. ارزیابی شما از این جلسه و گفت‌وگو‌های حول و حوش آن، چه بود؟
بعد از حدود دو دهه مذاکره درباره پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران با طرف‌های غربی و بعدها گروه 1+5 در نهایت قطعنامه 2231 در تاریخ 23 تیر 1394 تصویب شد. آن جلسه تاریخی بود، چون با صدور این قطعنامه، ایران بدون این‌که قطعنامه‌های الزام‌آور پیشین شورای امنیت را اجرا کند، عملا آنها را کنار گذاشت و با صدور قطعنامه 2231 رویکرد این شورا نسبت به ایران تغییر پیدا کرد. در این جلسه نمایندگان همه کشورهای عضو شورای امنیت و همچنین دبیرکل سازمان ملل و نمایندگان اتحادیه اروپا سخنرانی کردند. طبعا من هم به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران مطالبی را بیان کردم.
شرایط و فضای قبل و بعد جلسه چگونه بود؟
من پیش از آن، جلسه‌ای با هنری کیسینجر، یکی از بزرگ‌ترین استراتژیست‌های آمریکایی که نقش مهمی در شکل‌دهی سیاست در ایالات متحده دارد، ‌داشتم. کیسینجر در این جلسه به من گفت که شما ایرانی‌ها مردمانی باهوش و زیرک هستید و این البته ناشی از تاریخ چندهزارساله‌ ایران است. با این پشتوانه شما در نهایت آمریکایی‌ها را با دور زدن مسائل ما را فریب می‌دهید. این موضوع هم ناشی از این است که شما از گذرگاه‌ها و سختی‌هایی که در تاریخ برای‌تان رخ داده، عبور کرده‌اید. این در حالی است که ما آمریکایی‌ها کشوری نوپا و جدید، نسبت به تاریخ طولانی ایران داریم. من البته به فراخور، پاسخی به او دادم. اما وقتی داشتم سخنرانی خود در جلسه شورای امنیت را مرور می‌کردم، مناسب دیدم که پاسخ اصلی را در فراز پایانی این سخنرانی ارائه کنم.
به نظر می‌رسد که این جلسه جزو معدود جلسات شورای امنیت بود که بسیاری از کشورها به صورت مستقیم در جریان بحث‌ها و گفت‌وگو‌های میان طرفین قرار گرفتند.
بله همین‌طور است و بسیاری از شبکه‌های بین‌المللی آن را به صورت مستقیم پخش می‌کردند، طبعا موضوع مربوط به توافق برجام در ایران و کشورهای عربی و همچنین آمریکا، به صورت جدی دنبال می‌شد. من هم با توجه به این‌که حرف آن استراتژیست آمریکایی در ذهنم بود، تصور کردم که این جلسه فرصت مناسبی است که به آن ادعا پاسخ دهم.
طبعا متن سخنرانی شما  باید در پایتخت مورد تایید قرار می‌گرفت و بعد ارائه می‌شد.
قطعا. منتهی من در پارگراف پایانی این متن، مطالبی را برای پاسخ به کیسینجر اضافه کردم. من در فراز آخر سخنانم به این نکته اشاره کردم که ایران یک تاریخ چندهزار ساله دارد و ما اگر در طی این سالیان طولانی و پرفراز و نشیب با حفظ تاریخ، فرهنگ و تمدن خود ماندگار شده‌ایم و هویتی به اسم ایران و ایرانی همچنان وجود دارد، ناشی از تلاشی است که ایرانیان در نشان دادن حسن نیت خود دارند. ایران ما در کوران حوادث مختلف از دغل و فریبکاری به دور بوده و اگر قول و تعهدی داده، به اجرا و تداوم آن پایبند بوده است. ما در این جلسه تعهد می‌کنیم که پایبند قول و قرارمان باشیم و خواهید دید که ایران روی تعهد خود خواهد ایستاد. همچنین در این جلسه یادآور شدم من از همه اعضا می‌خواهم آنها هم به تعهدات خود پایبند باشند و این‌گونه نیست که صرفا جمهوری اسلامی به عنوان یک طرف ماجرا به توافق عمل کند و طرف دیگر با قلدری و گردن‌کلفتی آن را زیر پا بگذارد و حرف‌ها ناروا بزند. طبیعی بود که همه اعضای جلسه متوجه شوند که خطابم در این بخش از سخنرانی به آمریکا است و این هشدار را هم دادم که کشوری که مدعی است قدرتمندترین کشور جهان است و جزو اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل محسوب می‌شود، قطعنامه‌های بین‌المللی را زیرپا خواهد گذاشت. این مساله گذشت و دیدیم که چند سال بعد دونالد ترامپ که زمام امور در کاخ‌سفید را به دست گرفت، به‌تدریج علیه برجام سخن گفت و آن را بدترین معاهده‌ای خواند که بین آمریکا و کشور دیگری برقرار شده، کمی بعد هم از برجام خارج شد.
