تلههای شناختی؛ تفكر همه یا هیچ
به تصویر زیر نگاه كنید، نكته جالبی در آن نهفته است! وقتی تصویر را برعكس بگیرید، ابتدا پله‌ها وارونه دیده می‌شود. اما به محض پلك‌زدن، پله‌ها به‌درستی مشاهده خواهد شد و حتی وقتی چند بار این كار را تكرار می‌كنید، باز ذهن شما واقعیت را به گونه‌ای متفاوت برای شما تصویرسازی می‌كند.
سوالی كه مطرح می‌شود، این است كه در امور روزمره، در روابط میان‌فردی و اجتماعی، حتی درباره شناخت خود چقدر احتمال دارد ذهن شما همچون تصویر بالا حقایق را وارونه جلوه دهد؟ امروزه علم روان‌شناسی نشان داده است ما دچار خطاها یا تلههای شناختی مختلفی می‌شویم و اگر نسبت به آنها هشیار و آگاه نباشیم، گاهی ممكن است مسیر و شیوه زندگی ما را به بیراهه بكشانند و زمانی به این خطاها آگاه شویم كه دچار آسیبی شده باشیم. حتی در آن زمان هم ممكن است باور نكنیم این آسیب، ناشی از یك تفكر معیوب است و این عدم باور، احتمالا تله شناختی جدیدی را مطرح می‌كند. یكی از خطاهای رایج شناختی، تفكر همه یا هیچ است. این خطا در جنبه‌های مختلف زندگی ممكن است خود را نشان بدهد، مثلا وقتی شما برای سرگرمی و تفریحات منتظر فرصتی می‌مانید كه همه چیز بر وفق مراد باشد و تا همه چیز مهیا نباشد، به تفریح كه تاثیر به‌سزایی در سلامت روان انسان دارد، نمی‌پردازید؛ درواقع منجر به شكل‌گیری اضطراب و مشكلات متعدد دیگر می‌شود. در حالی كه ضروری است برای تفریحات خود برنامه‌ریزی كنیم و به‌درستی به آن عمل كنیم. وقتی كاركرد و ضرورت تفریحات برای‌مان روشن شود، منتظر فرصت مناسب یا سفر با هزینه بالا و اصطلاحا لاكچری نمی‌مانیم، بلكه تنش‌هایی را كه در طول هفته برای ما به وجود می‌آید با تفریحات هفتگی و منظم به تعادل می‌رسانیم. یكی از جنبه‌های مهم تفریحات، ارتباط با طبیعت است كه می‌تواند هورمون‌های نشاط‌آور از جمله سروتونین، اندورفین، دوپامین و... را در بدن ترشح كند. درواقع تفریحات سالم باید در سبك زندگی ما قرار بگیرد تا بتوانیم با سلامت روان بهتری به امور زندگی بپردازیم.
خطاهای شناختی گستردگی فروانی دارد و اثرات به‌سزایی بر زندگی ما می‌گذارد. در این نوشتار مختصر در مورد تفكر همه یا هیچ و تاثیر آن در كمیت و كیفیت تفریحات سالم صحبت كردیم. با شناسایی خطاهای شناختی و خودآگاهی بیشتر به احساسات و تفكرات قادر خواهیم بود زندگی شادتری داشته باشیم. در نوشتار بعدی، تلههای شناختی دیگر را بررسی خواهیم كرد.
فراموش نكنید برای رسیدن به حال خوب باید تلاش كنید!
سوالی كه مطرح می‌شود، این است كه در امور روزمره، در روابط میان‌فردی و اجتماعی، حتی درباره شناخت خود چقدر احتمال دارد ذهن شما همچون تصویر بالا حقایق را وارونه جلوه دهد؟ امروزه علم روان‌شناسی نشان داده است ما دچار خطاها یا تلههای شناختی مختلفی می‌شویم و اگر نسبت به آنها هشیار و آگاه نباشیم، گاهی ممكن است مسیر و شیوه زندگی ما را به بیراهه بكشانند و زمانی به این خطاها آگاه شویم كه دچار آسیبی شده باشیم. حتی در آن زمان هم ممكن است باور نكنیم این آسیب، ناشی از یك تفكر معیوب است و این عدم باور، احتمالا تله شناختی جدیدی را مطرح می‌كند. یكی از خطاهای رایج شناختی، تفكر همه یا هیچ است. این خطا در جنبه‌های مختلف زندگی ممكن است خود را نشان بدهد، مثلا وقتی شما برای سرگرمی و تفریحات منتظر فرصتی می‌مانید كه همه چیز بر وفق مراد باشد و تا همه چیز مهیا نباشد، به تفریح كه تاثیر به‌سزایی در سلامت روان انسان دارد، نمی‌پردازید؛ درواقع منجر به شكل‌گیری اضطراب و مشكلات متعدد دیگر می‌شود. در حالی كه ضروری است برای تفریحات خود برنامه‌ریزی كنیم و به‌درستی به آن عمل كنیم. وقتی كاركرد و ضرورت تفریحات برای‌مان روشن شود، منتظر فرصت مناسب یا سفر با هزینه بالا و اصطلاحا لاكچری نمی‌مانیم، بلكه تنش‌هایی را كه در طول هفته برای ما به وجود می‌آید با تفریحات هفتگی و منظم به تعادل می‌رسانیم. یكی از جنبه‌های مهم تفریحات، ارتباط با طبیعت است كه می‌تواند هورمون‌های نشاط‌آور از جمله سروتونین، اندورفین، دوپامین و... را در بدن ترشح كند. درواقع تفریحات سالم باید در سبك زندگی ما قرار بگیرد تا بتوانیم با سلامت روان بهتری به امور زندگی بپردازیم.
خطاهای شناختی گستردگی فروانی دارد و اثرات به‌سزایی بر زندگی ما می‌گذارد. در این نوشتار مختصر در مورد تفكر همه یا هیچ و تاثیر آن در كمیت و كیفیت تفریحات سالم صحبت كردیم. با شناسایی خطاهای شناختی و خودآگاهی بیشتر به احساسات و تفكرات قادر خواهیم بود زندگی شادتری داشته باشیم. در نوشتار بعدی، تلههای شناختی دیگر را بررسی خواهیم كرد.
فراموش نكنید برای رسیدن به حال خوب باید تلاش كنید!
