آقای اصغر!  من رو از دو تا گلوله می‌ترسونی؟

دیروز در جشنواره مردمی فیلم عمار چه گذشت؟

آقای اصغر! من رو از دو تا گلوله می‌ترسونی؟

  دوازدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار دیروز هم با نمایش تعداد زیادی فیلم در بخش‌های مختلف به کار خود ادامه داد. سینما فلسطین که مرکزیت جشنواره را دارد، دیروز شاهد اکران چند فیلم بود.
جشنواره فیلم عمار برخلاف جشنواره‌های معمول که همه چیز در یک سالن خلاصه می‌شود در تمام کشور و هرجایی که مردم می‌توانند به سایت جشنواره بروند، اکران دارد. به همین دلیل شاید در سالن‌های نمایش در سینما فلسطین انبوهی جمعیت مانند دیگر جشنواره‌ها نباشد اما فیلم‌های جشنواره در بخش‌های مختلف و متعدد و در ژانرهای متفاوت آن گستره‌ای ملی دارد. 
دیروز یکی از فیلم‌هایی که در جشنواره، به نمایش درآمد فیلم «آقای اکبر، اصغر من» بود. سکانس ابتدایی مستند؛ پدر و مادری پا به سن گذاشته، رو به دوربین از پسر نوجوان‌شان می‌گفتند. پسری 17ساله که فرمانده پایگاه محله‌شان شده بود. قرار بود قصه آقای اصغر از زبان مادر، پدر، همسر، پسر و همرزمانش روایت شود. داستان از جایی شروع می‌شد که مادرش می‌گوید اصغر جذب سپاه شد. هر که رو به دوربین می‌نشست باید از اصغر می‌گفت و شکل گره‌خوردنش به این نام. هر چه پیش می‌رفت اما هنوز اصغر برای مخاطب ناشناخته بود. هنوز مخاطب نمی‌دانست؛ اصغر پاشاپور چرا باید به شکل ویژه و جداگانه روایت شود. تصویر پیش روی مخاطب؛ پازلی آشفته با قطعاتی دور از او بود که تنها یک نام آنها را به یکدیگر وصل می‌کرد ولی آن نام همچنان برای مخاطب کمرنگ و دور از درک بود. کم‌کم قصه آقای اصغر آغاز می‌شود. مادر و همسرش از مهر اصغر به خانواده می‌گفتند و پسرش از پدری می‌گفت که هرچند بسیاری از شب‌ها نبود اما همان اندک مدت حضورش نیز در خانه پررنگ بود. یکی از همرزمانش می‌گفت اصغر شبیه مهدی باکری است. یکی دیگر می‌گفت اصغر لوتی و با‌معرفت بود. همرزمان سوری‌اش اما با شوق بیشتری نام اصغر را می‌آوردند. یکی‌شان با لهجه سوری می‌گفت نبود حاج‌اصغر برای سوری‌ها محسوس‌تر بود. یکی دیگر از مجذوب‌شدن پزشکان روسی به این شخصیت می‌گفت. بالاخره یکی از دوستان اصغر داستان را لو می‌دهد و می‌گوید روزی سردار سلیمانی در جمعی می‌گوید این دیگر اصغر نیست؛ اکبر من است. حالا دیگر مخاطب، می‌فهمد این اصغر همان اصغر جمله «آقای اصغر زشته‌ منو از دوتا گلوله می‌ترسونی؟» سردار سلیمانی است.
اما از دیگر فیلم‌هایی که دیروز به نمایش درآمد بخش «روایت نهضت» یکی از بخش‌های اصلی جشنواره است که در آن روایت تاریخ انقلاب اسلامی ایران به نمایش درآمده است. دیروز صبح فیلم مستندی در این بخش به نمایش درآمد که از جمله فیلم‌های قابل‌توجه و بحث‌انگیز جشنواره محسوب می‌شود چرا که زندگی و تأثیرگذاری دکتر علی شریعتی را به‌عنوان سوژه خود انتخاب کرده‌است. این فیلم که کارگردان آن محمد‌مهدی ابراهیمی‌نصر و تهیه‌کننده‌اش محسن رحیمی است در کانون اندیشه جوان تهیه شده‌است.
موضوع این فیلم 90 دقیقه‌ای به آگاه شدن یکی از دوستان دکتر علی شریعتی از درگذشت وی می‌پردازد. این فرد وقتی خبر فوت ناگهانی دکتر را می‌شنود با توجه به نداشتن زمینه بیماری در این مورد دچار شک و تردید می‌شود و برای پیداکردن جواب این سؤال در زندگی او شروع به جست‌وجو می‌کند و به این ترتیب فیلم و شخصیت اصلی آن به بازخوانی دوباره‌ای از زندگی شخصی دکتر علی شریعتی و عقاید و مبارزات وی می‌پردازد.