موضع آمریکا در جلسه شورای امنیت چه بود؟
موضوع جلسه درباره تفاهم هسته‌ای و مساله برجام بود و خانم سامانتا پاور که نماینده آمریکا در سازمان ملل بود، در کنار بیان موضوع حرفی خارج از عرف زد. او به بحث مذاکرات و تفاهم انجام شده، اشاره کرد. اما درنهایت اضافه کرد که ما می‌خواهیم ایران دست از اقدامات بی‌ثبات‌کننده‌اش در منطقه بردارد و همچنین برای کشورهای منطقه ناامنی ایجاد نکند. طبعا در جلسه‌ای که قرار بود درباره توافق هسته‌ای باشد، بیان این سخنان کاملا نابه‌جا و ناروا بود. به همین خاطر من در پایان جلسه دوباره وقت گرفتم و و جواب او را دادم. پاسخی که البته در همان زمان بازتاب‌هایی هم در عرصه رسانه‌ای پیدا کرد. خطاب به پاور عنوان کردم که گویی آمریکا چیزی از تاریخ نمی‌داند و علاوه‌بر از دست دادن حافظه بلندمدت تاریخی، حافظه کوتاه‌مدت خود را نیز از دست داده است. مقامات آمریکایی باید به این سوال پاسخ دهند چه کشوری بود که در این منطقه جنگ ایجاد کرد. ایالات متحده به دو کشور افغانستان و عراق، با بهانه‌هایی مثل تروریسم و مقابله با سلاح‌های کشتار جمعی لشکرکشی کرد و بدترین جنایات‌‌ها را علیه این کشورها و مردم آنها انجام داد. اقدامات آمریکا باعث شکل‌گیری گرو‌ه‌های افراطی در منطقه شد و همچنین عملکرد این کشور باعث شد که ناامنی در سراسر منطقه حاکم شود. این آمریکا است که باید دست و پای خود را از منطقه جمع کند و برود و اجازه دهد که منطقه روی آرامش ببیند. اگر هم مشکلی در منطقه باشد، باید کشورهای منطقه با کمک یکدیگر در جهت رفع مشکلات بکوشند. همچنین اضافه کردم حمایتی که آمریکا با وجود همه کشت و کشتاری که نسبت به کودکان بیگناه فلسطینی و ادامه اشغالگری از رژیم اسرائیل می‌کند، باعث بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه شده است. این حرف‌ها البته در عرصه بین‌المللی انعکاس خوبی پیدا کرد و بعدها دیدیم که در طول سال‌های اشغال عراق و افغانستان از سوی ایالات متحده، چه خساراتی به مردم منطقه وارد شد و دیدیم که بعدها آمریکا چگونه مجبور شد از افغانستان فرار کند و الان هم در حال خروج از عراق است.


این روزها تیم هسته‌ای ما در مذاکرات وین با طرفین دیگر برجام در حال رایزنی است و امیدوارم که این ماموریت با موفقیت و به نفع منافع ملی جمهوری اسلامی ایران به پایان برسد. همه مردم چشم انتظارند تا ببینند نتیجه این گفت‌و‌گو‌ها چه خواهد شد. ان‌شاءا... نتیجه هر چه هست، به نفع استقلال و پیشرفت کشور باشد.
واقعیت آن است که من قبل از این‌که ترامپ هیاهوهایی مربوط به خروج از برجام را به‌راه بیندازد، در جلسه‌ای که تعداد زیادی از ایرانیان و غیرایرانی‌ها حضور داشتند، سخنرانی کردم و به همین مناسبت این شعر حافظ را خواندم که «وفا و عهد نکو باشد ار بیاموزی. وگرنه هر که تو بینی ستمگری داند.»
در ماجرای برجام این بدعدالتی و ستم و ظلم آمریکا بود که به‌واسطه تحریم‌های ظالمانه به صورت یکجانبه نسبت به مردم ایران اعمال شد. من امیدوارم که تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ما در انجام ماموریت خود موفق شود و شرایط برای لغو تحریم‌ها فراهم و مردم ایران از این ظلم مضاعفی که علیه آنها صورت گرفته، خلاص شوند.
دولتی که با زور اسلحه و به مدد فروش تسلیحات نظامی در این منطقه فعالیت می‌کند، یقینا نمی‌تواند از عقل و خرد جمعی برخوردار باشد و مصلحت‌ کشورهای منطقه را در نظر بگیرد. تنها راه چاره برای آمریکا بازگشت بدون زیاده‌خواهی این کشور به برجام و رفع تحریم‌های ظالمانه است.