نوستالژی
بوعلیسینا در قاب تلویزیون
همه ما از گذشته خود به نوعی یاد میکنیم. برخی ممکن است گذشته را در آلبوم عکسهای خانوادگی که محصور کردهاند یادآوری کنند و بعضی دیگر در یادداشتها و خاطرات مکتوبی که در دفترچههایشان با قلم دوران جوانیشان گره خورده به نمایش بگذارند و برخی دیگر خاطرات را در فیلمها و مجموعههایی که در آن دوران برایشان ماندگار بوده جستوجو کنند. البته تاکنون مجموعههای بیشماری از تلویزیون پخش شده است. بدونشک یکی از مجموعههای خاطرهانگیز برای مخاطبان، سریال تلویزیونی «بوعلیسینا» به نویسندگی و کارگردانی مرحوم کیهان رهگذر است که یکی از سریالهای ماندگار تلویزیون در دهه 60 است. بخشی از خاطرات این مجموعه را برای مخاطبان یادآوری میکنیم.
بوعلیسینا یکی از مجموعههای ماندگار تلویزیون است که به زندگی دانشمند شهیر، بوعلیسینا میپردازد. این مجموعه به نویسندگی و کارگردانی زندهیاد کیهان رهگذر سال 1364 جلوی دوربین رفت. در این مجموعه عظیم تاریخی امین تارخ در نقش بوعلیسینا در کنار بازیگرانی چون زندهیاد فیروز بهجتمحمدی، زندهیاد جمشید لایق، اسماعیل محرابی، چنگیز وثوقی، سرور نجاتاللهی و ... بازی کرده بود.رهگذر در این اثر با محور قراردادن زندگی بوعلیسینا به افکار مختلف پادشاهان ایرانی و فقر و تنگدستی مردم ایران در دورههای مختلف پرداخته بود. این مجموعه نشان داد یکی از پایههای ایران متمدن براساس استاد و شاگردی و احترام شاگرد به استاد شکل گرفته است.
ایده تولید مجموعه بوعلیسینا سال 62 و بعد از برگزاری سمینار ابنسینا از سوی مسؤولان صداوسیما مطرح شد و به دنبال طرح این مساله، کیهان رهگذر بهعنوان نویسنده و کارگردان مراحل تحقیق و نگارش فیلمنامه بوعلیسینا را آغاز کرد و سرانجام این مجموعه سال 64 در اقدسیه تهران کلید زده شد.
مرحوم کیهان رهگذر در گفتوگویی که در زمان پخش این مجموعه با هفتهنامه سروش داشت درباره روند تولید این مجموعه گفته بود: ما فیلمبرداری را از اقدسیه تهران شروع کردیم و پس از ضبط 90 دقیقه از سناریو به مدت 10روز استراحت کرده و بعد از آن به اصفهان رفتیم که بخش عمده کار در آنجا ضبط شد. نائین و اطراف تهران دیگر لوکیشنهای این مجموعه بود.
وی در این گفتوگو با اشاره به دشواریهای یک کار تاریخی تاکید کرده بود: توانایی نداشتن در تغییر دکورها و بناهایی که به لحاظ تاریخی بودنش غیرقابل تغییر بود برای گروه مشکلات زیادی به وجود آورد اما این مشکلات با ذوق و سلیقه خاص طراح دکور، حسن فارسی برطرف شد. این کارگردان در بخشی دیگر از صحبتهایش گفته بود: تهیه یک مجموعه که شخصیتهای زیادی دارد به پیشآمدن مشکلات زیادی منجر میشود و در صورت متوقف شدن، ضرر مالی زیادی به وجود میآید اما مجموعه تلویزیونی بوعلیسینا بدون وقفه انجام شد. کیهان رهگذر در پایان مصاحبه خود از تلاش صادقانه گروه این سریال برای بهثمررساندن مجموعه بوعلیسینا با توجه به تمام مشکلات قدردانی کرده بود.
البته اهمیت این سریال شاید در وهله اول به جایگاه تاریخی آن مربوط باشد. امروزه سریالسازی در تلویزیون امری کاملا عادی و متداول است اما سال 1358 این امر در تلویزیون متوقف شده بود زیرا فیلمسازان و سیاستگذاران به الگوی روشنی برای اینکه یک سریال تلویزیونی چگونه باید باشد نرسیده بودند. یکی از افراد مهمی که الگوی سریالسازی را در سالهای اول دهه 1360 تبیین کرد کیهان رهگذر بود. او با نگارش سریال تلویزیونی «سربداران» گام نخست را در این زمینه برداشت و اندکی پس از آن با کارگردانی و نویسندگی سریال بوعلیسینا جدیتر در این مسیر حرکت کرد.
فاطمه عودباشی - گروه رسانه
ایده تولید مجموعه بوعلیسینا سال 62 و بعد از برگزاری سمینار ابنسینا از سوی مسؤولان صداوسیما مطرح شد و به دنبال طرح این مساله، کیهان رهگذر بهعنوان نویسنده و کارگردان مراحل تحقیق و نگارش فیلمنامه بوعلیسینا را آغاز کرد و سرانجام این مجموعه سال 64 در اقدسیه تهران کلید زده شد.
مرحوم کیهان رهگذر در گفتوگویی که در زمان پخش این مجموعه با هفتهنامه سروش داشت درباره روند تولید این مجموعه گفته بود: ما فیلمبرداری را از اقدسیه تهران شروع کردیم و پس از ضبط 90 دقیقه از سناریو به مدت 10روز استراحت کرده و بعد از آن به اصفهان رفتیم که بخش عمده کار در آنجا ضبط شد. نائین و اطراف تهران دیگر لوکیشنهای این مجموعه بود.
وی در این گفتوگو با اشاره به دشواریهای یک کار تاریخی تاکید کرده بود: توانایی نداشتن در تغییر دکورها و بناهایی که به لحاظ تاریخی بودنش غیرقابل تغییر بود برای گروه مشکلات زیادی به وجود آورد اما این مشکلات با ذوق و سلیقه خاص طراح دکور، حسن فارسی برطرف شد. این کارگردان در بخشی دیگر از صحبتهایش گفته بود: تهیه یک مجموعه که شخصیتهای زیادی دارد به پیشآمدن مشکلات زیادی منجر میشود و در صورت متوقف شدن، ضرر مالی زیادی به وجود میآید اما مجموعه تلویزیونی بوعلیسینا بدون وقفه انجام شد. کیهان رهگذر در پایان مصاحبه خود از تلاش صادقانه گروه این سریال برای بهثمررساندن مجموعه بوعلیسینا با توجه به تمام مشکلات قدردانی کرده بود.
البته اهمیت این سریال شاید در وهله اول به جایگاه تاریخی آن مربوط باشد. امروزه سریالسازی در تلویزیون امری کاملا عادی و متداول است اما سال 1358 این امر در تلویزیون متوقف شده بود زیرا فیلمسازان و سیاستگذاران به الگوی روشنی برای اینکه یک سریال تلویزیونی چگونه باید باشد نرسیده بودند. یکی از افراد مهمی که الگوی سریالسازی را در سالهای اول دهه 1360 تبیین کرد کیهان رهگذر بود. او با نگارش سریال تلویزیونی «سربداران» گام نخست را در این زمینه برداشت و اندکی پس از آن با کارگردانی و نویسندگی سریال بوعلیسینا جدیتر در این مسیر حرکت کرد.
فاطمه عودباشی - گروه رسانه