 یکی از فیلم‌هایی که دیروز در بخش سبک زندگی و خانواده (بسته اکران‌ مردمی دوازدهمین جشنواره فیلم عمار) به نمایش درآمد، فیلم کوتاه و شاعرانه «حس هشتم» به کارگردانی سجاد معارفی و تهیه‌کنندگی سیدصادق حسینی بود که در مرکز ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی تهیه شده‌است.
داستان این فیلم کوتاه، داستان مرد شاعری است که به مشهد می‌رود و در کوچه‌ها و بازارها می‌گردد و همه جای شهر را خوب نگاه می‌کند. او می‌خواهد شعری برای امام رضا(ع) بسراید اما موفق نمی‌شود. ناگهان دخترکی را می‌بیند که گم شده‌ و فقط می‌تواند با زبان اشاره حرف بزند. دستش را می‌گیرد تا به حرم ببرد و در مسیر با هم لحظات خوشی را تجربه می‌کنند. انگار دیگر مرد شاعر نمی‌تواند او را رها کند. وقتی به حرم می‌رسند دختر با زبان اشاره با امام(ع) سخن می‌گوید و مرد شاعر با دیدن او به خودش می‌آید و متوجه می‌شود از اول، دخترکی وجود نداشته‌است.
در همین بخش فیلم بلند «دومینو» هم به نمایش درآمد که به موضوع خریدوفروش غیرقانونی حیوانات خانگی می‌پردازد. کارگردان فیلم میثم ملکی‌پور و تهیه‌کننده آن محمدرضا عبدالحمیدی است. او موضوع به‌روزی را انتخاب کرده است و با تماشای فیلم متوجه می‌شویم که آنچه به نام دلبستگی به حیوانات برای پر کردن خلأ‌های عاطفی و خانوادگی مد شده،  جز ظلم به همان حیوان و زیر پا گذاشتن حقوقش و آسیب روانی به او نتیجه‌ای ندارد. سرانجام بسیاری از این حیوانات خانگی به‌خصوص سگ‌های بیچاره، رها کردن آنان در بیابان‌ها و تبدیل کردن‌شان به حیوانات ولگرد و بی‌صاحب می‌شود.
این فیلم هم احتمالا با واکنش منفی خیلی از طرفداران دوآتشه حیوانات و نگهداری حیوان خانگی رو‌به‌رو شود.
   هیچ سینمایی بی‌نسبت با دین نیست
 در جشنواره عمار، نشست‌‌هایی هم با عنوان «سینمای تمدن‌ساز» برگزار می‌شود که اولین سخنرانی را حسن رحیم‌پورازغدی برگزار کرد.
رحیم‌پورازغدی در این نشست گفت: شخصیت‌سازی، الگوسازی، دوقطبی کردن مفاهیم، تبدیل اشخاصی به ‌دلخواه سفارش‌دهنده و سرمایه‌گذار سینما و سناریست و کارگران و تهیه‌کننده و حتی هنرپیشه با کمک تکنیک‌های فنی و زاویه دوربین و همه در سطوح مختلف مؤثر در شخصیت‌پردازی هستند. تولیدکنندگان فیلم از طریق شخصیت‌پردازی در سینما و داستان، در افکار عمومی، اخلاق عمومی و سبک زندگی تاثیر می‌گذارند و از طریق آن سیاست‌هایی را تقویت و جریان‌ها و گفتمان‌هایی را تضعیف می‌کنند که از این جهت فوق‌العاده مهم است.
رحیم‌پورازغدی تاکید کرد: سینما قطعا امروز در تمدن‌سازی به‌معنای عام، یعنی تقویت یا تضعیف مؤلفه‌های خاص در تمدن‌ها با ماهیت‌های مختلف حتما مؤثر است.
عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: تمدن یک بخش سخت‌افزاری به نام صنعت و تکنولوژی دارد اما نرم‌افزار سینما در تکوین اخلاق، افکار و شخصیت مخاطب سینما تاثیر دارد. این نرم‌افزار است که در سینما تقویت یا تضعیف می‌شود و چون مخاطب انسان است و هیچ سینمایی نداریم که به‌هیچ‌وجه به انسان و به انسانیت انسان مربوط نباشد بنابراین هیچ سینمایی نیست که هیچ نسبتی با دین نداشته باشد.
وی با بیان ‌این‌که خیلی درباره چیستی سینمای دینی در غرب و شرق دنیا بحث شده است، گفت: عده‌ای سینمای دینی را فقط سینمای معنوی می‌دانستند و معنویت هم هیچ تعریف چارچوب‌دار مشخص با امکان داوری ندارد. شرک خودش یکی از رایج‌ترین معنویت‌هاست. عده‌ای سینمای دینی را در سینمای مسؤول، اجتماعی و سینمای عدالت‌خواه و عده‌ای دیگر آن را در سینمای فلسفی با مخاطب خاص محدود کردند و دیگران در حد سرگرمی. همان‌طور که سرگرمی مشروع و نامشروع داریم. چنین تعریفی داشتند که در جمع‌بندی این تعریف‎ها خیلی کم‌نتیجه بوده است.
عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی گفت: صفت دینی بودن برای انسان و هنر انسان در سینما سفید و سیاه نیست. یعنی ما هیچ‌گاه کامل دینی و بی‌دین و ضددین نیستیم و ما دینی یعنی دیندارانی هستیم متوسط. خاکستری هستیم و گاهی سیاه و گاهی سفید می‌شویم. یک روز دینی‌تر هستیم و روز دیگر غیردینی‌تر. ما فردا و اجتماعا یکنواخت نیستیم. گاهی به شاخصه‌های اسلامی به‌عنوان فرد نزدیک‌تر و دورتر می‎شویم. جامعه انسانی و تمدن نیز همین‌طور است؛ هنر نیز همین است.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: اگر بخواهیم یک اثر هنری را داوری کنیم، بهترین راه داوری خروجی یک اثر هنری است. اگر آن اثر هنری شامل رمان، فیلم و ... مخاطب را به لحاظ فردی و اجتماعی به معیارهای دینی و الهی نزدیک‌تر می‌‎کند، به‌همان اندازه دینی است و می‌تواند دینی‌تر باشد. اگر نمی‌کند و دورکننده است، به‌همان اندازه غیردینی است و می‌تواند غیردینی‌تر شود و ضددینی شود.
رحیم‌پورازغدی تصریح کرد: اگر پس از مطالعه یک رمان سیاهی‌ها بر شما غلبه ‌پیدا کرد و جهان بی‌معنا شد، آن رمان غیردینی و ضددینی است. اگر یک اثر هنری و فیلم نگاه شما را به زندگی اخلاقی‌تر کرد و عطف به عدالت و رعایت حقوق پیدا کردید و زندگی را معنادارتر کرد و فرق خوب و بد را تشخیص دادید و همه چیز را سیاه، بی‌معنی و مشکوک نکرد، این به‌ همان اندازه دینی خواهد بود. پس اثر هنری به همان اندازه که ما را از اخلاق الهی دور و بدبین کرد و جهان‌بینی‌مان را مادی کرد، نگاه‌مان را به زندگی شکاکانه و به دیگران به‌عنوان ابزار نه‌ به‌عنوان بندگان خدا تغییر داد، به همان اندازه غیردینی و ضد دینی است. بنابراین سینمای دینی یک ژانر خاص نیست بلکه همه ژانرهای سینما می‌توانند دینی و انسانی یا غیردینی و ضد انسانی باشند.
    معرفی داوران 2 بخش جشنواره
دیروز همچنین دبیرخانه جشنواره مردمی فیلم عمار، اعضای هیات‌داوران بخش‌های «مستند» و «داستانی» دوازدهمین دوره این جشنواره را معرفی کرد.
برگزیدگان این بخش‌ها در اختتامیه جشنواره تقدیر می‌شوند. در بخش مستند، در بخش «نقد درون‌گفتمانی»؛ حجت‌الاسلام سیدسعید حسینی‌لواسانی، محمدصادق شهبازی، محمدصادق کوشکی، جعفر صادق‌منش و محمدرضا آقاجری و در بخش «حافظه ملی»؛ عباس سلیمی‌نمین، موسی حقانی، محمدمهدی خالقی، مظفر نامدار و داوود مرادیان آثار را داوری می‌کنند.
 در بخش «نهضت جهانی»؛ حجت‌الاسلام حمیدرضا غریب‌رضا، حمید صفری، جواد اردکانی، احمد نزل‌آبادی و محمدحسین قاسمی و در بخش «جبهه فرهنگی»؛ سیداحمد عبودتیان، محمدمهدی دادمان، علی‌محمد مودب، کمیل قیدرلو و امیر مهریزدان و در بخش «جنگ اقتصادی»؛ حجت‌الاسلام امیر نجات‌بخش، امیر سیاح، مسعود ملکی، سیدمحمدحسین هاشمی‌گلپایگانی و سیدسلیم غفوری داوری آثار را بر عهده دارند.
 داوران بخش «ملت قهرمان»؛ جلال غفاری‌قدیر، محمدرضا رمضانی، میلاد حبیبی، بهناز ضرابی‌زاده و سیدمجتبی موسوی‌بیوکی هستند و داوری بخش «تاریخ فرهنگی، اجتماعی و دفاع مقدس» را محمدعلی صمدی، رضا برجی، رحیم مخدومی، انسیه شاه‌حسینی و جهانگیر خسروشاهی برعهده دارند.
 در بخش «داستانی»؛ امین صدیقی، محمدتقی فهیم، حسن عباسی و سعید مستغاثی داوری آثار را انجام خواهند داد.